14
Mangane yi yanfani tɔn Yesu ma
Matiyu 26.1-5, Luka 22.1-2, Yoni 11.45-53
A bata yi lu nun soge firin benun Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla* Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla: Nabi Musaa waxatini, Ala fitina feen nafa nɛn Firawona yamaan ma, malekan yi fa e dii singene birin faxa kɔɛ kedenna ra. Koni, Isirayila kaane yi saraxa wunla xuya e banxine dɛ wudine ma, saya malekan yi dangu e xun ma. Na feen sanla ni ito ra. A mato Xɔrɔyaan 12.1-13 kui. nun Buru Tetaren Sanla Buru Tetaren Sanla: Yahudiyane yi burun donma lɛbɛn mi saxi naxan kui xii solofere sanli ito bun. E sariɲan kiina nde nan yi a ra. A mato Xɔrɔyaan 12.15 kui. xa a li. Saraxarali kuntigine nun sariya karamɔxɔne yi katama Yesu suxu feen na yanfani alogo e xa a faxa. E yi a fala, e naxa, “En nama a liga sanla waxatini alogo yamaan nama sɔnxɔ sɔnxɔ.”
Latikɔnɔnna sa fena Yesu ma
Matiyu 26.6-13, Yoni 12.1-8
Yesu yi Simɔn dogonfontɔna banxini Betani taani waxatin naxan yi, a yi a dɛgema, ɲaxanla nde yi fa, a so banxini. Alabasita gɛmɛn muranna suxi a yii latikɔnɔnna sare xɔdɛxɛn yi naxan kui naxan xili naradi. A na muranni bɔ Yesu xun ma a latikɔnɔnna sa a xunni. Muxuna ndee yi na yi, ne yi xɔlɔ, e yi a fala e bode xa, e naxa, “Latikɔnɔnni ito yikalaxi nanfera? A yi sarɛ nɛn dangu walikɛɛn ɲɛɛ keden saranna ra, na gbetin yi so yiigelitɔne yii.” E yi ɲaxanla mafala kati!
Koni Yesu yi a fala, a naxa, “Ɛ fata a ma, ɛ a mafalama nanfera? A bata fe faɲin naba n tan xa. Amasɔtɔ yiigelitɔne ɛ fɛma waxatin birin, ɛ fe faɲin nabɛ e xa nɛn, xa ɛ wa, koni n tan mi luma ɛ fɛma waxatin birin yi. A nɔɛ naxan ligɛ, a bata na liga. A bata latikɔnɔnna sa n fatin ma, a yi a yitɔn n maluxun lɔxɔna fe ra benun na waxatin xa a li. N xa ɲɔndin fala ɛ xa, n ma falan Xibaru Faɲini ito na rali dunuɲa yire yo yi, ɲaxanli ito naxan ligaxi, na fan falama nɛn, yamaan yi e miri a ma.”
Yudasi yi Yesu yanfa
Matiyu 26.14-16, Luka 22.3-6
10 Na xanbi ra, Yudasi Isakariyoti, Yesu a xarandii fu nun firinna nde, na yi siga saraxarali kuntigine fɛma Yesu so feen na e yii. 11 E yi e tuli mati a ra sɛwani, e yi a nata a e xa gbetin so a yii. Nanara, Yudasi yi fɛrɛn fen fɔlɔ, a xa Yesu so e yii.
Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla fe
Matiyu 26.17-25, Luka 22.7-14, 21-23, Yoni 13.21-30
12 Buru Tetaren Sanla lɔxɔ singena, yɛxɛɛ diin faxama lɔxɔn naxan yi Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla saraxan na, xarandiine yi Yesu maxɔdin, e naxa, “I waxi a xɔn ma, nxu xa sa Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla donseen nafala i xa minɛn yi?” 13 Awa, Yesu yi a ɲungu muxu firin ma e yɛ, a yi e rasiga, a naxa, “Ɛ siga taani, ɛ xɛmɛna nde toma nɛn ige fɛɲɛn dɔxi a xun ma, ɛ bira a fɔxɔ ra. 14 A na so dɛnaxan yi, ɛ a fala mɛnna banxi kanna xa, ɛ naxa, ‘Karamɔxɔ naxa, a xɔɲɛ yigiyaden minɛn e nun a xarandiine Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla donse donna tiin dɛnaxan yi?’ 15 Nayi, a banxin yire gbeena nde yitama ɛ ra nɛn kore banxin kɔɛ ra, a yitɔnxi ki faɲi, ɛ xa donseen nafala en xa mɛnni.” 16 Xarandiine yi keli, e siga taani, e sa feene birin li na alo Yesu a fala e xa kii naxan yi. E yi Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla donseen nafala.
17 Ɲinbanna to a li, Yesu nun a xarandii fu nun firinne yi fa. 18 E yi e dɛgema waxatin naxan yi, Yesu naxa, “N xa ɲɔndin fala ɛ xa, ɛ tan naxanye ɛ dɛgema n fɛma, ɛ tan nde keden n yanfama nɛn.” 19 Xarandiine yi sunu han, e yi e bode maxɔdin fɔlɔ keden keden yɛɛn ma, e naxa, “N tan nan a ra ba?” 20 Yesu yi e yabi, a naxa, “Ɛ tan muxu fu nun firinna nde keden nan a ra nxu nun naxan nxu yiin nagodoma lenge kedenna kui yati! 21 N tan Muxuna Dii Xɛmɛn faxama nɛn alo Kitabuna a falaxi kii naxan yi, koni gbalon na kanna yɛɛ ra naxan n tan Muxuna Dii Xɛmɛn soma yamaan yii! A yi fisa nun hali na muxun mi yi bari nun mumɛ!”
Marigina ximɛnna fe
Matiyu 26.26-30, Luka 22.15-20, Kɔrɛnti Kaane Singena 11.23-25
22 E yi e dɛgema waxatin naxan yi, Yesu yi burun tongo, a barikan bira Ala xa, a yi a yigira, a yi a so a xarandiine yii. A yi a fala, a naxa, “Ɛ a tongo, n fati bɛndɛn nan ito ra.”
23 Na xanbi ra, a yi igelengenna fan tongo, a barikan bira Ala xa, a yi a so e yii, e birin yi e min a ra. 24 Yesu naxa, “N wunla ni ito ra n layirin xidima en tagi naxan xɔn. A minima muxu wuyaxi nan xa. 25 N xa ɲɔndin fala ɛ xa, en wudi bogi igen naxan minma ito ra, n mi fa a minma han n mɔn yi a min Alaa Mangayani.”
26 Na xanbi ra, e bɛtin ba, E namunna nan yi a ra e xa bɛtin ba na sali waxatini fata Yaburin sorana nde ra keli Yaburin 113 han Yaburin 118 kui. e siga Oliwi Geyaan fari.
Piyɛri yi a mɛ Yesu ra
Matiyu 26.31-35, Luka 22.31-34, Yoni 13.36-38
27 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ birin ɛ mɛma n na nɛn, amasɔtɔ a sɛbɛxi Kitabuni, fa fala, ‘N xuruse rabaan faxama nɛn, yɛxɛɛne birin yi xuya ayi.’§ Sakari 13.7 Sandani ito kui, Yesu misalixi xuruse rabaan na. E na Yesu faxa, a xarandiine birin xuyama ayi nɛn. 28 Koni n na keli sayani, n sigama nɛn ɛ yɛɛ ra Galile yamanani.” 29 Piyɛri yi a yabi, a naxa, “Hali bonne birin e mɛ i ra, n tan mi na ligɛ!” 30 Yesu yi a fala Piyɛri xa, a naxa, “N xa ɲɔndin fala i xa. To kɔɛɛn na, benun dontonna xa wuga sanɲa ma firin, i yɛtɛna a falama nɛn dɔxɔɲa ma saxan a i mi n kolon.” 31 Piyɛri yi a yabi a sɔbɛɛn na, a naxa, “Hali en birin faxa, n mi a falɛ mumɛ, fa fala n mi i kolon!” Xarandiin bonne fan birin yi na fala.
Yesu yi Ala maxandi nakɔni
Matiyu 26.36-46, Luka 22.39-46
32 E yi siga yirena nde yi naxan xili Getesemani. Yesu yi a fala a xarandiine xa, a naxa, “Ɛ dɔxɔ be, n tan xa sa Ala maxandi.” 33 Na xanbi ra, a Piyɛri nun Yaki nun Yoni tongo, a siga e ra, a bɔɲɛn yi rafɔrɔ, a yi sunu. 34 A yi a fala e xa, a naxa, “N bɔɲɛn nafɔrɔxi han n faxa. Ɛ lu be, ɛ lu ɛ yɛɛ ra yi.”
35 A yi a masiga ndedi, a yi bira bɔxɔni, a yi Ala maxandi alogo a xa nɔ na tɔrɔ waxatin makuyɛ a ra. 36 A yi Ala maxandi, a naxa, “N Fafe Ala, baba, i nɔɛ feen birin ligɛ nɛn. Tɔrɔya igelengenni ito masiga n na, koni n tan sagoon nama liga fɔ i tan sagona.” 37 Na xanbi ra, a mɔn yi xɛtɛ, a yi a xarandiine li xixɔnli. A yi a fala Piyɛri xa, a naxa, “Simɔn, i xiin nɛn ba, i mi nɔxi luyɛ i yɛɛ ra yi hali waxatidi? 38 Ɛ lu ɛ yɛɛ ra yi, ɛ yi Ala maxandi alogo ɛ nama bira tantanni. Ɛ niin waxɔn feen fan koni ɛ fati bɛndɛn sɛnbɛn mi na.”
39 A mɔn yi siga, a sa Ala maxandi, a mɔn yi xɛtɛ na falane ma. 40 A mɔn yi xɛtɛ, a xarandiine li xiyɛ, bayo xixɔnla bata yi e suxu. E mi yi fa a kolon e a yabin naxan na. 41 A mɔn yi xɛtɛ a saxandeni a yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ mɔn xima ba? Ɛ mɔn ɛ matabuma ba? Ɛ a lu iki, waxatin bata a li! A mato, n tan Muxuna Dii Xɛmɛn bata so hakɛ kanne sɛnbɛn bun ma iki. 42 Ɛ keli, en siga. Muxun naxan n yanfama, a n so yiini, a bata fa!”
Yesu suxu fena
Matiyu 26.47-56, Luka 22.47-53, Yoni 18.3-12
43 A mɔn yi fala tiini, Yudasi, Yesu a xarandii fu nun firinna nde yi fa, ganla biraxi a fɔxɔ ra saraxarali kuntigine nun sariya karamɔxɔne nun yamaan fonne naxanye rafa. Silanfanne nun gbengbetenne e yii.* Silanfanna: Sofane yɛngɛso dɛgɛmana. 44 Naxan yi a yanfama, na bata yi taxamasenna fala nun, a naxa, “N na muxun naxan sunbu, a tan nan na ra. Ɛ yi a suxu, kantan muxune yi siga a ra!”
45 Yudasi yi a tinxin Yesu ra keden na, a naxa, “Karamɔxɔ!” A yi a sunbu. 46 Nayi, e dutun Yesu ma, e yi a suxu! 47 Muxun naxanye yi tixi na dɛxɔn, na nde yi a silanfanna botin, a yi Saraxarali Kuntigi Singena konyin tunla sɛgɛ a ma. 48 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ bata fa n suxudeni silanfanne nun gbengbetenne ɛ yii alo mafu tiin nan yi n na nun. 49 N yi ɛ fɛma lɔxɔ yo lɔxɔ, n yi xaranna tima Ala Batu Banxini, ɛ mi n suxu. Koni a fɛrɛ mi na fɔ Kitabuna falan xa kamali.”
50 Na xanbi ra, xarandiine birin yi a rabeɲin, e yi e gi. 51 Banxulanna nde yi biraxi Yesu fɔxɔ ra, a bitinganna nan tun yi mafilinfilinxi a ma. E yi a suxu, 52 koni a yi a dugin lu e yii, a ragenla yi a gi.
Yesu Yahudiya mangane yɛtagi
Matiyu 26.57-68, Luka 22.54-55, 63-71, Yoni 18.13-14, 19-24
53 E yi Yesu tongo, e siga a ra Saraxarali Kuntigi Singena banxini. Saraxarali kuntigine nun yamaan fonne nun sariya karamɔxɔne yi e malan na. 54 Piyɛri yi bira a fɔxɔ ra, koni e yi tagi kuya, han Saraxarali Kuntigi Singena tande ma. A dɔxɔ kantan muxune fɛma tɛɛn xɔn e maxaradeni. 55 Saraxarali kuntigine nun kitisa yamaan birin yi kata sereyana nde fendeni Yesu xili ma alogo e xa a faxa. Koni e mi sese sɔtɔ. 56 Muxu wuyaxi yi wulen seren ba Yesu xili ma, koni sereyane mi yi lanxi e bode ma.
57 Muxuna ndee mɔn yi keli e wule sereni ito ba Yesu xili ma, e naxa, 58 “Nxu a xuiin mɛxi nɛn a falama, a naxa, ‘N na Ala Batu Banxini ito kalama nɛn adamadiine naxan nafalaxi, n yi gbɛtɛ ti soge saxan bun ma, adamadiine mi naxan tiyɛ.’ ” 59 Koni hali ne fan, e sereyane mi lan e bode ma.
60 Saraxarali Kuntigi Singen yi ti e birin yɛtagi, a Yesu maxɔdin, a naxa, “Muxuni itoe naxan falama i xun ma, na yabi mi i xɔn ba?” 61 Koni Yesu mi fala yo ti. Saraxarali Kuntigi Singen mɔn yi a maxɔdin, a naxa, “Alaa Muxu Sugandixin nan i tan na ba, Duban Kanna a Diina?” 62 Yesu yi a yabi, a naxa, “A tan nan n tan na. Awa, ɛ birin n tan Muxuna Dii Xɛmɛn toma nɛn dɔxi Ala Sɛnbɛmaan yiifanna ma. Ɛ yi n famatɔɔn to kundani keli kore.” 63 Saraxarali Kuntigi Singen yi a domani bɔ, a naxa, “En mako mi fa sereya yo ma sɔnɔn! 64 Ɛ bata a xuiin mɛ a Ala rayelefuma. Ɛ mirixi a ma di?” E birin yi a yalagi, e naxa, a lan nɛn a xa faxa. 65 Ndee yi e dɛgen namini fɔlɔ Yesu ma. E yi a yɛɛn maxidi, e yi a bɔnbɔ, e naxa, “Nabiya falane ti!” Kantan muxune yi a suxu, e yi a bɔnbɔ.
Piyɛri a mɛ fena Yesu ra
Matiyu 26.69-75, Luka 22.56-62, Yoni 18.15-18, 25-27
66 Piyɛri yi dɔxi tanden ma waxatin naxan yi, Saraxarali Kuntigi Singena walikɛ ɲaxanla nde yi fa. 67 A to Piyɛri to a maxarɛ, a yi a mato ki faɲi, a naxa, “I tan fan yi Yesu Nasarɛti kaan fɔxɔ ra.” 68 Koni Piyɛri yi a tandi, a naxa, “N mi a kolon i waxi naxan fala fe yi,” a siga tanden so dɛɛn na. Nayi, dontonna yi wuga. 69 Walikɛ ɲaxanla to a to mɛnni, muxun naxanye yi tixi na, a mɔn yi a fala ne xa, a naxa, “A tan muxuna nde nan ito ra.” 70 A mɔn yi a matandi. Waxatidi danguxina, muxun naxanye yi tixi na, ne mɔn yi a fala Piyɛri xa, e naxa, “A tan nde nan i tan fan na yati, amasɔtɔ Galile kaan nan i tan fan na.” 71 Nayi, Piyɛri yi a kɔlɔ dangane ra, a yi a fala e xa, a naxa, “N mi xɛmɛni ito kolon ɛ naxan ma.”
72 Na waxatin yɛtɛni dontonna mɔn yi wuga a firindeni, Yesu falan naxan ti, na yi rabira Piyɛri ma, a naxa, “Benun dontonna xa wuga sanɲa ma firin, i a falama nɛn dɔxɔɲa ma saxan a i mi n kolon.” Nayi, a yi wuga fɔlɔ.

*14:1: Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla: Nabi Musaa waxatini, Ala fitina feen nafa nɛn Firawona yamaan ma, malekan yi fa e dii singene birin faxa kɔɛ kedenna ra. Koni, Isirayila kaane yi saraxa wunla xuya e banxine dɛ wudine ma, saya malekan yi dangu e xun ma. Na feen sanla ni ito ra. A mato Xɔrɔyaan 12.1-13 kui.

14:1: Buru Tetaren Sanla: Yahudiyane yi burun donma lɛbɛn mi saxi naxan kui xii solofere sanli ito bun. E sariɲan kiina nde nan yi a ra. A mato Xɔrɔyaan 12.15 kui.

14:26: E namunna nan yi a ra e xa bɛtin ba na sali waxatini fata Yaburin sorana nde ra keli Yaburin 113 han Yaburin 118 kui.

§14:27: Sakari 13.7 Sandani ito kui, Yesu misalixi xuruse rabaan na. E na Yesu faxa, a xarandiine birin xuyama ayi nɛn.

*14:43: Silanfanna: Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.