11
Hudaƣa itaǝtmǝn boluxning bǝht-bǝrikiti
1 Əmdi sǝn Pǝrwǝrdigar Hudayingni sɵygin, Uning tapiliƣini, bǝlgilimilirini, ⱨɵkümlirini ⱨǝm ǝmrlirini izqil tutⱪin. 2-3 Xu ixlarni bügün esinglarda tutunglar, qünki mǝn Pǝrwǝrdigar Hudayingning jaza-tǝrbiyisi, uluƣluⱪi, küqlük ⱪoli wǝ uzartilƣan bilikini, Misir zeminida Misir padixaⱨi Pirǝwngǝ ⱨǝm uning pütkül zemini üstigǝ kɵrsǝtkǝn mɵjizilik alamǝtliri wǝ ⱪilƣanlirini kɵrmigǝn baliliringlarƣa sɵzlimǝymǝn □ «xu ixlarni bügün esinglarda tutunglar...» — ibraniy tilida «xu ixlarni bügün bilinglarki,...». 4 (qünki ular Pǝrwǝrdigarning Misirning ⱪoxuni, ularning atliri, ularning jǝng ⱨarwiliriƣa ⱪilƣan ixliri, yǝni Ⱪizil Dengizning suliri bilǝn ularni ƣǝrⱪ ⱪilip, üzül-kesil ⱨalak ⱪilƣanliⱪi, □ «...Pǝrwǝrdigarning Misirning ⱪoxuni,,ni .... üzül-kesil ⱨalak ⱪilƣanliⱪi» — ibraniy tilida «Pǝrwǝrdigarning Misirning ⱪoxuni..ni ...taki bügüngǝ ⱪǝdǝr ⱨalak ⱪilƣanliⱪi» — bu ibarǝ ularning tüptin ⱨalak ⱪilinƣanliⱪini tǝkitlǝydu. 5 Uning silǝr muxu yǝrgǝ kǝlgüqǝ silǝrgǝ nemǝ ⱪilƣanliⱪi, 6 Uning Rubǝnning ǝwladi, Eliabning oƣulliri Datan wǝ Abiramƣa nemǝ ⱪilƣanliⱪi, yǝni pütün Israillar arisida yǝr yüzining aƣzini ⱪandaⱪ eqip ularni ailisidikiliri wǝ qedirliri bilǝn ⱪoxup barliⱪ tǝǝlluⱪatliri bilǝn yutuwǝtkǝnlikini kɵrmigǝnidi); ■ Qɵl. 16:31; 27:3; Zǝb. 106:16-17 7 mǝn bǝlki silǝrgǝ sɵz ⱪilimǝn; qünki silǝrning kɵzliringlar Pǝrwǝrdigar ⱪilƣan barliⱪ uluƣ ixlarni kɵrdi.
Wǝdǝ ⱪilinƣan zeminning mol bayliⱪliri
8 Əmdi, mǝn silǝrgǝ bügün tapiliƣan barliⱪ ǝmrlǝrni tutunglar; xundaⱪ ⱪilsanglar küqlinip, ⱨazir ɵtüp igilimǝkqi bolƣan zeminƣa kirip uni igilǝysilǝr 9 wǝ Pǝrwǝrdigar ata-bowiliringlarƣa ⱪǝsǝm ⱪilip ularƣa ⱨǝm ǝwladliriƣa berixkǝ wǝdǝ ⱪilƣan zeminda, yǝni süt bilǝn ⱨǝsǝl eⱪip turidiƣan munbǝt bir zeminda turup uzun ɵmür kɵrisilǝr. 10 Qünki silǝr igilǝxkǝ kiridiƣan xu zemin silǝr qiⱪⱪan Misir zeminidǝk ǝmǝs; u yǝr bolsa, silǝr uningƣa uruⱪ qaqⱪandin keyin putunglar bilǝn suƣiridiƣan kɵktatliⱪtǝk zemin idi; □ «putunglar bilǝn suƣiridiƣan zemin» — Misirda etizlar (bügüngǝ ⱪǝdǝr) insanning puti bilǝn aylanduridiƣan bir hil addiy nasus bilǝn suƣirilidu. 11 biraⱪ silǝr igilǝxkǝ ɵtidiƣan xu zemin bolsa taƣ-jilƣiliri bolƣan bir zemindur; u asmandiki yamƣurdin su iqidu, 12 u Pǝrwǝrdigar Hudaying Ɵzi ǝzizlǝydiƣan bir zemindur; qünki Pǝrwǝrdigar Hudayingning kɵzliri yilning bexidin yilning ahiriƣiqǝ üzlüksiz uningƣa tikilidu. 13 Xundaⱪ boliduki, silǝr Pǝrwǝrdigar Hudayinglarni sɵyüp, pütkül ⱪǝlbinglar wǝ pütkül jeninglar bilǝn uning ibaditidǝ bolux üqün mǝn silǝrgǝ bügün tapiliƣan ǝmrlǝrgǝ kɵngül ⱪoyup ⱪulaⱪ salsanglar, 14 U: «Mǝn zemininglarƣa ɵz pǝslidǝ yamƣur, yǝni dǝslǝpki wǝ keyinki yamƣurlarni ata ⱪilimǝn; xuning bilǝn axliⱪliringlar, yengi xarabinglar wǝ zǝytun meyinglarni yiƣalaysilǝr; □ «dǝslǝpki wǝ keyinki yamƣurlar» — «dǝslǝpki yamƣurlar» 10-ayda yaƣidu wǝ tupraⱪ yumxitilixi bilǝn yǝr ⱨǝydǝxkǝ andin uruⱪ qeqixⱪa mumkin bolidu. «keyinki yamƣurlar» bolsa Ⱪanaanda 3- yaki -4-ayda yeƣip, ǝtiyazliⱪ ziraǝtlǝrni pixurux rolini oynaydu. Xunga ⱨǝrbir deⱨⱪan «keyinki yamƣur»ƣa tǝxnadur, ular uni bǝk ⱪǝdirlǝydu. 15 Mǝn xundaⱪla mal-waranliring üqün ot-qɵp berimǝn; sǝn yǝp-iqip toyunisǝn» — dǝydu.
Itaǝtmǝn bolux wǝ balilarƣa tǝrbiyǝ berixning bǝhti
16 Ⱪǝlbinglar aldinip, baxⱪa ilaⱨlarning ⱪulluⱪiƣa kirip, ularƣa qoⱪunup kǝtmǝslikinglar üqün ɵzünglarƣa ⱨezi bolunglar; ■ Ⱪan. 8:19 17 bolmisa, Pǝrwǝrdigarning ƣǝzipi silǝrgǝ ⱪozƣilip, yamƣur yaƣmasliⱪi üqün asmanlarni etiwetip yamƣur yaƣdurmaydu, tupraⱪ mǝⱨsulatlirini bǝrmǝydu wǝ Pǝrwǝrdigar silǝrgǝ ata ⱪilidiƣan munbǝt zemindin yoⱪitilisilǝr.
18 Silǝr mening bu sɵzlirimni ⱪǝlbinglarƣa püküp jeninglarda saⱪlanglar, ⱪolunglarƣa ǝslǝtmǝ-bǝlgǝ ⱪilip tengiwelinglar, pexanǝnglǝrgǝ ⱪaxⱪidǝk simwol ⱪilip ornitiwelinglar; ■ Ⱪan. 6:6, 8 19 Silǝr ularni baliliringlarƣa ɵgitisilǝr; ɵydǝ olturƣininglarda, yolda mengiwatⱪininglarda, yatⱪininglarda wǝ orundin ⱪopⱪininglarda ular toƣruluⱪ sɵzlǝnglar; ■ Ⱪan. 4:9; 6:7 20 Ularni ɵyünglǝrdiki kexǝklǝrgǝ wǝ dǝrwaziliringlarƣa pütüp ⱪoyunglar. 21 Xuning bilǝn silǝrning Pǝrwǝrdigar ata-bowiliringlarƣa berixkǝ ⱪǝsǝm ⱪilip wǝdǝ ⱪilƣan zeminda turidiƣan künliringlar wǝ baliliringlarning künliri uzun bolidu, yǝr yüzidiki künliringlar asmanning künliridǝk bolidu. □ «yǝr yüzidiki künliringlar asmanning künliridǝk bolidu» — mǝnisi bǝlkim künlǝr kɵp ⱨǝm bǝhtlik bolidu, degǝndǝk boluxi mumkin. Baxⱪa birnǝqqǝ hil tǝrjimiliri uqrixi mumkin. 22 Mǝn bügünki kündǝ silǝrgǝ tapiliƣan bu pütkül ǝmrni ihlas bilǝn tutsanglar, yǝni Pǝrwǝrdigar Hudayinglarni sɵyüp, uning barliⱪ yollirida mengixinglar bilǝn uningƣa baƣlansanglar, 23 undaⱪta Pǝrwǝrdigar silǝrning kɵz aldinglarda bu barliⱪ ǝllǝrni zeminidin mǝⱨrum ⱪilip ⱨǝydǝydu wǝ silǝr ɵzünglardin qong wǝ küqlük ǝllǝrning tǝǝlluⱪatini igilǝysilǝr. 24 Tapininglar dǝssigǝn ⱨǝrbir jay silǝrningki bolidu; qegranglar qɵl-bayawandin tartip, Liwanƣiqǝ wǝ Əfrat dǝryasidin Ottura Dengizƣiqǝ bolidu. □ «Ottura Dengizƣiqǝ...» — ibraniy tilida «kǝyni dengizƣiqǝ....». ■ Yǝ. 1:3; 14:9 25 Ⱨeqkim aldinglarda turalmaydu; Pǝrwǝrdigar Hudayinglar silǝrgǝ eytⱪinidǝk, silǝrdin bolƣan ⱪorⱪunq wǝ dǝⱨxǝtni silǝr dǝssigǝn barliⱪ jaylar üstigǝ salidu.■ Mis. 23:27
Musa «bǝht-bǝrikǝt wǝ lǝnǝt»ni Israilning aldiƣa ⱪoyidu
26 Mana, mǝn bügün aldinglarƣa bǝht-bǝrikǝt wǝ lǝnǝtni ⱪoyimǝn; 27 Mǝn silǝrgǝ bügün tapiliƣan Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning ǝmrlirigǝ itaǝt ⱪilsanglar, bǝht-bǝrikǝt bolidu; 28 Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning ǝmrlirigǝ itaǝt ⱪilmisanglar, bǝlki silǝr tonumiƣan baxⱪa ilaⱨlarƣa ǝgixip, mǝn bügün tapiliƣan yoldin qǝtnǝp kǝtsǝnglar, silǝrgǝ lǝnǝt qüxidu.
29 Xundaⱪ ⱪilixinglar kerǝkki, Pǝrwǝrdigar Hudayinglar silǝrni silǝr igilǝxkǝ kiridiƣan zeminƣa elip kirgǝndin keyin, bǝht-bǝrikǝtni Gǝrizim teƣi üstidǝ wǝ lǝnǝtni Əbal teƣi üstidǝ turup jakarlaysilǝr. □ «Gǝrizim teƣi üstidǝ... wǝ .. Əbal teƣi üstidǝ turup jakarlaysilǝr» — ibraniy tilida «Gǝrizim teƣi üstigǝ... wǝ .. Əbal teƣi üstigǝ ⱪoyusilǝr». Bu yǝrlǝrdǝ ǝⱨdidiki bǝht-bǝrikǝtlǝr wǝ lǝnǝtlǝr jakarlinidu ⱨǝm tax üstigǝ pütülidu. Muxu ixning tǝpsilatliri 27-28-bablarda wǝ «Yǝxua» 8:30-35dǝ tepilidu. ■ Ⱪan. 27:12,13; Yǝ. 8:33 30 Bu taƣlar Iordan dǝryasining ⱪarxi tǝripidǝ, Gilgalning udulidiki Arabaⱨ tüzlǝnglikidǝ turuwatⱪan Ⱪanaaniylarning zeminida, mǝƣrib yolining arⱪisida, Morǝⱨtiki dub dǝrǝhlirigǝ yeⱪin yǝrdǝ ǝmǝsmu?
31 Qünki silǝr Pǝrwǝrdigar Hudayinglar silǝrgǝ tǝⱪdim ⱪiliwatⱪan zeminni igilǝx üqün uningƣa kirixkǝ Iordan dǝryasidin ɵtisilǝr; silǝr dǝrwǝⱪǝ uni igilǝysilǝr wǝ uningda olturaⱪlixisilǝr. 32 Silǝr mǝn aldinglarƣa ⱪoyƣan bu barliⱪ ⱨɵkümlǝr wǝ bǝlgilimilǝrgǝ ǝmǝl ⱪilixⱪa kɵngül ⱪoyunglar.
□11:2-3 «xu ixlarni bügün esinglarda tutunglar...» — ibraniy tilida «xu ixlarni bügün bilinglarki,...».
□11:4 «...Pǝrwǝrdigarning Misirning ⱪoxuni,,ni .... üzül-kesil ⱨalak ⱪilƣanliⱪi» — ibraniy tilida «Pǝrwǝrdigarning Misirning ⱪoxuni..ni ...taki bügüngǝ ⱪǝdǝr ⱨalak ⱪilƣanliⱪi» — bu ibarǝ ularning tüptin ⱨalak ⱪilinƣanliⱪini tǝkitlǝydu.
■11:6 Qɵl. 16:31; 27:3; Zǝb. 106:16-17
□11:10 «putunglar bilǝn suƣiridiƣan zemin» — Misirda etizlar (bügüngǝ ⱪǝdǝr) insanning puti bilǝn aylanduridiƣan bir hil addiy nasus bilǝn suƣirilidu.
□11:14 «dǝslǝpki wǝ keyinki yamƣurlar» — «dǝslǝpki yamƣurlar» 10-ayda yaƣidu wǝ tupraⱪ yumxitilixi bilǝn yǝr ⱨǝydǝxkǝ andin uruⱪ qeqixⱪa mumkin bolidu. «keyinki yamƣurlar» bolsa Ⱪanaanda 3- yaki -4-ayda yeƣip, ǝtiyazliⱪ ziraǝtlǝrni pixurux rolini oynaydu. Xunga ⱨǝrbir deⱨⱪan «keyinki yamƣur»ƣa tǝxnadur, ular uni bǝk ⱪǝdirlǝydu.
□11:21 «yǝr yüzidiki künliringlar asmanning künliridǝk bolidu» — mǝnisi bǝlkim künlǝr kɵp ⱨǝm bǝhtlik bolidu, degǝndǝk boluxi mumkin. Baxⱪa birnǝqqǝ hil tǝrjimiliri uqrixi mumkin.
□11:24 «Ottura Dengizƣiqǝ...» — ibraniy tilida «kǝyni dengizƣiqǝ....».
□11:29 «Gǝrizim teƣi üstidǝ... wǝ .. Əbal teƣi üstidǝ turup jakarlaysilǝr» — ibraniy tilida «Gǝrizim teƣi üstigǝ... wǝ .. Əbal teƣi üstigǝ ⱪoyusilǝr». Bu yǝrlǝrdǝ ǝⱨdidiki bǝht-bǝrikǝtlǝr wǝ lǝnǝtlǝr jakarlinidu ⱨǝm tax üstigǝ pütülidu. Muxu ixning tǝpsilatliri 27-28-bablarda wǝ «Yǝxua» 8:30-35dǝ tepilidu.
■11:29 Ⱪan. 27:12,13; Yǝ. 8:33