4
Huda yolida yaxax
Əmdi Mǝsiⱨ tenidǝ azab-oⱪubǝt qǝkkǝnikǝn, silǝrmu xundaⱪ iradǝ bilǝn ɵzünglarni ⱪorallandurunglar. (qünki Huda yolida ɵz tenidǝ azab-oⱪubǝt qǝkkǝn kixi gunaⱨtin ⱪol üzgǝn bolidu; Rim. 6:7; Ibr. 12:1. undaⱪ kixi tenidǝ ⱪalƣan ⱨayatini yǝnǝ insaniy nǝps-ⱨǝwǝslǝrgǝ berilix bilǝn ǝmǝs, bǝlki Hudaning iradisigǝ muwapiⱪ ɵtküzidu). Rim. 14:7; 2Kor. 5:15; Gal. 2:20; Əf. 4:24; 1Tes. 5:10; Ibr. 9:14. Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilix bilǝn, yǝni ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ, nǝps-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ yirginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi kupayǝ ⱪilar! «Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilix bilǝn...» — «yat ǝllik etiⱪadsizlar» grek tilida «yat ǝlliklǝr» yaki «taipilǝr» degǝn birla sɵz bilǝn ipadilinidu. Injil dǝwri kǝlgüqǝ Yǝⱨudiylardin baxⱪa pütkül dunyadikilǝr («yat ǝllǝr») degüdǝk butpǝrǝs idi; xunga muxu yǝrdǝ Petrus bu ibarǝ bilǝn «butpǝrǝs kapirlar»ni kɵrsitidu. Petrusning bu hetining ǝslidiki oⱪurmǝnliri, xübⱨisizki, muxundaⱪ adǝmlǝrdin idi. «ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ, nǝps-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ yirginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi kupayǝ ⱪilar!» — «kupayǝ ⱪilar!» — Bu intayin kinayilik, ⱨǝjwiy gǝp, ǝlwǝttǝ.   Əf. 4:17. Bu ixlarda ular silǝrning ularƣa ⱨǝmraⱨ bolup xundaⱪ iplasliⱪⱪa yügürmigǝnlikinglarƣa ǝjǝblinip, silǝrni ⱨaⱪarǝtlimǝktǝ. Ular ⱨaman ⱨǝm tiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣa ⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu. «ular ⱨaman ⱨǝm tiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣa ⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu» — «soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqi» Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Xunga dǝl xu sǝwǝbtin, ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yaxawatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝk soraⱪ ⱪilinip, Hudaƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp, ularƣimu hux hǝwǝr yǝtküzülgǝn. «Xunga dǝl xu sǝwǝbtin, ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yaxawatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝk soraⱪ ⱪilinip, Hudaƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp, ularƣimu hux hǝwǝr yǝtküzülgǝn» — «hux hǝwǝr» — Muⱪǝddǝs Kitabta Mǝsiⱨning ɵlümi wǝ tirilixidin bolƣan nijat toƣruluⱪ, ǝlwǝttǝ.
Bu ayǝt toƣruluⱪ nurƣun pikirlǝr bar. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ bularni bayan ⱪilimiz.
   Yⱨ. 5:25; 1Pet. 3:19.
 
Hudaning sadiⱪ hizmǝtqisi
Əmdi barliⱪ ixlarning ahirlixidiƣan küni yeⱪinlaxmaⱪta; xunga, salmaⱪ bolunglar wǝ dua ⱪilixⱪa sǝgǝk turunglar. Luⱪa 21:34; 1Yuⱨa. 2:18. Lekin ⱨǝmmidin muⱨimi, bir-biringlarƣa ⱪizƣin meⱨir-muⱨǝbbǝttǝ turuweringlar. Qünki «meⱨir-muⱨǝbbǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar». «meⱨir-muⱨǝbbǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar» — bu sɵzlǝr Tǝwrattiki Sulaymanning «pǝnd-nǝsiⱨǝtlǝr»i din, «Pǝnd.» 10:12din elinƣan. Mǝnisi, xübⱨisizki, ⱨǝm baxⱪilarning gunaⱨlirini kǝqürüm ⱪilix ⱨǝm mumkin bolsa baxⱪilarƣa yaymasliⱪni ɵz iqigǝ alidu.   Pǝnd. 10:12. Bir-biringlardin aƣrinmay ɵzara meⱨmandost bolunglar. Rim. 12:13; Fil. 2:14; Ibr. 13:2. 10 Huda tǝripidin ⱨǝrbiringlarƣa ata ⱪilinƣan iltipatⱪa binaǝn, uning ⱨǝrtǝrǝplik meⱨri-xǝpⱪitini kixilǝrgǝ yǝtküzidiƣan yahxi ƣojidarlar süpitidǝ, bu iltipat bilǝn bir-biringlarƣa hizmǝt ⱪilinglar. Pǝnd. 3:28; Rim. 12:6; 2Kor. 8:11. 11 Kim sɵz ⱪilsa, u Hudaning kalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun. Kim baxⱪilarƣa hizmǝt ⱪilsa, u Huda ata ⱪilƣan küq-ⱪudriti bilǝn hizmǝt ⱪilsun. Xundaⱪ bolƣanda, Huda ⱨǝmmǝ ixta Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ uluƣlinidu. Barliⱪ xan-xǝrǝp wǝ küq-ⱪudrǝt Uningƣa ǝbǝdil’ǝbǝdgiqǝ mǝnsuptur, amin! «Kim sɵz ⱪilsa, u Hudaning kalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun» — «sɵz ⱪilix» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, jamaǝttǝ sɵzlǝx, bolupmu tǝlim berixni kɵrsitixi mumkin.   Yǝr. 23:22.
 
Etiⱪadqilarning azab-oⱪubǝtkǝ sǝwr ⱪilixi
12 Sɵyümlüklirim, otluⱪ sinaⱪning bexinglarƣa qüxkǝnlikigǝ ⱪarap, ajayib ixⱪa yoluⱪup ⱪaldim, dǝp ⱨǝyran ⱪalmanglar. Yǝr. 48:10; 1Kor. 3:13; 1Pet. 1:7. 13 Bǝlki, Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtlirigǝ ⱪandaⱪ ortaⱪ bolƣan bolsanglar, silǝr xundaⱪ xadlininglar. Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida, silǝrmu yayrap xadlinisilǝr. «Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida, silǝrmu yayrap xadlinisilǝr» — «Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida»: — demǝk, Mǝsiⱨ ⱪayta kǝlginidǝ. 14 Silǝr Mǝsiⱨning nami tüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝ uqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünki xan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni Hudaning Roⱨi wujudunglarƣa qüxkǝn bolidu. «Silǝr Mǝsiⱨning nami tüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝ uqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünki xan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni Hudaning Roⱨi wujudunglarƣa qüxkǝn bolidu» — «Yǝx.» 11:2ni kɵrüng. Bǝzi kona kɵqürmiliridǝ «Ular tǝripidin uningƣa kupurluⱪ ⱪilinidu, lekin silǝrning tǝripinglardin uluƣlinidu» dǝp ⱪoxulidu.   Mat. 5:10; 1Pet. 2:20; 3:14. 15 Aranglardin birining azab-oⱪubǝt qekixi ⱨǝrgizmu ⱪatil, oƣri, rǝzil yaki qepilƣaⱪ bolux sǝwǝbidin bolmisun. 16 Biraⱪ qǝkkǝn azab-oⱪubiti «Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdin nomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪi üqün Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪusun. «Biraⱪ qǝkkǝn azab-oⱪubiti «Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdin nomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪi üqün Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪusun» — «Mǝsiⱨiy» grek tilida «Hristiyan». «Mǝsiⱨ» grek tilida «Hristos» dǝp ipadilinidu. 17 Qünki soraⱪning baxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi; soraⱪ aldi bilǝn Hudaning ɵyidikiliridin baxlinidu; wǝ ǝgǝr biz bilǝn baxlansa, u ⱨalda Hudaning hux hǝwirigǝ ⱪulaⱪ salmiƣanlarning aⱪiwiti nemǝ bolar? «Qünki soraⱪning baxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi; soraⱪ aldi bilǝn Hudaning ɵyidikiliridin baxlinidu» — xübⱨisizki, rosul Petrus yuⱪirida tilƣa alƣan azab-oⱪubǝtlǝr wǝ sinaxlar Hudaning ɵz ailisidikilǝrgǝ nisbǝtǝn birhil soraⱪning baxlinixi yaki tǝrbiyǝ bolup, kǝmqiliklirimizni oquⱪ ⱪilidiƣan sinaⱪlar, dǝp ⱨesabliƣili bolidu.   Yǝr. 25:29; Luⱪa 10:12; 23:31. 18  Dǝl muⱪǝddǝs yazmilarda yezilƣinidǝk: —
«Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa,
Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolar?» «Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa, ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolar?» — Tǝwrat «Pǝnd.» 11:13, LXX grekqǝ tǝrjimisidin elinƣan. Grek tilida «Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlar nǝdǝ kɵrünidu?!» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.   Pǝnd. 11:31.
 
19 Xuning üqün, Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝt qǝkkǝnlǝr yahxi ǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝ turidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪilip tapxursun. «... Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝt qǝkkǝnlǝr yahxi ǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝ turidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪilip tapxursun» — «wǝdisida turidiƣan Yaratⱪuqi» degǝn ibarǝ intayin ǝⱨmiyǝtlik. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ uning üstidǝ azraⱪ tohtilimiz.
 
 

4:1 Rim. 6:7; Ibr. 12:1.

4:2 Rim. 14:7; 2Kor. 5:15; Gal. 2:20; Əf. 4:24; 1Tes. 5:10; Ibr. 9:14.

4:3 «Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilix bilǝn...» — «yat ǝllik etiⱪadsizlar» grek tilida «yat ǝlliklǝr» yaki «taipilǝr» degǝn birla sɵz bilǝn ipadilinidu. Injil dǝwri kǝlgüqǝ Yǝⱨudiylardin baxⱪa pütkül dunyadikilǝr («yat ǝllǝr») degüdǝk butpǝrǝs idi; xunga muxu yǝrdǝ Petrus bu ibarǝ bilǝn «butpǝrǝs kapirlar»ni kɵrsitidu. Petrusning bu hetining ǝslidiki oⱪurmǝnliri, xübⱨisizki, muxundaⱪ adǝmlǝrdin idi. «ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ, nǝps-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ yirginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi kupayǝ ⱪilar!» — «kupayǝ ⱪilar!» — Bu intayin kinayilik, ⱨǝjwiy gǝp, ǝlwǝttǝ.

4:3 Əf. 4:17.

4:5 «ular ⱨaman ⱨǝm tiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣa ⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu» — «soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqi» Mǝsiⱨni kɵrsitidu.

4:6 «Xunga dǝl xu sǝwǝbtin, ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yaxawatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝk soraⱪ ⱪilinip, Hudaƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp, ularƣimu hux hǝwǝr yǝtküzülgǝn» — «hux hǝwǝr» — Muⱪǝddǝs Kitabta Mǝsiⱨning ɵlümi wǝ tirilixidin bolƣan nijat toƣruluⱪ, ǝlwǝttǝ. Bu ayǝt toƣruluⱪ nurƣun pikirlǝr bar. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ bularni bayan ⱪilimiz.

4:6 Yⱨ. 5:25; 1Pet. 3:19.

4:7 Luⱪa 21:34; 1Yuⱨa. 2:18.

4:8 «meⱨir-muⱨǝbbǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar» — bu sɵzlǝr Tǝwrattiki Sulaymanning «pǝnd-nǝsiⱨǝtlǝr»i din, «Pǝnd.» 10:12din elinƣan. Mǝnisi, xübⱨisizki, ⱨǝm baxⱪilarning gunaⱨlirini kǝqürüm ⱪilix ⱨǝm mumkin bolsa baxⱪilarƣa yaymasliⱪni ɵz iqigǝ alidu.

4:8 Pǝnd. 10:12.

4:9 Rim. 12:13; Fil. 2:14; Ibr. 13:2.

4:10 Pǝnd. 3:28; Rim. 12:6; 2Kor. 8:11.

4:11 «Kim sɵz ⱪilsa, u Hudaning kalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun» — «sɵz ⱪilix» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, jamaǝttǝ sɵzlǝx, bolupmu tǝlim berixni kɵrsitixi mumkin.

4:11 Yǝr. 23:22.

4:12 Yǝr. 48:10; 1Kor. 3:13; 1Pet. 1:7.

4:13 «Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida, silǝrmu yayrap xadlinisilǝr» — «Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida»: — demǝk, Mǝsiⱨ ⱪayta kǝlginidǝ.

4:14 «Silǝr Mǝsiⱨning nami tüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝ uqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünki xan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni Hudaning Roⱨi wujudunglarƣa qüxkǝn bolidu» — «Yǝx.» 11:2ni kɵrüng. Bǝzi kona kɵqürmiliridǝ «Ular tǝripidin uningƣa kupurluⱪ ⱪilinidu, lekin silǝrning tǝripinglardin uluƣlinidu» dǝp ⱪoxulidu.

4:14 Mat. 5:10; 1Pet. 2:20; 3:14.

4:16 «Biraⱪ qǝkkǝn azab-oⱪubiti «Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdin nomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪi üqün Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪusun» — «Mǝsiⱨiy» grek tilida «Hristiyan». «Mǝsiⱨ» grek tilida «Hristos» dǝp ipadilinidu.

4:17 «Qünki soraⱪning baxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi; soraⱪ aldi bilǝn Hudaning ɵyidikiliridin baxlinidu» — xübⱨisizki, rosul Petrus yuⱪirida tilƣa alƣan azab-oⱪubǝtlǝr wǝ sinaxlar Hudaning ɵz ailisidikilǝrgǝ nisbǝtǝn birhil soraⱪning baxlinixi yaki tǝrbiyǝ bolup, kǝmqiliklirimizni oquⱪ ⱪilidiƣan sinaⱪlar, dǝp ⱨesabliƣili bolidu.

4:17 Yǝr. 25:29; Luⱪa 10:12; 23:31.

4:18 «Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa, ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolar?» — Tǝwrat «Pǝnd.» 11:13, LXX grekqǝ tǝrjimisidin elinƣan. Grek tilida «Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlar nǝdǝ kɵrünidu?!» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.

4:18 Pǝnd. 11:31.

4:19 «... Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝt qǝkkǝnlǝr yahxi ǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝ turidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪilip tapxursun» — «wǝdisida turidiƣan Yaratⱪuqi» degǝn ibarǝ intayin ǝⱨmiyǝtlik. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ uning üstidǝ azraⱪ tohtilimiz.