20
Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo ushaꞌapaapan aimaakan kida
(Matthew 21:23-27; Mark 11:27-33)
1 Baudaꞌapa kamoo Jesus tominapa-kidan dono pidannao naꞌiki ukowaadapan dono ĩꞌati Kaimanaꞌo Kuwai Tominkaru Dapu ii. Naꞌiaꞌo faadaanao zowaunaanao, naꞌiki tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki kazowautapainao Jewnao naꞌiaꞌo kapam. Baokopa ĩnao waꞌatin Jesus idaꞌati. 2 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada waꞌati kanom dyuudanii naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu pukowaadapanuz kuwai naꞌiki wuruꞌu pushaꞌapatanuz aimaakan kaikapaꞌa?”
3 Sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Õpishaan nii unao baudaꞌapa aimaakan dauꞌan, õaiapa udakoꞌatin õparadan. 4 Kanom dyuudanii John naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu uchikaawunuupanuz pidannao? Tominkaru aipan atiꞌo oo pidan aipan atiꞌo?”
5 Hãĩ, aonaa ĩaitapan padakoꞌatin uparadan. Sariapa ĩpishaan pairibannao kida. “Naꞌapam nii wadakoꞌatin kaiwuruꞌu uparadanuz?” ĩkiitaakapan. “Aizii wakian an Tominkaru aipan atiꞌo wuruꞌu uchikaawunuupanuz, ukian nii waꞌati upuꞌu zii mooko aonaa umishidan John? 6 Mazan aizii wakian an uꞌati, pidan aipan atiꞌo karikaonan wuruꞌu uchikaawunuupanuz. Tuukiaꞌo nii pidannao wuruꞌu diinaouzuꞌu, toꞌoran waꞌati, naꞌiki ĩzowian nii waunao paboori idi. Ushaꞌapanum kauꞌan ipai ĩnao, tuukii ĩmishidan Tominkaru prophetin wuruꞌu Johnaz.” 7 Uruu idi ĩkian Jesus ati, “Aonaa waaitapan kanom dyuudanii uruu.”
8 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru naꞌapa, aonaꞌo nii kapam õkowaadan unao ati kanom aipan atiꞌo wuruꞌu õshaꞌapaapanuz aimaakan kaikapaꞌa.”
Awunuutapainao zakapu dauaꞌo
(Matthew 21:33-46; Mark 12:1-12)
9 Udaunaꞌan Jesus kowaadan naa pidannao ati diꞌitinapa-kinai kuwai. Kaikapaꞌo wuruꞌu ukowaadaniaz: “Baukapaiman pidan paowan dizoo-karu kadunaa paꞌidiwaru pazakapun ii, grape kiaꞌoraz udakota-kao. Aizii wuruꞌu pidan upaopan naa pazakapun ii, atii uipaian. Uruu daunaꞌan uzaamatan naa pidannao awunuutapainao niꞌi naa pazakapun paꞌaonaan daida. Uruu daunaꞌan umakon naa. Kotuaꞌikiꞌo wuruꞌu umakoꞌonanuz baꞌoran wiizai iti. 10 Aizii unaꞌian puꞌu zii baꞌoran wiizai ii, upaoriba aka kida dyuuan naa. Uruu idi udyuudan naa papoitoru naꞌiti, unanaka kiziꞌi naa wuruꞌu upaoriba aka buuta-kariwaiz naa uꞌidiwau nii. Mazan poitorui kaawan naꞌiti, sariapa taapainao paoribai baꞌiziautapan uruu, naꞌiki ĩdyuudan ukiwan powaa iti kanaꞌapan. 11 Udaunaꞌan naobanai dyuudan baꞌoran papoitoru ĩꞌidiꞌiti. Mazan naꞌapa koshan ĩbaꞌiziinuzu, naꞌiki ĩantamikitanuzu kakibaꞌazonnaꞌo idaꞌan, naꞌiki ĩdyuudan uruu kanaꞌapan koshan. 12 Udyuuda koshan baꞌoran papoitoru ĩꞌidiꞌiti. Mazan ĩbaꞌizian uruu, aonaa masakaudaꞌu mani, izai umada ĩbaꞌizin-daun kida. Pabaꞌizian daunaꞌan uruu, ĩkabootankan naazu zakapu dawun ii. 13 Udaunaꞌan kapaoribaꞌo kian. ‘Naꞌapam nii õshaꞌapatinan aizii? Õdyuudan nii aizii ĩꞌidiꞌiti õdani, wuruꞌu õmarainpaniaz manawun. Õaitapa aonaꞌo nii paꞌan ĩkashadapan uruu.’ Uruu idi udyuudan paudani. 14 Aizii ĩtukapan naa kapaoribaꞌo dani waꞌatin sariapa ĩkian paꞌatiaaka kida. ‘Aizii waꞌatiꞌi naa kapaoribaꞌo dani diinaꞌikiꞌi. Aushaa, wazowii paꞌi uruu wazaamata kizi wuruꞌu uꞌidiwau nii kidaꞌoraz aimaakan.’ 15 Uruu idi sariapa ĩzaamatan uruu, naꞌiki ĩnaꞌakan naaz zakapu dawun iti. Naꞌiaꞌa naa ĩzowianuzu.
“Aizii mani,” Jesus kian pidannao ati. “Naꞌapam niꞌi naa uaitapan kapaoribaꞌo shaꞌapatan wuruꞌu taapainaouz upaoriba? 16 Uwaꞌatin nii ĩꞌidaꞌati, naꞌiki uzowian nii ĩdyaun kaiman-daun. Udaunaꞌan uzaamatan nii baꞌorainao taapaꞌo niꞌi naa zakapu naꞌiki upaoriba kida.”
Aizii pidannao abatan idi wuruꞌu unaꞌapanuz sariapa ĩkian, “Kandii nii? Aonaa turuu aimaakan shaꞌapata-kao naꞌapa.”
17 Uruu idi Jesus awunuupan ĩꞌati, naꞌiki ukian, “Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu Tominkaru paradan saadinpaꞌo kianuz.
‘Wuruꞌu kuba tomapauzonao kabaun kashadaniaz,
madiwautapa-kaꞌoraz ĩtukapan,
uruꞌu naa mishiꞌoraiman umanawunuꞌo kuba
ipai baꞌoran kubanao ai.’
Kanom dauꞌanaꞌo uzauda-kidan wuruꞌu Tominkaru paradanuz naꞌapa? 18 Pidan kaboinaꞌo diꞌoraz kuba paawa ati, baiainpaꞌo nii tuukii. Naꞌiki uruu kuba waotan dono naꞌiaꞌoram pidan paawa ati, ipaiꞌo nii uꞌidoꞌokan.”
Tax kawinipinaapa-kao dauaꞌo
(Matthew 22:15-22; Mark 12:13-17)
19 Tuukii tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki faadaanao zowaunaanao, toꞌoran Jesus ati. Tuukiaꞌo padamata ĩaipan pazaamata-kidan uruu naꞌii pakakuwaatin kizi ii. Ushaꞌapanum kauꞌan ĩaitapa padauaꞌo wuruꞌu ukadakotinanuz diꞌitinapa-kinai kuwai idaꞌan. Mazan tuukii ĩtarian pidannao ai. 20 Mazan upuꞌu ĩdorotan pazaamata-kida-kinaa nii Jesus. Ĩaipan pazaamatan uruu, udaunaꞌan ĩaipan papatakaꞌuta-kidanuz tuubaruꞌo naobanai ati, wuruꞌu Rome ikiꞌoraz uwaꞌatin. Uruu idi ĩkawinipinaatan naa pidannao makoinao nii Jesus kakuwaatin kizi iti, naꞌapa abataꞌazoinao kawan ukuwaa. Uruu idi masakaudaꞌuꞌo nii ĩabatan uparadan dikauda shaꞌapaꞌoram aimaakan dauꞌan, uruꞌo niꞌi naa ĩkowaadankanuz. 21 Aizii wuruꞌu pidannao dyuuda-kariwainaouz, kian naa Jesus ati, “Tiichaa, waaitapa mishiꞌo kaiwuruꞌu puparadan kidaz naꞌiki pukuwaa kidaz, naꞌiki sakitapaꞌo wuruꞌu putominapa-kidanuz pidannao. Aonaa pudiꞌitapan shaꞌapaꞌoram pidan, kaimanan, oo umanawunun. Mazan mishi paꞌan putominapa-kidan pidannao naꞌapa Tominkaru aipan kawanaꞌati. 22 Naꞌapa dii pukian waunao Jewnao taan dauꞌan tax puraatannaa tuubaruꞌo naobanai Rome iaꞌo ati? Wadikintapan Tominkaru diꞌikiꞌo kakinaorii wuruꞌu, oo aonaa?”
23 Mazan Jesus aitapa ĩtiwaꞌazon karikaonan pazaamatan uruu naꞌapa kidaꞌo idaꞌan. Uruu idi ukian ĩꞌati. 24 “Aushaa unanaꞌiki mooko wiziꞌiꞌo puraata.” Ĩtaan daunaꞌan puraata ukian naa koshan ĩꞌati, “Kanom awun baara, naꞌiki kanom uu utukapan saadinpan puraata baaraꞌa?”
“Rome iaꞌo naobanai,” ĩkian.
25 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Ukauꞌan utaa Rome iaꞌo naobanai ati wuruꞌu uꞌidiwau kidaz. Naꞌiki utaa Tominkaru ati wuruꞌu Tominkaru idiwau kidaz,” ukian. 26 Aizii wuruꞌu Jesus dakoꞌatinuz parada-karu, iribaꞌo pidannao kanaapuaꞌo. Mazan wuruꞌu pidannao kaakapaꞌazoinaowuz Jesus, aonaa baudaꞌapa ĩikodan pazaamata-kinaa nii uruu. Mazan mashaa ĩabatapan, naꞌiki tuukii ĩdiꞌitinpan wuru dauꞌaꞌa udakoꞌatinuz paparadan naꞌapa.
Mishiꞌo nii mani kakupa-karu mawaka-karu daunaꞌan?
(Matthew 22:23-33; Mark 12:18-27)
27 Kainaꞌa pabiꞌi kida Sadduceenao,* Sadducee: Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. aonaꞌoraz ĩmishidan kadishita-kida-kao nii pidannao pamawaka-kizi iki diinaꞌitiꞌi. Ĩnao waꞌatin Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩpishaanuzu kaikapaꞌa. 28 “Tiichaa, kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu kakinaorii Moses saadauzonii kianuz waꞌati. ‘Naꞌapainim daonaiora mawakan dono, uwaꞌakan paudaiaro aonaa zii puꞌu okaudanin, marii uꞌinawuzu mazidan otuma. Aizii kiwiiniꞌo ĩdani daonaiora, taa-karu nii mawakaꞌo dani nii,’ kii tawuruꞌu parada-karu kiauzonuz. 29 Kainaꞌa 7 inawuzuinao. Kiwiin ĩtuuniz mazidan, mazan aonaa zii puꞌu udaiaro kaudanin umawakan naa. 30 Uruu idi uꞌinawuzu udawuꞌitiꞌo zaamatan naꞌiki umazidan paꞌinawuzu daiaro-daun tuma, mazan naꞌapa koshan umawakan. 31 Udaunaꞌan baꞌoran uꞌinawuzu mazidan otuma, mazan naꞌapa koshan umawakan aonaa zii okaudanin puꞌu, baꞌoran mazidan otuma naꞌapa koshan umawakan, udaunaꞌan baꞌoran, atii ipai uꞌinawuzunao mazidan otuma, mazan ipai daunuudaꞌu ĩmawakan, naꞌiki aonaa baudaꞌapa ĩnao waꞌakaꞌo nii paudani otuma. 32 Atii baꞌoran dono, omawakan naa kapam wuruꞌu ĩdaiaro daunuz. 33 Aizii pidannao kadishita-kida-kao dono pamawaka-kizi iki. Naꞌiaꞌoram nii daiaroitapa oroo? Ushaꞌapanum kauꞌan ipai 7 daonaioranao mazidan otuma,” ĩkian.
34 Jesus dakoꞌatin ĩdyaun, ukian, “Daonaioranao naꞌiki zunnao wuruꞌu mashaapainao kidaz imiꞌi baara an, mazidaꞌo nii paꞌan ĩdyaun. 35 Mazan aizii wuruꞌu daonaioranao naꞌiki zunnao Tominkaru widauniinaouz, naꞌiki ukadishita-kidan niꞌoraz pamawaka-kizi iki, aonaꞌo nii paꞌan ĩkaudaiarun oo ĩmazidan. 36 Ushaꞌapanum kauꞌan naꞌapaꞌo niꞌi naa ĩdyaun angelnao kawan. Aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa ĩmawakauzon. Ipai ĩdyaun Tominkaru dainaouꞌu naa paꞌidiwaru. Ushaꞌapanum kauꞌan ukadishita-kidan idi ĩdyaun pamawaka-kizi iki. 37 Moses kuwaa tukapa-kida kaimanaiman mishiꞌo wuruꞌu mawakainao kadishita-kida-kaoaz pamawaka-kizi iki. Naꞌapa watukapan usaadinpan Moses dauꞌan, ukowaadanuz udaruꞌo tikazi puꞌukapan kaiwada-karu kadunaa idaꞌa, mazan aonaa baudaꞌapa uanaba kaꞌawan. Uruu idaꞌa watukapan naꞌapam Moses dakotan Tominkaru, Abraham, Isaac naꞌiki Jacob Tominkarun nii. 38 Wuruꞌu Tominkaruz kakupainao Tominkarun, aonaa mawakainao Tominkarun mani, uruu idi Tominkaru tukapan pidannao kakupainao paꞌidiwaru,” ukian ĩꞌati.
39 Uruu idi pabiꞌi kida tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu kian Jesus ati. “Kaimanaꞌo naꞌiki sakitapaꞌo kaiwuruꞌu pudakoꞌatinuz ĩparadan Tiichaa,” ĩkian uꞌati. 40 Uruu daunaꞌan aonaꞌa naa powaꞌa Sadduceenao pishaan uruu, ushaꞌapanum kauꞌan ĩtariaꞌakan naa udakoꞌatin ai paparadan koshan.
Kanom kaduz wuruꞌu
Christ kii-kizaiz
Christ kii-kizaiz
(Matthew 22:41-46; Mark 12:35-37)
41 Jesus kian wunao atiꞌi tiichaapauzonaouz Moses kakinaori dauꞌu, “Naꞌapa dii mooko wuruꞌu Christ,† Christ: wuruꞌu Tominkaru dyuudaniaz papidanannao zannaa nii. Putukapa Christ dauaꞌo kaarita tokon ii. dakota-kaoaz David Takaan-daun nii? 42-43 David kian puꞌu pasaadanii kaarita Psalms idaꞌa, ‘Naobanai Tominkaru kian õNaobanaa ati, pusakanata õdiwaꞌora antanapu, atii õwaranuitapa-kidan putarubanao puꞌati.’ ”‡ Psalm 110:1
44 Udaunaꞌan Jesus kian koshan ĩꞌati, “David dakotan puꞌu uruu panaobanaa nii, naꞌapa diꞌi naa mooko wuruꞌu udaniitanuz uruu?”
Jesus aipan zaudinapa-karu tiichaapauzonao ai Moses kakinaori
(Matthew 23:1-36; Mark 12:38-40)
45 Ipai pidannao abatapan puꞌu, Jesus kian patominapa-kidaniinao ati. 46 “Uzaudinapa paꞌi wunao aiaꞌa tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu. Ĩnaudapa pachiꞌikaꞌanpan dawuu zaꞌabaꞌi kidaꞌo kamicha daara an. Naꞌiki tuukiaꞌoraz ĩaipan pataapa-kao umanawun kidaꞌo pidannao nii, pidannao iribainapa kizi ii aka. Aonaa udaꞌanaꞌanaꞌa wuruꞌu ĩkaduz kidaz. Naꞌiki naudapainaouz pasakanatan umanawun kidaꞌo tabai idaꞌa, synagogue kida ii. Naꞌiki ĩnaudapa kapam pasakanatan, umanawunuinao taba idaꞌa aroapa-kizai ii. 47 Naꞌiki ĩnaudapa payaakaratapan zunnao, mawakainao ĩdaiarunao, pazaamatan idaꞌan ĩshaꞌapauz kida. Naꞌiki ĩnaudapa paabata-kidan patoriinpan tomunuꞌiki. Ĩnao Tominkaru patakaꞌutan nii tuukii manawun.”