1 Yangka kujalu wiriwiri Paraji-patu pinapina-yanulku ngurra nyanungurra-nyangu-kurra kuja-purda kuja-purda, kala Jijajiji ngulaju yanu pirli-kirra yirdi-kirraju Yalipiji-kirra* Mount of Olives Ngulangkanyalpa nyinaja munga wiri. 2 Ngula-jangkaju, mungalyurruju yanu pina Jurujulumu-kurra. Kuja yukajarra Jurujulumu-kurra, ngula-jangkaju, jingijingi yanu Yuwarli Maralypi-kirralku. Kuja yukajarra Maralypi-kirra kaninjarni, ngulakujulurla yapa panulku turnu-jarrija. Ngula-jangkaju, pirri-maninjarla nyinajalpa, manu-jana yapakulku pinarri-maninjaku rdirri-yungu.

3 Kujalpa-jana Jijajirli yapa panu-kari pinarri-manu, ngula-kurrajulu kuruwarrikingarduyu-paturlu manu Paraji-paturlu karnta jirri-kangurnu maju-nyayirni kalykuru nganta yangka kujalu parlu-pungu ngunanja-kurra wati-kari-kirli karnta-kariki kali-nyanu-kurlu. Kujalurla jirrnganja yukajarni kaninjarni Maralypi-kirra, ngulajulu kanjarla kulkurru-jarra karrinja-yirrarnu yapakuju. 4 Ngula-jangkaju, wangkajalkulurla Jijajikiji, “Tiija, nyampujurnalu karnta kalykuru parlu-pungu wati-kari-kirli ngunanja-kurra, kujalpa karnta-kariki kali-nyanu-kurlu ngunaja, ngulaju kujaju maju. 5 Ngalipa-nyangurla kuruwarrirla Mujuju-kurlangurla, ngulangkajurlipa pirli-kirlirli yarturlu-kurlurlu luwarninjarla pungkarla. Nyarrpa kanpa nyuntuju manngu-nyanyi? Nyarrpa-manirlipa ngula-panuju?” 6 Kujarluju jarungkuju Jijajili puta yimirr-yungu yungulu nganta jiily-ngarrirni maju nganta. Kujalpa Jijaji nyinaja, kujalpalu yimirr-yinjakungarntirli payurnu, ngulajulpa-jana wurrangku jamulu purda-nyangu. Ngula-jangkaju, kaninjarra-kari-jarrija, ngulalpa rdakangkuju walyangkaju kawuri-pungu jaru nyiya mayi.

7 Kujalpalu yalumpurla-juku wurra-juku karrija, ngulangkujulpalu warrarda-juku payurnu Jijajiji. Ngula-jangkaju, Jijajiji karrinja-pardinjarla nyanungulku-jana wangkaja, “Nyurrurla-paturlarlu turnu-warnurlarlu, nganangku kajilpa kuruwarri jintawarlayi-jiki muku purayarla Kaatu-kurlangu jintarlangu rdilyki-pinja-wangurlu ngurrjungku yapangku, yalirli ngulangkunya kajikarla pirliji jangkardu mani kamparru-warnurluju manu ngulangkunya kajika luwarni pirli-kirlirliji nyampuju karnta.” 8 Ngula-jangkaju pina-kaninjarra-kari-jarrija, manulpa pina-yijala kawuri-pungu walyangka-yijala rdakangkuju. 9 Kujalu Jijaji purda-nyangu kuja-kurra wangkanja-kurra, ngula-jangkajulu jarnkujarnku yanu kurntalku. Kamparruju, jarlu-patu-wiyili yanu. Ngula-jangkaju, ngurra-rdangkarlpa-patulkulu yanu, ngula-jangkaju kurdu-warnu-patulkulu yanu. Yangkaju karnta, jintakulku Jijajikilparla karrinjarla pardarnu. 10 Ngula-jangkaju, Jijajirlilki karrinja-pardinjarla payurnu, “Nyarrparalu yangka-patuju wati-patu? Nyampurlarluju kapungku mayi nganangkulku jiily-ngarrirninjarla punku-pajirni nyuntuju?”

11 Karntangkulku jangku-manu, “Lawa, kulaju nganangku ngajuju nyampurlarluju punku-pajirni.”

Ngula-jangkaju, Jijajilkirla yarda wangkaja, “Kularnangku ngajurlangurluju punku-pajirni. Pina-yanta jurrku-kurra ngurra nyuntu-nyangu-kurra, ngulangkajungku jalanguju warla-pajika wilji-wangurlu warntarla-kujakuju.”]

12 Ngula-jangkaju, yarda-jana rdurrjurnu yapaku-yijala pinarri-maninjaku-yijala. Ngulajulpa-jana kuja wangkaja, “Ngajujurna Kaatu-kurlangu Jarra-nyayirni-wangu yapaku nyampurla walyangkaku! Nganangku-puka kajiji pura, ngula-jangkaju kapuju ngajuku marlaja nyina Kaatu-kurlangu-kurlu wankaru-kurlu. Ngulaju kula nyina pampa-piyalku.”

13 Ngula-jangkaju, Parajilkilirla wangkaja Jijajikiji, “Nyampunya kanpa-nyanu nyuntu-miparlu yimi-ngarrirni. Nyiyakulparnangkulu nyuntuju purda-nyangkarla? Kujaju marda yijardu-wangu!”

14 Jijajilki-jana jangku-maninjarla wangkaja, “Ngajulurlu karna milya-pinyi nguruju nyarrpara-ngurlu kujarna ngaju yanurnu, manu karna ngajulurluju milya-pinyi nguruju nyarrpara-kurra kapurna pina-yani. Yaliji nguru, kula kankulu nyurrurlarluju milya-pinyi. Ngajulurluju karnaju jungangku yimi-ngarrirni milya-pinja-warnurlu kuja karna manngu-nyanyi. 15 Nyurrurlarluju kankujulu ngajuju miimii-nyanjarla maju-pajirni ngulaju yapa-kurlangurla kuruwarrirla. Kala ngaju, kula karna ngana maju-pajirni. 16 Kajilparna yapa maju-pajikarla ngajulurlu, ngulakungarntirli kajikarna ngulaju jungarnirli miimii-nyanyi-wiyi. Kulalparna ngaju-miparlu miimii-nyanjarla maju-pajikarla, lawa. Ngajukupalanguku Wapirraku kajikarnarla jirrnganja miimii-nyanyi, ngulangkunya kujaju ngajuju yilyajarni. 17 Kujanya-ka wangka kuruwarriji nyurrurla-nyanguju:

18 Nyampunya karnaju ngajulurluju jaruju yimi-ngarrirni. Ngaju-palarlu Wapirrarlu, yangkaju kujaju ngaju yilyajarni, ngularlangurlu kanyarra ngaju yimi-ngarrirni nyurrurlakuju jungangku-yijala.”

19 Ngula-jangkaju, yardalu payurnu Jijajiji, “Nyarrpara nyuntu-palaju wapirraju?”

Jijajirliji jangku-manu-jana, “Ngajuju kula kankujulu milya-pinyi, manu ngaju-palarlangu kula kankulu milya-pinyi-yijala. Kajinkijili ngaju-wiyi milya-pungkarla, ngula-jangkarluju kapunkulu milya-pungkarla-yijala ngaju-pala Wapirraju.”

20 Nyampunya kuja-jana Jijaji wangkaja, ngulajulpa yangkangka-juku Yuwarli Maralypirla-juku yurlturnpa-pardu-karirlalku nyinaja kuja kalalu yali-kirra yangka tala kanjarla yirrayirrarnu Juwu-paturlu, ngulangkanyalpa-jana wangkaja. Kuja-panuju kapulu rdarri-mardakarla-jala yangka-paturluju Paraji-paturluju, kala lawa. Murnma-juku nyanungukuju palinjakuju.

21 Jijaji-jana yarda wangkaja Juwu-patukuju wiriwirikiji, “Ngakaju kapurna-nyarra yampinjarla jurnta yani. Puta warrirninjarla kulankujulu parlu-pinjarla nyanyilki, lawa. Ngula-kurraju kulalpankulu nyarrpa yantarlarra. Ngulaju ngari kapunkulu muku pali maju-panuju.”

22 Kujarlaju, yangkangkuju wiriwirirli jarnkujarnkulpalu-nyanu payurnulku, “Nyarrpa kangalpa kujaju wangka nganta kulalparlipa nyanungu-nyangu-kurraju nganta yantarlarra yali-kirraju nganta kaji nyanungu-wiyi yani, ngula-kurraju kulalparlipa nganta ngalipaju yantarlarra? Nyarrpa-ka wangka, marda kapu-nyanu nyanungurlu pinyi tarnnga-kurra?”

23 Jijajirliji yarda-jana jangku-manu-yijala, “Nyurrurlakuju-nyarra nyampu walya nguruju. Ngajukujuju nguruju kankarlarra. Nyurrurlajunkulu nyampu-wardingki nguru-wardingki. Ngajuju kularna nguru nyampu-wardingki. 24 Kujarlanyarna-nyarra wangkaja yangkaju kamparru-wiyi nyurrurlaju kapunkulu palimi maju-panuju. Ngajujurna JUKURRARNU, ngulakuju kajinkijili kapuru nyina ngungkurr-nyinanja-wangu, ngulaju kapunkulu palimi maju-panuju.”

25 Ngula-jangkaju, Jijajijili yarda payurnu, “Ngananpa nyuntuju?”

Ngula-jangkaju, Jijajirlilki-jana yarda jangku-manu, “Ngajujurna yangka-juku wati kujarnaju nyurru-wiyi milki-yirrarnu jaru-kurlurlu nyurrurla-kurraju. 26 Panu-jala kajikarna-nyarra wangka jaruju, kajikarna-nyarra ngawu-pajirni-jala panu-jangka maju-jangkaju. Kala lawa, yampimilki karna-nyarra. Kulalparna-nyarra nyiyaku ngajuju wangkayarla manu ngawu-pajikarla. Nyarrparla kuja? Yalirli Jintangku kujaju ngaju yilyajarni nyampu-kurra, ngula-mipanya-ka nyina jungarniji. Nyarrpa-puka kuja-ka nyanungu wangka, ngula-kurlangu-mipa karna-nyarra ngajuju milki-wangka.”

27 Kuja-kurrajulu wangkanja-kurraju Jijajiji kanginy-pungu yangkangkuju wiriwirirli Juwu-paturlu, kujalpa-jana yimi-ngarrurnu nyanungukupalangu Kirda-nyanu, kuja-kurranyalu kanginy-pungu. 28 Ngula-jangkaju, Jijajiji-jana yarda wangkaja, “Ngaka kajinkijili jarna-maninjarla waraly-yirrarni watiya warntawarntarla yangka kuja karna Yapa-nyayirni-wangu Kaatu-kurlangu ngaju nyina, ngula-jangkanya kapunkujulu junga-nyayirnirli milya-pinyi ngaju. Ngula-jangkarlaju kapunkulu milya-pinyi ngaju-nyanguju warrkiji, yangka kujaju ngaju-palarluju Wapirrarlu pinarri-manu. Ngula-kurlangu-mipanya karna-nyarra yimi-ngarrirni jaruju, kula ngaju-nyangu. 29 Yalirli kujaju yilyajarni ngaju, ngulaju palka kaju nyampurla jirrnganja nyina. Nyanungu-nyangurla warrkingka, nyampu kuja karna warrki-jarri, ngulangkuju miyalu karna warrarda ngurrju-mani nyanunguju nyampurluju warrkingki. Kujarlaju kulaju ngajuju jikajika-jarrinjarla nyanungurluju yampimi.”

30 Kuja-jana nyampu Jijajirli yimi-ngarrurnu muku, ngulakujulurla panu-nyayirni yapaju ngungkurr-nyinaja.

31 Ngaka-pardu-karilki, Jijaji-jana wangkaja Juwu-patukuju yangka kujalurla ngungkurr-nyinaja, ngulakuju-jana wangkaja, “Kajinkili junga-nyayirnirli langa-kurra-mani nyampu jaru ngaju-nyangu, manu kajinkili kanunjumanyumparlu mardarni, ngulaju kapunkujulu ngaju-nyangu kurdungurlu nyina. 32 Manu ngulaju kapunkulu milya-pinyi-nyayirni yimi junga Kaatu-kurlu, ngulangkuju kapu-nyarra rarralypa-mani yangka-piya-kujakuju pirijina-piya-kujaku kujalpankulu pirijina-piya-wiyi nyinaja.”

33 Ngula-jangkaju, jangku-manulu Jijajiji ngulaju kujarlu, “Nyarrpaku kanpa kujaju wangka? Nganimpajurnalu Yipuruyamu-kurlangu kurdukurdu, ngula-ngurlunyarnalu nganimpaju palka-jarrinjarla jaya-jarrija. Kula-nganpa nganangku mardarnu nganimpaju pirijina-piyaju nyurru-wiyiji, lawa. Nyarrpaku kanpa kujaju wangka yungurnalu nganta rarralypalku nyina pirijina-piya-warnuju?”

34 Jijajirlilki-jana jangku-manu, “Junga karna-nyarra wangka ngajuju nyurrurlakuju. Ngana-puka kajilparla jurnta yantarla Kaatuku kuja-purda-kari, ngulaju kajika nyina pirijina-piya tarnnga-juku Juju Ngawu-kurlangu. 35 Wati kuja kajana ngana-puka warrki-jarri pirijina-piya turnu-warnuku warlalja-kariki, ngulaju kula-jana nyanunguku tarnnga-parnta, lawa. Kala kajilpa watingki nyanungu-nyangu ngalapi-nyanu mardakarla, ngulaju kajika-nyanu nyanunguku-juku tarnnga-juku mardarni warlaljaju. 36 Kala kajirna-nyarra jungangku ngajulurlu Kaatu-kurlangurlu Kaja-nyanurlu rarralypa-mani pirijini-piya-jangka, ngula-jangkaju kapunkulu rarralypa-nyayirnilki nyina. 37 Junga-jalalpankulu nyinaja Yipurayamu-kurlangu mayamayaju ngurrju-juku. Ngulaju ngula-juku. Ngula-jangkarlu-malku kankujulu putaputa pinyi-jiki ngaju-nyangu-jangkarla jaru-jangkarla ngula kuja kankulu purda-nyanjarla yampimi. Kujarlanya kankujulu putaputa pinyi. 38 Nyiya-puka kujaju ngajukupalangurlu Wapirrarlu milki-yirrarnu manu pinarri-manu, ngula-mipa-juku karna-jana yimi-ngarrirni yapakuju jaruju. Kala kuja kankulu nyurrurlarlu kanyi majumaju warntarla, ngulanya kuja-nyarra nyampurranya milki-yirrarnu manu pinarri-manu nyurrurlakupalangurluju kirda-nyanurluju.”

39 Ngula-jangkaju, yardalu jangku-manu Jijajiji yangkangkuju Juwu-paturlu, “Nganimpakupalanguju kirda-nyanuju Yipuruyamu.”

Ngula-jangkaju, Jijajilki-jana wangkaja, “Kajinkilirla Yipuruyamuku kurdukurdu nyinayarla, ngulaju kapunkulu purayarla jungarnirli Kaatu ngulaju nyanungu-piyarlu kujalpa nyanungurlu puraja Kaatuju Yipuruyamurluju. 40 Yangka kamparru-wiyi kujarna-nyarra jaru yimi-ngarrurnu, ngulajulparna-nyarra ngari putaputa milki-yirrarnu manu putaputa wangkaja yimi junga Kaatu-kurlu. Ngula-jangka-malku kankujulu putaputa-juku pinyi. Yangka yalirli Yipuruyamurlu, kulalpa-jana kujarlu putaputa pakarnu jarukungarduyu-patu-kariji Kaatu-kurlanguju. 41 Nyurrurlarluju kankulu purami nyurrurlakupalangu kirda-nyanu.”

Ngula-jangkaju, wangkajalurla Jijajiki, “Kularnalu nganimpaju marnangka palka-jarrija nyuntu-piya, lawa! Kaatu-mipa-nganpa nganimpakuju Kirda-nyanuju!”

42 Ngula-jangkaju, Jijajirlilki-jana jangku-manu, “Kaji-nyarra Kirda-nyanu Kaatu nyinayarla, ngula-kurlanguju kapunkujulu ngurrju yulkayarla ngajukuju. Kala lawa. Ngajuju karnarla marlaja nyina nyampurlaju nyanunguku. Kularnaju ngajulurlu yilyajarni nyampu-kurraju, nyanungurluju yilyajarni nyampu-kurraju walya-kurra, ngulanya karnarla marlaja nyina. 43 Nyiyarlangu kuja karna-nyarra wangka, nyiya-jangka kankujulu kanginy-pinyi-juku? Nyurrurlarluju kankujulu warrarda wurra-mani wangkanja-kurraju. Kujarlaju kankulu ngurrpa-juku nyina milya-pinja-wangu-juku jarukuju ngaju-nyangukuju. 44 Kuja kankulu nyurrurla wangka nganta-nyarra Kaatu Kirda-nyanuju nyurrurlakuju, kala lawa. Jungaju-nyarra nyurrurlakuju kirda-nyanuju Juju Ngawu, ngulakunya kankulurla tarnpimi Jujukuju. Nyanunguju Juju Ngawu, ngulaju warlkanji, manu yapa tarnnga-kurra pinja-panu-ka nyina. Ngulangkuju kula kajana jungangku Kaatuju milki-yirrarni yapakuju, lawa. Kula kajana ngulaju junga wangka yapakuju, yirdija-ngarra kula-ka mardarni nyanungurluju yimi junga Kaatu-kurlu, lawa. Nyangurla-puka kuja kajana tarnngangkaju wangka yapakuju, ngulangkuju kajana warlkangku warrarda yimirr-yinyi yapaju warlkanji wita-wangurlu. Nyampunya-jana kirda-nyanuju warlkanji-kari warlkanji-karikiji yangkakuju kuja kalu warlka warrarda wangka.

45 “Kala ngaju karna-nyarra wangka junga nyurrurlaku yapaku Kaatu-kurluju. Ngulakuju-malku kankujulu kapuru nyinami-jiki. 46 Nyajangurlu kankujulu nyurrurlarluju kanginy-pinjarla punku-pajirni yika nganta maju-panuju ngajuju nganta? Kuja karna-nyarra ngaju junga wangka, nyiya-jangkarlu kankujulu jamulu purda-nyanyi wala nyinanja-wangurlu? 47 Ngana-puka kuja-ka yapa nyina Kaatu-kurlangu, ngulangkuju-ka yirriyirri-nyayirnirli jaruju purda-nyanyi wangkanja-kurraju. Nyurrurla-kariji kulankulurla Kaatuku, lawa. Kujarlanya kankulu jamulu purda-nyanyi jaruju wangkanja-kurraju.”

48 Ngula-jangkaju, yardalurla wangkaja yangka-patu Juwu-patu wiriwiri, “Jungarnangkulu yangkaju kamparru-wiyi wangkaja kujarnangkulu yangka Jamariya-wardingki nganta punku-pajurnu manu jirrinypa-kurlu-pajurnu.”

49 Ngula-jangkaju, junga-juku, Jijajirlilki-jana jangku-manu, ngulaju kujarlu, “Ngajuju kularna jirrinypa-kurlu. Ngari karnarla ngajukupalanguku Wapirraku pulka-pinyi, kujarlaju-malku kankujulu ngajuju punku-pajirni manu jirrinypa-kurlu-pajirni. 50 Kula karna-jana ngajuju warru wangka yapa ngalya-karikiji, ngulangku nganta yungulpajulu pulka-pungkarla, lawa. Kala Kaatu, kuja-ka kankarlarra nyina, ngulanya kajana ngampurrpaju nyina yapakuju yungujulu ngajulukunya pulka-pinyi. Nyanungurlunya kaju ngajuju miimii-nyanjarla ngurrju-pajirni. 51 Junga karna-nyarra ngajuju nyampuju wangka. Kajiji nganangku-puka yapangku linpangku purda-nyanyi wilji-wangurlu, ngulaju yaliji yapa kula palimi.”

52 Ngula-jangkaju, yardalurla wangkaja Jijajikiji, “Kuja-kurraju wangkanja-kurra karnangkulu milya-pinyilki kuja kanpa warungka wangka ngulaju jirrinypa-kurlu! Yangka nganimpakupalangu Yipuruyamu palija-jala nyurru-wiyiji, manulu yangka-patu-kari nganimpa-nyangu-yijala jarukungarduyu-patuju palija-yijala. Ngula-jangkarla-malku kanpa nyuntuju wangka kula palimilki nganta nganangku-puka yapangku kajingki wilji-wangurlu nyuntulu purda-nyanyi, ngulaju nganta kula palimilki. 53 Warlalja-Wiri-pajirni mayi kanpa-nyanu nyuntuju parrparda-juku nganta yalikiji Yipuruyamuku? Nyanungu-jala palija, manu yangka-patu-kari jarukungarduyu-patu-kariji nyanungu-jalalu palija. Ngana ngantanpa nyuntuju, wiri ngantanpa?”

54 Jijajirlilki-jana jangku-manu-yijala, “Kajilparnaju ngaju-miparlu wiri-pajikarla, ngulaju ngari kalakarnaju jamulu lawa-pajirni. Kujaju kula junga. Kaaturlu-yijala kaju ngajuju wiri-pajirni. Nyurrurla kankulu wangka Kaatuku nganta kankulurla nyina warlalja nganta nyurrurlaju. Kala lawa! 55 Nyurrurlajunkulurla ngurrpa-nyayirni Kaatukuju, ngulaju karna ngaju-miparlu milya-pinyi nyanunguju. Kala kajilparnaju ngajulurlu ngurrpa-pajikarla nyanunguku, ngula-jangkaju kajikarna warlkanji-yijala nyinami nyurrurla-piyalku-yijala. Ngajuju karna milya-pinyi nyanunguju, manu karna lawa-mani-juku warrki nyiyarlangu yangka kuja kaju Kaaturlu wangkanjarlu yinyi. 56 Nyurrurlakupalangurlu yangkangku Yipuruyamurlu ngulangkujulpaju nyanjarla milya-pungu ngajukuju yaninjarnikiji nyampu-kurraku, ngulakujulpaju wardinyi-nyayirni nyinaja marlaja ngajukuju.”

57 Ngula-jangkaju, yangka-paturlujulu jangku-maninjarla payurnu Jijajiji, “Nyampujunpa murnma-juku kurdu-warnu jarlu-pardu-wangu-juku, ngulangkuju nyarrparlunpa nyangu kuja Yipuruyamu palija nyurru-wiyi ngulaju nyuntu-wangurla-wiyi?”

58 Ngula-jangkaju, Jijajirlilki-jana jangku-manu, ngulaju kujarlu, “Yangka kuja Yipuruyamu palka-jarrija, ngula-wangurla-wiyiji ngajujulparna palka-juku nyinaja ngulaju JUKURRARNU-juku.” 59 Kujalu kuja-kurra purda-nyangu Jijaji wangkanja-kurra, kujarlajulurla jangkardu manu pirlilki yarturlu-wati Juwu-paturluju wiriwirirliji yungulu nganta luwarninjarla pungkarla. Ngula-kujakuju Jijajiji warru wuruly-yarnkajarra yali-ngirliji Yuwarli Maralypi-ngirliji.