1 “N tan nan yi Mikeli malima yɛngɛni Dariyusi Mede kaana mangayaan ɲɛɛ singeni.”

2 “Iki n xa ɲɔndin fala i xa. Manga saxan dɔxɔma Perise xunna nɛn, a naaninden nafunla sɔtɔma nɛn dangu bonne ra. A fangan na gbo ayi waxatin naxan yi a nafunle xɔn, a birin nakelima nɛn Girɛki yamanan xili ma.”

3 “Koni, gali mangana nde kelima nɛn, a nɔɔn sa e nun sɛnbɛ gbeena. Naxan na a kɛnɛn, a na rabama nɛn. 4 Koni a na mate kati, a yamanan yensenma nɛn, a yi yitaxun bɔxɔn tongon naaninna ra. A mi luyɛ a bɔnsɔnna xa, a mɔn sɛnbɛn mi gboma ayi alo a yi kiin de bayo a yamanani taxunma nɛn, a radangu gbɛtɛye ma naxan mi e tan na.”

5 “Yiifari fɔxɔn mangan findima fangamaan na nɛn, koni a kuntigina nde keden fangan gboma a gbeen xa nɛn, a nɔɔn ti. A nɔɔn findima nɔ sɛnbɛmaan nan na. 6 Ɲɛɛna ndee na dangu, e findima xɔyimaan na nɛn. Yiifari fɔxɔn mangana a dii tɛmɛn fama nɛn kɔmɛn fɔxɔn mangan fɛma e xa lanna xidi, koni a fangan mi luma a yi, a xɛmɛn nun a sɛnbɛn mi buma. Na waxatini, a soma nɛn yiini, e nun a rabilinna nun a baba nun naxanye tixi a bun. 7 Dii tɛmɛna xabilan muxuna nde kelima nɛn a baba ɲɔxɔni, a fama nɛn kɔmɛn fɔxɔn mangana ganla xili ma, a yi so a taa makantanxine kui. A e yɛngɛ, a e nɔ. 8 A mɔn sigama e suxurene yɛtɛɛn na nɛn Misiran yi e nun e sawura wure xabuxin nun muran xɔnne gbeti daxin nun xɛma daxina. Na xanbi, a lu ɲɛɛ dando, a makuyaxi kɔmɛn fɔxɔn mangan na. 9 Kɔmɛn fɔxɔn mangan sigama nɛn yiifari fɔxɔn mangana yamanani, koni a mɔn xɛtɛma nɛn a bɔxɔni.”

10 “Kɔmɛn fɔxɔn mangana a diine yitɔnma nɛn yɛngɛ so xinla ma, e gali wuli wuyaxi malanma nɛn naxan sigama yɛɛn na alo fufaan naxan bɔxɔnma, a mɔn yi xɛtɛ a yamanani. A fuma a yaxuna taa makantanxina nde ma nɛn. 11 Yiifari fɔxɔn mangan xɔlɔxina, a yi mini yɛngɛsodeni kɔmɛn fɔxɔn mangan xili ma, na fan yi gali gbeen nakeli. Koni na ganla suxuma nɛn yɛngɛni. 12 Na ganla xalima nɛn, yiifari mangan yi waso ayi. A muxu wuli wuyaxi rabirama nɛn, koni a mi nɔdɛ sɔtɔma.”

13 “Amasɔtɔ kɔmɛn fɔxɔn mangan mɔn fama gali wuli wuyaxi malandeni nɛn dangu a fɔlɔn na. Waxati dando nun ɲɛɛ dandon bun ma, e nun gali gbeen minima nɛn e nun gali muran wuyaxi. 14 Na waxatini, muxu wuyaxi kelima nɛn yiifari fɔxɔn mangan xili ma. Hali gbalotɔna ndee murutɛma nɛn i tan siyani alogo fe toon xa kamali, koni e dagalanma ayi nɛn. 15 Kɔmɛn fɔxɔn mangan fama nɛn gbingbinna ratedeni han a taa makantanxin yinna suxu ayi. Yiifari ganla nun a sofa kɛndɛne mi a yɛɛ ratiyɛ. E fangan ɲanma nɛn. 16 Naxan na rafan kɔmɛn fɔxɔn sofa mangan ma, a na nan ligama nɛn, bayo muxu yo mi a yɛɛ ratiyɛ. A dɔxɔma Yamana To Faɲini nɛn, a kala ti sɛnbɛna a yii.”

17 “A a natama nɛn a a xa fa e nun a yamanan sɛnbɛn birin alogo e nun yiifari fɔxɔn mangan xa lanna xidi, a wama nɛn a dii tɛmɛn fi feni yiifari fɔxɔn mangan ma a ɲaxanla ra, alogo a nɔdɛɛn sɔtɛ a ma kii naxan yi, koni a fe yitɔnxin mi lanma. 18 Na danguxina, a firifirima nɛn yamanane xili ma naxanye fɔxɔ igen mabinna ra, a a wuyaxi suxuma nɛn, koni gali mangana nde a marayarabi kɛwanla kalama nɛn hali a tan yɛtɛɛn mi yarabi. 19 Na xanbi ra, a a firifirima nɛn a yamanan taa makantanxine xili ma, koni a dagalanma ayi nɛn, a bira, a mi fa toma sɔnɔn.”

20 “A ɲɔxɔn yibiran fitinatɔna nde rafama nɛn yamanan faɲi yireni. Koni soge dando, a halagima nɛn, a mi fata xɔlɛ ra, a mi fata yɛngɛ ra.”

21 “Muxu raɲaxuxina nde tima nɛn a ɲɔxɔni, mangaya mahiban mi naxan ma. Bɔɲɛ xunbeli waxatin tagini, na xɛmɛn fama nɛn mangayaan tongodeni kɔtɛne ra. 22 Yaxu ganla naxan minima a xili ma alo fufana, a ne rayensenma ayi nɛn e nun layiri mangana. 23 A yanfan tima nɛn e nun bodene saratine kui, han a findi sɛnbɛmaan na hali a xɔyine to mi wuya. 24 Bɔɲɛ xunbenla waxatini, a sa fumama nɛn bɔxɔn nafulu yirene ma. A feen ligama nɛn a babane nun a benbane mi nɔ naxan ligɛ. A yɛngɛn tɔnɔne yitaxun e nun nafunla nun sɔlɔ feene. A kɔtɛn nan ligama a sa fu taa makantanxine ma han waxati.”

25 “A gali gbeen xunna ra, a fangan nun a wɛkilɛn nakelima yiifari fɔxɔn mangan xili ma nɛn. Yiifari fɔxɔn mangana a yitɔnma nɛn yɛngɛ so xinla ma, a gali xungbe sɛnbɛmaan nakeli. Koni a mi nɔɔn sɔtɔma, bayo e yanfan dɔxɔma a ra nɛn. 26 A rabilinna muxune nan a yanfama. A ganla suxuma nɛn, sofa wuyaxi yi faxa. 27 Manga firinna e bode toma nɛn yire kedenni koni bayo e sɔndɔmɛne rafexi fe ɲaxin na e wule falan nan tun masarama e bode tagi, koni a mi gasama amasɔtɔ a raɲanna waxati munma li. 28 Kɔmɛn fɔxɔn mangan xɛtɛma nɛn a konni e nun sɔlɔ fe wuyaxi. A bɔɲɛn tema Layiri Sariɲanxin xili ma nɛn kira yi, a a rafan feen liga, a xɛtɛ a konni.”

29 “A waxatin na a li, kɔmɛn fɔxɔn mangan mɔn fuma nɛn yiifari fɔxɔn ma, koni waxatini ito yi feene mi ligama alo a singeni. 30 Kunkine fama a yɛngɛdeni nɛn sa keli sogegododeni Sipiri yamanani. A na yɔntɔ, a xɛtɛma a xanbi ra nɛn. A xɔlɛn soma layiri sariɲanxin xun na nɛn. Muxun naxanye e xun xanbi soma na layiri sariɲanxini a ɲɔxɔ luma nɛn ne xɔn.”

31 “Sofane fama a yamarin bun nɛn, e makantande sariɲanxin xun kala. E tɔnna dɔxɔma nɛn lɔxɔ yo lɔxɔ saraxan ma. E ‘Halagi Tiina Se Haramuxin’ ti. 32 A layiri kalane yifuma a matɔxɔn xɔn nɛn. Koni muxun naxanye e Ala kolon, ne e yixɔdɔxɔma nɛn e tondi a yii. 33 Fe yɛɛ toone yamaan yɛ, ne muxu wuyaxi xaranma nɛn, koni nde dagalanma ayi nɛn waxatina nde yi silanfanna nun tɛɛn nun konyiyaan nun funmana fe ra.* Silanfanna: Sofane yɛngɛso dɛgɛmana. 34 E na dagalanɲɛ ayi na waxatini, e mali siyadi sɔtɔma nɛn, nanara muxu wuyaxi basanma e ra nɛn nafigiyani. 35 Fe yɛɛ toone yɛ, nde faxama nɛn, alogo e sayaan xa yamaan sariɲan, a a yixa, a fixa han waxati raɲanni, bayo a mi fɛ fɔ waxatin naxan saxi.”

36 “Mangana a rabama alo a waxɔnna. A a yitema nɛn, a a yigbo alane ngaan xun na. A falana nde tima nɛn muxun yengi mi naxan ma alane Ala xili ma. A sabatima nɛn han Alaa xɔlɔn yi dɛfe, bayo naxan na ragidi, na kamalima nɛn. 37 Mangan mi alane binyama. A babane gbee ba, ɲaxanle gbee rafanxi ba, a mi ala yo binyama bayo a yɛtɛ yigboma e birin xun na nɛn. 38 E ɲɔxɔni, a tan makantandene ala binyama nɛn a babane mi yi naxan kolon. A a binyama nɛn xɛmaan nun gbetin nun bɔxɔ bun nafunle ra, e nun se xɔnne. 39 E nun na ala xɔɲɛn fuma nɛn taa makantanxine ma. Naxan na a binya, a xunnayerenna fi na ma, a nɔɔn fi a ma muxu wuyaxi xun na, a bɔxɔne fi a ma a kɔntɔnna ra.”

40 “Waxati raɲanni, yiifari fɔxɔn mangan kelima a xili ma nɛn, kɔmɛn fɔxɔn mangan soma a xun na nɛn alo foye gbeena e nun a yɛngɛ so wontorone nun soo kanne nun yɛngɛ kunki wuyaxi. A tan sigama nɛn yamanane kuine yi, a bɔxɔn e ma alo fufana, a dangu. 41 A soma Yamanan Tofaɲin kui nɛn, muxu wuyaxi yi dagalanɲɛ ayi, koni Edɔn nun Moyaba nun Amoni a kuntigine e yɛtɛ sɔtɔma a yii nɛn. 42 A nɔɔn sama nɛn bɔxɔ wuyaxin ma, hali Misiran mi a yɛtɛ sɔtɔma. 43 A nɔɔn sɔtɔma nɛn Misiran nafunla birin xun na e nun xɛmaan nun gbetin nun muran xɔnne. Libiya kaane nun Kusi kaane xuruma nɛn a bun ma. 44 Koni sogeteden nun kɔmɛn fɔxɔn xibarune fama nɛn a magaxudeni, e nun xɔlɔ gbeen sigama nɛn kala ti xinla ma a muxu wuli wuyaxi raxɔri. 45 A a gbee manga bubu gbeene tima nɛn baane longonna ra geya binyaxin nun a sariɲanxin ma binni. A fe raɲanna yi a li, muxu yo mi a maliyɛ.”