60
Ⱪutⱪuzulƣan Zionning parlaⱪ kelǝqiki
— Ornungdin tur, nur qaq! Qünki nurung yetip kǝldi,
Pǝrwǝrdigarning xan-xǝripi üstüngdǝ kɵtürüldi!
Qünki ⱪarangƣuluⱪ yǝr-zeminni,
Ⱪapⱪara zulmǝt ǝl-yurtlarni basidu;
Biraⱪ Pǝrwǝrdigar üstüngdǝ kɵtürülidu,
Uning xan-xǝripi seningdǝ kɵrünidu;
Ⱨǝm ǝllǝr nurung bilǝn,
Padixaⱨlar sening kɵtürülgǝn yoruⱪluⱪung bilǝn mangidu.
Bexingni kɵtür, ǝtrapingƣa ⱪarap baⱪ;
Ularning ⱨǝmmisi jǝm bolup yiƣilidu;
Ular yeningƣa kelidu, —
Oƣulliring yiraⱪtin kelidu,
Ⱪizliring yanpaxlarƣa artilip kɵtürüp kelinidu.
Xu qaƣda kɵrisǝn,
Kɵzliring qaⱪnap ketidu,
Yürǝkliring tipqǝklǝp, iq-iqinggǝ patmay ⱪalisǝn;
Qünki dengizdiki bayliⱪlar sǝn tǝrǝpkǝ burulup kelidu,
Əllǝrning mal-dunyaliri yeningƣa kelidu. Zǝb. 34:4-9; Wǝⱨ. 21:26
Top-top bolup kǝtkǝn tɵgilǝr,
Ⱨǝm Midiyan ⱨǝm Əfaⱨdiki taylaⱪlar seni ⱪaplaydu;
Xebadikilǝrning ⱨǝmmisi kelidu;
Ular altun ⱨǝm huxbuy elip kelidu,
Pǝrwǝrdigarning mǝdⱨiyilirini jakarlaydu.
Kedarning barliⱪ ⱪoy padiliri yeningƣa yiƣilidu;
Nebayotning ⱪoqⱪarliri hizmitingdǝ bolidu;
Ular Mening ⱪobul ⱪiliximƣa erixip ⱪurbangaⱨimƣa qiⱪirilidu;
Xuning bilǝn güzǝllik-julaliⱪimni ayan ⱪilidiƣan ɵyümni güzǝllǝxtürimǝn. «...Midiyan ⱨǝm Əfaⱨdiki taylaⱪlar seni ⱪaplaydu; Xebadikilǝrning ⱨǝmmisi kelidu; ... Edarning barliⱪ ⱪoy padiliri yeningƣa yiƣilidu; Nebayotning ⱪoqⱪarliri hizmitingdǝ bolidu» — 6-7-ayǝtlǝrdǝ deyilgǝn yǝrlǝrni hǝritidin kɵrüng. Pǝlǝstinni nuⱪta ⱪilip eytⱪanda, «Midiyan» yiraⱪ jǝnubta, «Əfaⱨ» Pars ⱪoltuⱪining xǝrⱪiy tǝripidǝ, «Xeba» Misirning jǝnubiy tǝripidǝ, «Kedar» ⱨǝm «Nebayot» xǝrⱪ tǝrǝptǝ, yǝni Ərǝbistandiki qɵl-bayawanning ximalida. Xebadin sirt ⱨǝmmisi bǝlkim Ərǝb ⱪǝbililiri.
Kǝptǝrhaniliriƣa ⱪaytip kǝlgǝn kǝptǝrlǝrdǝk,
Uqup keliwatⱪan buluttǝk keliwatⱪan kimdu?
Qünki arallar Meni kütidu;
Xular arisidin oƣulliringni yiraⱪtin elip kelixkǝ,
Ɵz altun-kümüxlirini billǝ elip kelixkǝ,
Tarxixtiki kemilǝr birinqi bolidu.
Ular Hudaying Pǝrwǝrdigarning namiƣa,
Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqining yeniƣa kelidu;
Qünki U sanga güzǝllik-julaliⱪ kǝltürdi. «Tarxixtiki kemilǝr birinqi bolidu...» — biliximizqǝ, ⱪǝdimki zamanlarda üq «Tarxix» bar idi (ⱨǝmmisi turning mustǝmlikiliri). Muxu ayǝttiki «Tarxix» bǝlkim Ispaniyǝni (Ⱪanaandin yiraⱪ bolƣan ƣǝrbiy tǝrǝptǝ) kɵrsitidu; demǝkqi, ahirⱪi zamanda Hudaning yolini tutⱪanlar jaⱨandiki barliⱪ tǝrǝplǝrdin Zionƣa ⱪarap kelidu.
10 Yat adǝmlǝrning baliliri sepilliringni ⱪuridu,
Ularning padixaⱨliri hizmitingdǝ bolidu;
Qünki ƣǝzipimdǝ Mǝn seni urdum;
Biraⱪ xapaitim bilǝn sanga rǝⱨim-meⱨribanliⱪ kɵrsǝttim. Yǝx. 49:23
11 Dǝrwaziliring ⱨǝrdaim oquⱪ turidu;
(Ular keqǝ-kündüz etilmǝydu)
Xundaⱪ ⱪilƣanda ǝllǝrning bayliⱪlirini sanga elip kǝlgili,
Ularning padixaⱨlirini aldingƣa yetǝklǝp kǝlgili bolidu.
12 Qünki sanga hizmǝttǝ boluxni rǝt ⱪilidiƣan ǝl yaki padixaⱨliⱪ bolsa yoⱪilidu;
Muxundaⱪ ǝllǝr pütünlǝy bǝrbat bolidu.
13 Mening muⱪǝddǝs jayimni güzǝllǝxtürüxkǝ,
Liwanning xǝripi,
— Arqa, ⱪariƣay wǝ boksus dǝrǝhlirining ⱨǝmmisi sanga kelidu;
Xundaⱪ ⱪilip ayiƣim turƣan yǝrni xǝrǝplik ⱪilimǝn. «Liwanning xǝripi, — arqa, ⱪariƣay wǝ boksus dǝrǝhlirining ⱨǝmmisi sanga kelidu» — Liwan degǝn jaydin ⱨǝrhil qirayliⱪ dǝrǝhlǝr qiⱪatti.
14 Seni harliƣanlarning baliliri bolsa aldingƣa egilginiqǝ kelidu;
Seni kǝmsitkǝnlǝrning ⱨǝmmisi ayiƣingƣa bax uridu;
Ular seni «Pǝrwǝrdigarning xǝⱨiri»,
«Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqining Zioni» dǝp ataydu.
15 Sǝn taxliwetilgǝn ⱨǝm nǝprǝtkǝ uqriƣanliⱪing üqün,
Ⱨeqkim zeminingdin ɵtmigǝn;
Əmdiliktǝ Mǝn seni mǝnggülük bir xan-xɵⱨrǝt,
Əwlad-ǝwladlarning bir hursǝnliki ⱪilimǝn. Yǝx. 49:19; 54:1, 6, 7
16 Əllǝrning sütini emisǝn,
Padixaⱨlarning ǝmqikidin ǝmgǝndǝk meⱨir-xǝpⱪitigǝ erixsǝn;
Xuning bilǝn sǝn Mǝn Pǝrwǝrdigarni ɵzüngning Nijatkaring ⱨǝm Ⱨǝmjǝmǝt-Ⱪutⱪuzƣuqing,
«Yaⱪuptiki ⱪudrǝt Igisi» dǝp bilisǝn. «Əllǝrning sütini emisǝn, padixaⱨlarning ǝmqikidin ǝmgǝndǝk meⱨir-xǝpⱪitigǝ erixsǝn» — demǝk, Zion ahirⱪi zamanlardiki azab-oⱪubǝtlǝrdin ɵtüxi bilǝn (ⱨǝrⱪandaⱪ kǝmsitixlǝr, ɵqmǝnlik, nǝprǝt ⱨǝm ziyankǝxlikkǝ uqriƣandin keyin) ajiz bir sǝbiy balidǝk barliⱪ «yat ǝllǝr»ning kɵyünüxliri ⱨǝm ƣǝmhorluⱪi bilǝn qongⱪur tǝsǝlligǝ igǝ bolidu. «Yaⱪuptiki ⱪudrǝt Igisi» — muxu yǝrdǝ «Yaⱪup» ⱨǝm Yaⱪupning ɵzi ⱨǝm uning ǝwladliri Israilni kɵrsitidu.   Yǝx. 43:3
17 Misning orniƣa altunni,
Tɵmürning orniƣa kümüxni ǝpkelip almaxturimǝn;
Yaƣaqning orniƣa misni,
Taxlarning orniƣa tɵmürni ǝpkelip almaxturimǝn;
Sening ⱨakimliringni bolsa tinq-aramliⱪ,
Bǝgliringni ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ ⱪilimǝn.
18 Zeminingda zorawanliⱪning ⱨeq sadasi bolmaydu,
Qegraliring iqidǝ wǝyranqiliⱪ wǝ ⱨalakǝtmu yoⱪ bolidu;
Sǝn sepilliringni «nijat»,
Dǝrwaziliringni «mǝdⱨiyǝ» dǝp ataysǝn.
19 Nǝ ⱪuyax kündüzdǝ sanga nur bolmaydu,
Nǝ ayning julasi sanga yoruⱪluⱪ bǝrmǝydu;
Bǝlki Pǝrwǝrdigar sening mǝnggülük nurung bolidu,
Sening Hudaying güzǝl julaliⱪing bolidu.
20 Sening ⱪuyaxing ikkinqi patmaydu,
Eying tolunluⱪidin yanmaydu;
Qünki Pǝrwǝrdigar sening mǝnggülük nurung bolidu,
Ⱨǝsrǝt-ⱪayƣuluⱪ künliringgǝ hatimǝ berilidu.
21 Sening hǝlⱪingning ⱨǝmmisi ⱨǝⱪⱪaniy bolidu;
Yǝr-zeminƣa mǝnggügǝ igidarqiliⱪ ⱪilidu;
Ularning Mening güzǝl julaliⱪimni ayan ⱪilixi üqün,
Ular Ɵz ⱪolum bilǝn tikkǝn maysa,
Ɵz ⱪolum bilǝn ixliginim bolidu. Yǝx. 29:23; 45:11; Mat. 15:13
22 Sǝbiy bala bolsa mingƣa,
Əng kiqiki bolsa uluƣ ǝlgǝ aylinidu,
Mǝnki Pǝrwǝrdigar bularni ɵz waⱪtida tezdin ǝmǝlgǝ axurimǝn.
 
 

60:5 Zǝb. 34:4-9; Wǝⱨ. 21:26

60:7 «...Midiyan ⱨǝm Əfaⱨdiki taylaⱪlar seni ⱪaplaydu; Xebadikilǝrning ⱨǝmmisi kelidu; ... Edarning barliⱪ ⱪoy padiliri yeningƣa yiƣilidu; Nebayotning ⱪoqⱪarliri hizmitingdǝ bolidu» — 6-7-ayǝtlǝrdǝ deyilgǝn yǝrlǝrni hǝritidin kɵrüng. Pǝlǝstinni nuⱪta ⱪilip eytⱪanda, «Midiyan» yiraⱪ jǝnubta, «Əfaⱨ» Pars ⱪoltuⱪining xǝrⱪiy tǝripidǝ, «Xeba» Misirning jǝnubiy tǝripidǝ, «Kedar» ⱨǝm «Nebayot» xǝrⱪ tǝrǝptǝ, yǝni Ərǝbistandiki qɵl-bayawanning ximalida. Xebadin sirt ⱨǝmmisi bǝlkim Ərǝb ⱪǝbililiri.

60:9 «Tarxixtiki kemilǝr birinqi bolidu...» — biliximizqǝ, ⱪǝdimki zamanlarda üq «Tarxix» bar idi (ⱨǝmmisi turning mustǝmlikiliri). Muxu ayǝttiki «Tarxix» bǝlkim Ispaniyǝni (Ⱪanaandin yiraⱪ bolƣan ƣǝrbiy tǝrǝptǝ) kɵrsitidu; demǝkqi, ahirⱪi zamanda Hudaning yolini tutⱪanlar jaⱨandiki barliⱪ tǝrǝplǝrdin Zionƣa ⱪarap kelidu.

60:10 Yǝx. 49:23

60:13 «Liwanning xǝripi, — arqa, ⱪariƣay wǝ boksus dǝrǝhlirining ⱨǝmmisi sanga kelidu» — Liwan degǝn jaydin ⱨǝrhil qirayliⱪ dǝrǝhlǝr qiⱪatti.

60:15 Yǝx. 49:19; 54:1, 6, 7

60:16 «Əllǝrning sütini emisǝn, padixaⱨlarning ǝmqikidin ǝmgǝndǝk meⱨir-xǝpⱪitigǝ erixsǝn» — demǝk, Zion ahirⱪi zamanlardiki azab-oⱪubǝtlǝrdin ɵtüxi bilǝn (ⱨǝrⱪandaⱪ kǝmsitixlǝr, ɵqmǝnlik, nǝprǝt ⱨǝm ziyankǝxlikkǝ uqriƣandin keyin) ajiz bir sǝbiy balidǝk barliⱪ «yat ǝllǝr»ning kɵyünüxliri ⱨǝm ƣǝmhorluⱪi bilǝn qongⱪur tǝsǝlligǝ igǝ bolidu. «Yaⱪuptiki ⱪudrǝt Igisi» — muxu yǝrdǝ «Yaⱪup» ⱨǝm Yaⱪupning ɵzi ⱨǝm uning ǝwladliri Israilni kɵrsitidu.

60:16 Yǝx. 43:3

60:21 Yǝx. 29:23; 45:11; Mat. 15:13