6
Jamaǝtning ǝmǝliy hizmǝtlirigǝ tallanƣan yǝttǝ kixi
Xu künlǝrdǝ, muhlislarning sani barƣanseri kɵpiyip, grekqǝ sɵzlǝydiƣan Yǝⱨudiylar yǝrlik ibraniy ⱪerindaxlarƣa: — Kündilik ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilinixta arimizdiki tul ayallar etibarƣa elinmidi, dǝp naraziliⱪ bildürüxti. «grekqǝ sɵzlǝydiƣan Yǝⱨudiylar» — grek tilida «greklǝxtürülgǝnlǝr». «yǝrlik ibraniy ⱪerindaxlar» — demǝk, ibraniy tilida sɵzlǝydiƣan etiⱪadqilar. Xunga, on ikkiylǝn pütkül muhlislarni qaⱪirip yiƣip, ularƣa mundaⱪ dedi:
— Bizning Hudaning sɵz-kalamini yǝtküzüx hizmitini taxlap ⱪoyup, ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilix bilǝn bolup ketiximiz toƣra bolmaydu. «ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilix bilǝn bolup ketiximiz toƣra bolmaydu» — «ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilix» grek tilida «dastihanlarda kütüx» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.   Mis. 18:17. Xuning üqün, i ⱪerindaxlar, aranglardiki nam-abruyi bar, Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa wǝ danaliⱪⱪa tolƣan yǝttǝ kixini ilƣap tallanglar, wǝ biz ularni bu ixⱪa mǝs’ul ⱪilimiz. Ⱪan. 1:13; Ros. 1:21; 16:2; 1Tim. 3:7. Biz bolsaⱪ, ɵzimizni dua ⱪilix wǝ sɵz-kalamning hizmitidǝ boluxⱪa beƣixlaymiz.
Bu mǝsliⱨǝt halayiⱪning ⱨǝmmisini hux ⱪildi. Xuning bilǝn ular iman-ixǝnqkǝ wǝ roⱨⱪa tolƣan Istipan isimlik bir adǝmni tallidi, wǝ yǝnǝ Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas ⱨǝmdǝ burun Tǝwrat etiⱪadiƣa kirgǝn Antakyaliⱪ Nikolasni tallap, Ros. 11:24; 21:8. ularni rosullarning aldiƣa elip qiⱪti. Rosullar ularning bu hizmǝtni ⱪilixi üqün ⱪollirini ularning üstigǝ tǝgküzüp turup, dua ⱪilixti. «Istipan isimlik bir adǝm... yǝnǝ Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas ⱨǝmdǝ burun Tǝwrat etiⱪadiƣa kirgǝn Antakyaliⱪ Nikolasni tallap, ularni rosullarning aldiƣa elip qiⱪti» — ⱪiziⱪ yeri xuki, tallanƣanlarning ⱨǝmmisining isimliridin «greklǝxkǝn Yǝⱨudiylar» ikǝnliki bilinip turatti.   Ros. 1:23; 8:17; 13:3; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6.
Wǝ Hudaning sɵz-kalami dawamliⱪ tarⱪaldi; Yerusalemdiki muhlislarning sanimu barƣanseri zor dǝrijidǝ kɵpǝydi. Nurƣun kaⱨinlarmu Mǝsiⱨ etiⱪadiƣa itaǝt ⱪilixⱪa kirixiwatatti. «Nurƣun kaⱨinlarmu Mǝsiⱨ etiⱪadiƣa itaǝt ⱪilixⱪa kirixiwatatti» — «Mǝsiⱨ etiⱪadiƣa» grek tilida pǝⱪǝt «etiⱪadⱪa» deyilidu.   Ros. 19:20.
 
Istipanning tutⱪun ⱪilinixi
Wǝ Istipan Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ küq-ⱪudritigǝ tolƣan bolup, hǝlⱪ iqidǝ karamǝtlǝr wǝ zor mɵjizilik alamǝtlǝrni kɵrsǝtti. Biraⱪ «Ⱪulluⱪtin qiⱪⱪan ⱨɵrlǝr» dǝp atalƣan sinagogtiki bǝzilǝr, yǝni Kurini wǝ Iskǝndǝriyǝ xǝⱨǝrliri wǝ Kilikiyǝ ⱨǝm Asiya ɵlkiliridin kǝlgǝn bǝzi Yǝⱨudiylar Istipanƣa ⱪarxi qiⱪip, uning bilǝn munazirǝ ⱪilixⱪa baxlidi. 10 Lekin ular u sɵz ⱪilƣanda uningda bolƣan danaliⱪ wǝ roⱨⱪa taⱪabil turuxⱪa amalsiz ⱪaldi. Mis. 4:12; Yǝx. 54:17; Luⱪa 21:15. 11 Buning bilǝn ular bǝzi adǝmlǝrning aƣzini maylap:
— Biz bu adǝmning Musa wǝ Hudaƣa ⱪarita kupurluⱪ sɵzligǝnlikini angliduⱪ, — degǝnni ularning aƣziƣa saldi. Mat. 26:59.
12 Ular muxundaⱪ ⱪilip halayiⱪni, aⱪsaⱪallarni wǝ Tǝwrat ustazlirini ⱪutratti; andin Istipanning aldini tosup uni tutⱪun ⱪilip, aliy kengǝxmigǝ elip bardi. 13 Ular sahta guwaⱨqilarni otturiƣa qiⱪirip mundaⱪ degüzdi:
— Bu adǝm bu muⱪǝddǝs jayƣa wǝ Tǝwrat ⱪanuniƣa ⱪarxi sɵzlǝrni ⱪilixtin tohtimaydu. «bu adǝm bu muⱪǝddǝs jayƣa wǝ Tǝwrat ⱪanuniƣa ⱪarxi sɵzlǝrni ⱪilixtin tohtimaydu» — «muⱪǝddǝs jay» ibadǝthanini kɵrsitidu. 14 Qünki biz uning ⱨeliⱪi Nasarǝtlik Əysa toƣruluⱪ: «U bu jayni wǝyran ⱪilidu wǝ Musa pǝyƣǝmbǝr bizgǝ tapxurƣan ǝn’ǝniwi ⱪaidǝ-yosunlirimizni ɵzgǝrtidu!» degǝnlikini angliduⱪ. «U bu jayni wǝyran ⱪilidu» — «bu jay» bǝlkim muⱪǝddǝs ibadǝthanini kɵrsitidu (12-ayǝtni kɵrüng).
15 Kengǝxmidǝ olturƣanlarning ⱨǝmmisi Istipanƣa kɵz tikip ⱪariƣinida, uning qirayining pǝrixtiningkidǝk parⱪiraⱪ ikǝnlikini kɵrdi.
 
 

6:1 «grekqǝ sɵzlǝydiƣan Yǝⱨudiylar» — grek tilida «greklǝxtürülgǝnlǝr». «yǝrlik ibraniy ⱪerindaxlar» — demǝk, ibraniy tilida sɵzlǝydiƣan etiⱪadqilar.

6:2 «ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilix bilǝn bolup ketiximiz toƣra bolmaydu» — «ozuⱪ-tülük tǝⱪsim ⱪilix» grek tilida «dastihanlarda kütüx» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.

6:2 Mis. 18:17.

6:3 Ⱪan. 1:13; Ros. 1:21; 16:2; 1Tim. 3:7.

6:5 Ros. 11:24; 21:8.

6:6 «Istipan isimlik bir adǝm... yǝnǝ Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas ⱨǝmdǝ burun Tǝwrat etiⱪadiƣa kirgǝn Antakyaliⱪ Nikolasni tallap, ularni rosullarning aldiƣa elip qiⱪti» — ⱪiziⱪ yeri xuki, tallanƣanlarning ⱨǝmmisining isimliridin «greklǝxkǝn Yǝⱨudiylar» ikǝnliki bilinip turatti.

6:6 Ros. 1:23; 8:17; 13:3; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6.

6:7 «Nurƣun kaⱨinlarmu Mǝsiⱨ etiⱪadiƣa itaǝt ⱪilixⱪa kirixiwatatti» — «Mǝsiⱨ etiⱪadiƣa» grek tilida pǝⱪǝt «etiⱪadⱪa» deyilidu.

6:7 Ros. 19:20.

6:10 Mis. 4:12; Yǝx. 54:17; Luⱪa 21:15.

6:11 Mat. 26:59.

6:13 «bu adǝm bu muⱪǝddǝs jayƣa wǝ Tǝwrat ⱪanuniƣa ⱪarxi sɵzlǝrni ⱪilixtin tohtimaydu» — «muⱪǝddǝs jay» ibadǝthanini kɵrsitidu.

6:14 «U bu jayni wǝyran ⱪilidu» — «bu jay» bǝlkim muⱪǝddǝs ibadǝthanini kɵrsitidu (12-ayǝtni kɵrüng).