□19:2 «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu» — «ular» ershler we asman gümbizini körsitidu. «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu; kéche-kéchilep ular bilimni ayan qiliwatidu» — ayetning bashqa birxil terjimisi «Kün bashqa bir kün’ge geplirini tökidu, kéche bashqa bir kéchige söz qilmaqta».
□19:3 «Tilsiz hem awazsiz bolsimu, ularning sadasi alemge anglanmaqta» — bashqa birxil terjimisi «Alemde herqandaq bir til ularning sadasini anglap chüshineleydu».
□19:4 «Ularning ölchem tanisi yer yüzide tartilmaqta» — bu «ölchem tanisi» belkim insanning tesewwur-oylirini ölchigüchi bolushi mumkin.
□19:7 «Perwerdigarning tewrat-qanuni mukemmeldur» — «Tewrat-qanun» tooghruluq: «Tewrat» (torah) ibraniy tili bolup, mushu yerde «qanun, telim, yolyoruq» dégen menide ishlitilidu. «Tewrat qanuni» dégen ibare adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish», «Misirdin chiqish», «Lawiylar» «Chöl-Bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimning qanun-permanliq mezmunini körsitidu.
□19:8 «Perwerdigarning permanliri yoruqluqtur» — yaki «Perwerdigarning permanliri roshendur» yaki «Perwerdigarning permanliri paktur».
■19:10 Zeb. 119:72,103,127; Pend. 8:11
□19:14 «I Perwerdigar, méning Qoram Téshim we Hemjemet-Nijatkarim» — «Hemjemet-Nijatkar» yaki «hemjemet-qutquzghuchi» toghruluq: — Ibraniy tilida «goél» dégen bu sözning alahide menisi bar. Birsi kembeghel bolup, özini qulluqqa sétiwetken bolsa yaki bashqa qiyin ehwalgha uchrap mal-mülükini satqan bolsa, Musa peyghember tapshuruwalghan qanun’gha asasen, mushu kishining özining yéqin uruq-tughqanliri, hemjemetliri bu kishini hörlükke chiqirip qutquzush hoquqi bar idi. Démek, «hemjemet-qutquzghuchi» öz qérindishini hör qilmaqchi bolsa, uni qutquzalaytti. Hoquqni ishlitish «hemjemet-qutquzghuchi»ning öz ixtiyarliqi bilen bolatti, elwette. Birsi öz uruq-tughqinigha «hemjemet-qutquzghuchi» bolup uni qutquzmaqchi bolsa, héchkim uni tosalmaytti. Shunga peyghemberler Xudaning qutquzghuchi ikenlikini bayan qilish üchün pat-pat del mushu sözni ishlitidu. Démek, Xuda Öz bendisige yaki xelqige «hemjemet»lik qilip, ularning «goél»i, yeni «hemjemet-qutquzghuchi»si bolidu. Uning Öz xelqini qutquzushi Öz ixtiyariliqi bilen, elwette!