4
Hudaning aramliⱪi ⱨǝⱪⱪidiki wǝdǝ
Əmdi Uning aramliⱪiƣa kirip bǝⱨrimǝn bolux toƣrisidiki wǝdisi bizgǝ ⱪaldurulƣandin keyin, aranglardiki birǝrsiningmu uning nesiwisidin qüxüp ⱪelixidin ⱪorⱪunqta eⱨtiyat ⱪilayli. Qünki hux hǝwǝr huddi qɵldiki Israillarƣa anglitilƣandǝk bizlǝrgimu anglitildi. Lekin ularning angliƣanliri etiⱪad bilǝn yuƣurulmiƣanliⱪtin, sɵz-kalamning ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ paydisi bolmiƣanidi. «Qünki hux hǝwǝr huddi qɵldiki Israillarƣa anglitilƣandǝk bizlǝrgimu anglitildi» — «qɵldiki Israillarƣa» grek tilida «ularƣa» deyilidu. Bu ayǝttiki «hux hǝwǝr» Hudaning aramliⱪini alaⱨidǝ kɵzdǝ tutidu. Qünki bu aramliⱪⱪa kirgǝnlǝr bolsa — etiⱪad ⱪilƣan bizlǝrmiz. Huddi Hudaning eytⱪinidǝk:
«Xunga mǝn ƣǝzǝplinip ⱪǝsǝm iqip: —
«Ular Mening aramliⱪimƣa ⱪǝt’iy kirmǝydu — degǝn».
 
Hudaning ǝmǝlliri bolsa dunya apiridǝ bolƣandila ⱨǝmmisi tamamlanƣanidi; Zǝb. 95:11 qünki yaritilixning yǝttinqi küni ⱨǝⱪⱪidǝ muⱪǝddǝs yazmilarning bir yeridǝ mundaⱪ deyilgǝn: «Yǝttinqi küni kǝlgǝndǝ, Huda ⱨǝmmǝ ǝmǝlliridin aram aldi». «Yǝttinqi küni kǝlgǝndǝ, Huda ⱨǝmmǝ ǝmǝlliridin aram aldi» — «Yar.» 2:2.   Yar. 2:2; Mis. 20:11; 31:17. Yǝnǝ kelip yuⱪirida eytilƣandǝk Huda: «Ular Mening aramliⱪimƣa ⱪǝt’iy kirmǝydu» degǝnidi. «Yǝnǝ kelip yuⱪirida eytilƣandǝk Huda: «Ular Mening aramliⱪimƣa ⱪǝt’iy kirmǝydu» degǝnidi» — muǝllip, gǝrqǝ qɵldǝ kǝzgǝn Israillar itaǝtsizliki tüpǝylidin «Hudaning aramliⱪi»ƣa kirmigǝn bolsimu, kirix yoli tehiqǝ oquⱪ ikǝnlikini kɵrsitidu.   Zǝb. 95:11 Buningdin kɵrünǝrlikki, Hudaning aramliⱪiƣa kirǝlǝydiƣanlar bar, ǝmma uning toƣrisidiki hux hǝwǝrni awwal angliƣanlar itaǝtsizlik ⱪilƣanliⱪi üqün, uningƣa kirǝlmidi. «uning toƣrisidiki hux hǝwǝrni awwal angliƣanlar» — demǝk, Hudaning aramliⱪi toƣruluⱪ hux hǝwǝr angliƣanlar; qɵl-bayawanda kezip yürgǝn Israillarni kɵrsitidu. Xuning üqün, Huda ǝnǝ xu aramliⱪ toƣrisida uzaⱪ waⱪittin keyinki mǝlum bir künni «bügün» dǝp bekitip, Dawut pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ yǝnǝ xundaⱪ eytⱪan: —
 
«Bügün uning awazini anglisanglar,
Yürikinglarni ⱪattiⱪ ⱪilmanglar!» Zǝb. 95:7-8; Ibr. 3:7.
 
Əgǝr Yǝxua pǝyƣǝmbǝr Israillarni aramliⱪⱪa kirgüzgǝn bolsa idi, Huda keyin yǝnǝ bir aramliⱪ küni toƣruluⱪ demigǝn bolatti. «Əgǝr Yǝxua pǝyƣǝmbǝr Israillarni aramliⱪⱪa kirgüzgǝn bolsa idi, Huda keyin yǝnǝ bir aramliⱪ küni toƣruluⱪ demigǝn bolatti» — Yǝxua pǝyƣǝmbǝr Musa pǝyƣǝmbǝrning izbasari bolup, u Israil hǝlⱪini Huda wǝdǝ bǝrgǝn zeminƣa baxlap barƣan. «Ⱪan.» 3:20, 25:19, «Yǝxua» 1:15nimu kɵrüng. Ⱪisⱪisi, xabat künidiki bir aramliⱪ Hudaning hǝlⱪini kütmǝktǝ. «Ⱪisⱪisi, xabat künidiki bir aramliⱪ Hudaning hǝlⱪini kütmǝktǝ» — «xabat küni» yǝttinqi küni, yǝni Huda aram alƣan küni wǝ Ɵz Yǝⱨudiy hǝlⱪigǝ bekitkǝn «dǝm elix küni» idi.
10 Qünki Hudaning aramliⱪiƣa kirgüqilǝr huddi Huda «Ɵz ǝmǝl-ixliridin aram alƣan»dǝk, ɵzlirining ixliridin aram alidu. «Qünki Hudaning aramliⱪiƣa kirgüqilǝr huddi Huda «Ɵz ǝmǝl-ixliridin aram alƣan»dǝk, ɵzlirining ixliridin aram alidu» — bu intayin muⱨim ayǝt üstidǝ ⱨǝm «Hudaning aramliⱪi» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz. 11 Xunga ⱨeqⱪaysimizning ǝnǝ xu Israillardǝk itaǝtsizlik ⱪilƣan ⱨalitidǝ yiⱪilip qüxmǝsliki üqün, ⱨǝrbirimiz bu aramliⱪⱪa kirixkǝ intilǝyli.
12 Qünki Hudaning sɵz-kalami janliⱪtur wǝ küqkǝ igidur, ⱨǝtta jan bilǝn roⱨni, yilik bilǝn boƣumlarni bir-biridin ayriwetǝligüdǝk dǝrijidǝ, ⱨǝrⱪandaⱪ ⱪox bisliⱪ ⱪiliqtin ittiktur, ⱪǝlbdiki oy-pikir wǝ arzu-niyǝtlǝrning üstidin ⱨɵküm qiⱪarƣuqidur. Top. 12:11; Yǝx. 49:2; Əf. 6:17. 13 Uning aldida ⱨeqⱪandaⱪ mǝwjudat ƣayip ǝmǝstur; bǝlki bizdin ⱨesab Alƣuqining kɵzliri aldida ⱨǝmmǝ ix oquⱪ-axkaridur. Zǝb. 33:13-15
 
Bax kaⱨinimiz Əysa Mǝsiⱨ
14 Xundaⱪ bolƣanikǝn, xundaⱪla ǝrx-asmanlardin ɵtüp qiⱪⱪan uluƣ Bax Ⱪaⱨinimiz, yǝni Hudaning Oƣli Əysa bolƣanikǝn, biz etirap ⱪilƣan etiⱪadimizda qing turayli. Ibr. 3:1; 6:20; 8:1; 9:11. 15 Qünki bizgǝ tǝyinlǝngǝn bax kaⱨinimiz ajizliⱪlirimizƣa ⱨesdaxliⱪ ⱪilmiƣuqi ǝmǝs, bǝlki bizgǝ ohxax ⱨǝrhil azdurux-sinaⱪlarƣa duq kǝlgǝn, lekin gunaⱨ sadir ⱪilip baⱪmiƣuqidur. Yǝx. 53:9; 2Kor. 5:21; Fil. 2:7; Ibr. 2:18; 1Pet. 2:22; 1Yuⱨa. 3:5. 16 Xunga yürikimiz toⱪ ⱨalda rǝⱨim-xǝpⱪǝtkǝ erixix wǝ yardǝmgǝ eⱨtiyajliⱪ waⱪtimizda xapaǝt tepix üqün meⱨir-xǝpⱪǝt ayan ⱪilinƣuqi tǝhtkǝ yeⱪinlixayli. «yardǝmgǝ eⱨtiyajliⱪ waⱪtimizda xapaǝt tepix üqün...» — grek tilida «yardǝm» «adǝmning (ⱪutⱪuzƣin! degǝn) nidasiƣa yügürüx» degǝn uⱪumni bildüridu. «meⱨir-xǝpⱪǝt ayan ⱪilinƣuqi tǝht» — Hudaning tǝhti, ǝlwǝttǝ.   Rim. 3:25.
 
 

4:2 «Qünki hux hǝwǝr huddi qɵldiki Israillarƣa anglitilƣandǝk bizlǝrgimu anglitildi» — «qɵldiki Israillarƣa» grek tilida «ularƣa» deyilidu. Bu ayǝttiki «hux hǝwǝr» Hudaning aramliⱪini alaⱨidǝ kɵzdǝ tutidu.

4:3 Zǝb. 95:11

4:4 «Yǝttinqi küni kǝlgǝndǝ, Huda ⱨǝmmǝ ǝmǝlliridin aram aldi» — «Yar.» 2:2.

4:4 Yar. 2:2; Mis. 20:11; 31:17.

4:5 «Yǝnǝ kelip yuⱪirida eytilƣandǝk Huda: «Ular Mening aramliⱪimƣa ⱪǝt’iy kirmǝydu» degǝnidi» — muǝllip, gǝrqǝ qɵldǝ kǝzgǝn Israillar itaǝtsizliki tüpǝylidin «Hudaning aramliⱪi»ƣa kirmigǝn bolsimu, kirix yoli tehiqǝ oquⱪ ikǝnlikini kɵrsitidu.

4:5 Zǝb. 95:11

4:6 «uning toƣrisidiki hux hǝwǝrni awwal angliƣanlar» — demǝk, Hudaning aramliⱪi toƣruluⱪ hux hǝwǝr angliƣanlar; qɵl-bayawanda kezip yürgǝn Israillarni kɵrsitidu.

4:7 Zǝb. 95:7-8; Ibr. 3:7.

4:8 «Əgǝr Yǝxua pǝyƣǝmbǝr Israillarni aramliⱪⱪa kirgüzgǝn bolsa idi, Huda keyin yǝnǝ bir aramliⱪ küni toƣruluⱪ demigǝn bolatti» — Yǝxua pǝyƣǝmbǝr Musa pǝyƣǝmbǝrning izbasari bolup, u Israil hǝlⱪini Huda wǝdǝ bǝrgǝn zeminƣa baxlap barƣan. «Ⱪan.» 3:20, 25:19, «Yǝxua» 1:15nimu kɵrüng.

4:9 «Ⱪisⱪisi, xabat künidiki bir aramliⱪ Hudaning hǝlⱪini kütmǝktǝ» — «xabat küni» yǝttinqi küni, yǝni Huda aram alƣan küni wǝ Ɵz Yǝⱨudiy hǝlⱪigǝ bekitkǝn «dǝm elix küni» idi.

4:10 «Qünki Hudaning aramliⱪiƣa kirgüqilǝr huddi Huda «Ɵz ǝmǝl-ixliridin aram alƣan»dǝk, ɵzlirining ixliridin aram alidu» — bu intayin muⱨim ayǝt üstidǝ ⱨǝm «Hudaning aramliⱪi» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.

4:12 Top. 12:11; Yǝx. 49:2; Əf. 6:17.

4:13 Zǝb. 33:13-15

4:14 Ibr. 3:1; 6:20; 8:1; 9:11.

4:15 Yǝx. 53:9; 2Kor. 5:21; Fil. 2:7; Ibr. 2:18; 1Pet. 2:22; 1Yuⱨa. 3:5.

4:16 «yardǝmgǝ eⱨtiyajliⱪ waⱪtimizda xapaǝt tepix üqün...» — grek tilida «yardǝm» «adǝmning (ⱪutⱪuzƣin! degǝn) nidasiƣa yügürüx» degǝn uⱪumni bildüridu. «meⱨir-xǝpⱪǝt ayan ⱪilinƣuqi tǝht» — Hudaning tǝhti, ǝlwǝttǝ.

4:16 Rim. 3:25.