Bu ayǝt toƣruluⱪ nurƣun pikirlǝr bar. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ bularni bayan ⱪilimiz. ■ Yⱨ. 5:25; 1Pet. 3:19.
■4:2 Rim. 14:7; 2Kor. 5:15; Gal. 2:20; Əf. 4:24; 1Tes. 5:10; Ibr. 9:14.
□4:3 «Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilix bilǝn...» — «yat ǝllik etiⱪadsizlar» grek tilida «yat ǝlliklǝr» yaki «taipilǝr» degǝn birla sɵz bilǝn ipadilinidu. Injil dǝwri kǝlgüqǝ Yǝⱨudiylardin baxⱪa pütkül dunyadikilǝr («yat ǝllǝr») degüdǝk butpǝrǝs idi; xunga muxu yǝrdǝ Petrus bu ibarǝ bilǝn «butpǝrǝs kapirlar»ni kɵrsitidu. Petrusning bu hetining ǝslidiki oⱪurmǝnliri, xübⱨisizki, muxundaⱪ adǝmlǝrdin idi. «ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ, nǝps-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ yirginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi kupayǝ ⱪilar!» — «kupayǝ ⱪilar!» — Bu intayin kinayilik, ⱨǝjwiy gǝp, ǝlwǝttǝ.
□4:5 «ular ⱨaman ⱨǝm tiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣa ⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu» — «soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqi» Mǝsiⱨni kɵrsitidu.
□4:6 «Xunga dǝl xu sǝwǝbtin, ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yaxawatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝk soraⱪ ⱪilinip, Hudaƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp, ularƣimu hux hǝwǝr yǝtküzülgǝn» — «hux hǝwǝr» — Muⱪǝddǝs Kitabta Mǝsiⱨning ɵlümi wǝ tirilixidin bolƣan nijat toƣruluⱪ, ǝlwǝttǝ. Bu ayǝt toƣruluⱪ nurƣun pikirlǝr bar. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ bularni bayan ⱪilimiz.
■4:6 Yⱨ. 5:25; 1Pet. 3:19.
■4:7 Luⱪa 21:34; 1Yuⱨa. 2:18.
□4:8 «meⱨir-muⱨǝbbǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar» — bu sɵzlǝr Tǝwrattiki Sulaymanning «pǝnd-nǝsiⱨǝtlǝr»i din, «Pǝnd.» 10:12din elinƣan. Mǝnisi, xübⱨisizki, ⱨǝm baxⱪilarning gunaⱨlirini kǝqürüm ⱪilix ⱨǝm mumkin bolsa baxⱪilarƣa yaymasliⱪni ɵz iqigǝ alidu.
■4:9 Rim. 12:13; Fil. 2:14; Ibr. 13:2.
■4:10 Pǝnd. 3:28; Rim. 12:6; 2Kor. 8:11.
□4:11 «Kim sɵz ⱪilsa, u Hudaning kalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun» — «sɵz ⱪilix» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, jamaǝttǝ sɵzlǝx, bolupmu tǝlim berixni kɵrsitixi mumkin.
■4:12 Yǝr. 48:10; 1Kor. 3:13; 1Pet. 1:7.
□4:13 «Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida, silǝrmu yayrap xadlinisilǝr» — «Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida»: — demǝk, Mǝsiⱨ ⱪayta kǝlginidǝ.
□4:14 «Silǝr Mǝsiⱨning nami tüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝ uqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünki xan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni Hudaning Roⱨi wujudunglarƣa qüxkǝn bolidu» — «Yǝx.» 11:2ni kɵrüng. Bǝzi kona kɵqürmiliridǝ «Ular tǝripidin uningƣa kupurluⱪ ⱪilinidu, lekin silǝrning tǝripinglardin uluƣlinidu» dǝp ⱪoxulidu.
■4:14 Mat. 5:10; 1Pet. 2:20; 3:14.
□4:16 «Biraⱪ qǝkkǝn azab-oⱪubiti «Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdin nomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪi üqün Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪusun» — «Mǝsiⱨiy» grek tilida «Hristiyan». «Mǝsiⱨ» grek tilida «Hristos» dǝp ipadilinidu.
□4:17 «Qünki soraⱪning baxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi; soraⱪ aldi bilǝn Hudaning ɵyidikiliridin baxlinidu» — xübⱨisizki, rosul Petrus yuⱪirida tilƣa alƣan azab-oⱪubǝtlǝr wǝ sinaxlar Hudaning ɵz ailisidikilǝrgǝ nisbǝtǝn birhil soraⱪning baxlinixi yaki tǝrbiyǝ bolup, kǝmqiliklirimizni oquⱪ ⱪilidiƣan sinaⱪlar, dǝp ⱨesabliƣili bolidu.
■4:17 Yǝr. 25:29; Luⱪa 10:12; 23:31.
□4:18 «Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa, ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolar?» — Tǝwrat «Pǝnd.» 11:13, LXX grekqǝ tǝrjimisidin elinƣan. Grek tilida «Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlar nǝdǝ kɵrünidu?!» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.
□4:19 «... Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝt qǝkkǝnlǝr yahxi ǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝ turidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪilip tapxursun» — «wǝdisida turidiƣan Yaratⱪuqi» degǝn ibarǝ intayin ǝⱨmiyǝtlik. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ uning üstidǝ azraⱪ tohtilimiz.