Godɨn Akam Inigha Izir Gumazim
Aisaian Akɨnafarim
Aisaian Akɨnafarim
O
Aisaia
Akar faragha zuim
Aisaia Godɨn akam inigha izir gumazim, a Jerusalemɨn itir dughiamɨn Asiriaba iza, notɨn amadaghan itir kantri Israel gasɨghasɨghasa izi. Egha me uaghan kɨran oveghangɨn iza sautɨn amadaghan iti Judan kantri gasɨghasighai.
Aisaian akɨnafarir kam, e 3plan akuabar an abɨki.
1. Sapta 1--39. Dughiar kamɨn, Asirian mɨdorozir gumaziba, Judabagh asɨghasɨghasa bar roghɨra izezɨma, Aisaia akɨnafarir kam osiri. Aisaia faragha mong uabɨ geghani (Sapta 1--12).
Dughiar kamɨn Judabar gumazamizir bar avɨriba, bar puv atiatia itima, Aisaian akam osɨmtɨzir me batozir kamɨn mɨngarimɨn gun me mɨgei. A kamaghɨn mɨgei, bizir kam Asirian ifongiamɨn otozir pu. Puvatɨ, Judaba akɨrim ragha God gasara, kamaghɨn me uari osɨmtɨzim iti. Kamaghɨn amizɨ, God me gasɨghasɨghasa.
Aisaia kamaghɨn mɨgei, Judaba uan gumazir ekiaba ko, me Ikiavɨra Itir Godɨn apengan ikɨva, arazir aghuibara gɨntɨgh. Egh me kamaghɨn damu, me deravɨra ikiam. Me arazir kurar kabar gɨntɨghvɨra ikɨtɨ, God me gasɨghasɨgham.
Egha Aisaia uaghan gɨn otivamin dughiar aghuimɨn akam akuri. Atrivim Devitɨn ovavir borir mam, an atrivimɨn otoghtɨ, nguibar avɨribar gumazamiziba, bar dughiar aghuim iniam.
2. Sapta 40--55. Akɨnafarimɨn akuar kamɨn, a Judaba Babilonɨn kalabusɨn ikiamin dughiamɨn gun mɨgei. Bizir kaba, da akɨnafarir akuar faragha itimɨn itir bizibar gɨn otifi. Judaba naviba osemegha itima, Godɨn akam inigha izir gumazim, dughiar aghuim otoghtɨma, me bar akueghamin dughiamɨn gun me mɨgei. God a biziba bar dar afeziam. A ghaze, Judabar apaniba me inigh mangɨtɨ, me bar uan nguibamɨn saghon ikiam, eghtɨ God me gɨnamadaghan kogham. A fomɨra me gamizir akar dɨkɨrɨzibagh nɨghnɨghavɨra iti. Egh a Persian Atrivim Sairus amɨseveghtɨma, a uan ingangarim damuva, Judaba amadaghtɨ, me uamategh uan nguibamra izam. Egha Godɨn akam inigha izir gumazim uaghan kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Israelian agharimɨn, God nguazir kamɨn gumazamiziba bar deravɨra me damuam.
Akɨnafarimɨn akuar kamɨn mɨgɨrɨgɨar avɨrir maba uaghan kamaghɨn iti, Ikiavɨra Itir Godɨn ingangarir gumazir mam otogh, mɨzazim inigh, egh gumazamizibar akuragham. Kraisɨn gɨn zuir gumazamizir avɨriba kamaghɨn nɨghnɨzir gavgavim iti, kar Iesusra.
3. Sapta 56--66. Akɨnafarimɨn akuar kam, Judaba uamategha iza Jerusalemɨn itima, Godɨn akam inigha izir gumazim, akam me ganɨdi. Akɨnafarir kamɨn mɨgɨrɨgɨar maba kamaghɨn mɨgei, God uan akar dɨkɨrɨzim gɨnɨghnɨghavɨra iti, ezɨ bizir kam, gavgavim Judabar navibagh anɨdi. Ezɨ akɨnafarir kamɨn mɨgɨrɨgɨar otevir maba kamaghɨn me mɨgei, Me Godɨn apengan ikɨva, an ziam fer arazir aghuibar gɨntɨghɨva, Godɨn ziam fɨva, an amamangarɨghɨva, egh ofaba a danɨng. Me uaghan gumazamizir biziba puvatɨzibagh nɨghnɨgh, men akurvagh.
Akar aghuir mam, Aisaia 61:1-2ɨn iti, Iesus uan ingangarim foregh a damuamin dughiamɨn, an a dɨborima, gumazamiziba a barakis. (Nɨ Luk 4:16-21ɨn gan.)
Aisaian akɨnafarir kamɨn mɨgɨrɨgɨar avɨrir maba Godɨn gumazamizibar akurvazima, me navir amɨrizim isi. Mɨgɨrɨgɨar kaba Godɨn gavgavimɨn gun mɨgei. Gumazamiziba, osɨmtɨzir guar avɨribar isa dar mɨzaziba barasi. God guizbangɨra men afeziam, egh a men akurvagham. E Kraisɨn gɨn zuir gumazamiziba kamaghɨn fo, Iesusɨn ikɨrɨmɨrim ko an ovevemɨn, Godɨn akam inigha izir gumazim mɨkemezir akabar daghem oto.
Aisaia Godɨn akam Juda ko Jerusalemɨn itir
gumazamiziba mɨkɨri
gumazamiziba mɨkɨri
1
(Sapta 1--12)
1 2 Atriviba 15:1-7; 15:32-38; 16:1-20; 18:1--20:21; 2 Eghaghaniba 26:1-23; 27:1-9; 28:1-27; 29:1--32:33Akɨnafarir kam, Emosɨn otarim Aisaia, an akaba an iti. Ezɨ a irebamɨn mɨn garir bizibar garima, Ikiavɨra Itir God uan akam isa a ganɨngi, eghtɨ a Judan nguazimɨn gumazamiziba ko Jerusalemɨn nguibar ekiamɨn gumazamiziba* Judan nguazim, a sautɨn amadaghan itir kantrin iti. Ezɨ Jerusalemɨn nguibar ekiam, a Judan nguazimɨn aven iti, ezɨ Godɨn Dɨpenim ko Judan atriviba, an aven iti. akam me mɨkɨnam. Ezɨ Usia, ko Jotam, Ahas, ko Hesekia, me Judan kantrin atrivibar itir dughiabar Aisaia akar kam akuni.
Ikiavɨra Itir God uan gumazamizibar atari
2 Jeremaia 2:12; 22:29; Maika 1:2; 6:1-2Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨgei:
“O overiam, nɨ kuarim atɨgh, eghtɨ nguazim, nɨ uaghan oragh.
Borir kɨ garima ekeveziba,
me datɨrɨghɨn nan akaba batosi.
3 Jeremaia 9:3; 9:6Bulmakauba uan ghuavibagh fo.
Ezɨ donkiba men ghuaviba dagheba me ganɨdi me apir danganibagh fo.
Ezɨ nan gumazamiziba, Israelia, me kamaghɨn na gɨfozir puvatɨ, kɨ me geghufi.
Ezɨ bulmakauba ko donkiba, dar fofozim bar men fofozim gafira.”
4 Iavzika! Ia gumazamizir bar kuraba, ian araziba uaghan ikufi.
Ia zurara arazir kurabagh amuavɨra itima, ian arazir kuram ia gekua ghuaghiri.
Ia Israelia, ia uan Ikiavɨra Itir God ategha gɨfa.
Guizbangɨra, ia akɨrim ragha Israelian Godɨn Bar Zuezim gasara.
5 Egha manmaghsua ia Godɨn akam batoghavɨra iti?
Ia ti zurara mɨzaziba inian aghua, a?
Israelia, ia mati gumazir me bar puv mɨsoghezim,
ezɨ an mɨkarzim ikufi, egha gavgaviba puvatɨ.
Ezɨ duaba bar an dapanim gizɨfa.
6 Duaba an dapanim bar anegɨrigha uaghira an suemningɨn tu,
ezɨ an mɨkarzitam pura itir puvatɨ.
Duar igharagha garir avɨriba an mɨkarzimɨn iti,
ezɨ an mɨkarzim pura fɨfɨki.
Me an duaba ruezir puvatɨgha da nomkezir puvatɨ.
Egha me tong marasin tam dagh aghuizir puvatɨ.
7 Ian apaniba ian kantri gasɨghasigha gɨvagha, ian nguibabagh apongezɨ da isi.
Egha ia garavɨra itima, me ian azenibar ian dagheba isi.
Nguibar igharazimɨn gumaziba iza
ian kantrin biziba bar dagh asɨghasɨghizɨ,
nguazir kɨnim oto.
8 Saionɨn nguibam, me gumagh ataki.
A uabɨra iti, egha gavgaviba puvatɨ.
A mati, averpenim gumaziba wainɨn azenibar tongɨn an ingari.
A mati, averpenir muziarir kurar mam, me melonɨn azenir ekiamɨn tongɨn an ingarizɨ a uabɨra mɨtɨghav iti.
A mati, nguibam an apaniba, anerugha gɨfa.
9 Jenesis 19:24; Rom 9:29Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim, en tarazi ataghizir puvatɨzɨ,
e itir puvatɨghai.
Ezɨ bar guizbangɨra, e bar gevegha gɨvaghai,
mati bar fomɨra Sodom ko Gomoran nguibamning, bar ikufi.
10 Ia Jerusalemɨn gumazir dapaniba ko, gumazamiziba,
ia mati fomɨra Sodom ko Gomoran ikezir gumazir kurabar mɨn iti.
Egh ia datɨrɨghɨn bar deravɨra kuariba arigh Ikiavɨra Itir Godɨn akam baragh, a en God.
A, ian sure damuamin akam, ia deravɨram a baragh.
“Ia ti kamaghɨn nɨghnɨsi, ia na gamir ofan guar avɨrir kaba, kɨ dagh ifonge, a?
Bar puvatɨ.
Kɨ ia sipsipba inigh izɨ da tueghtɨ, da bar isi mɨghɨrighamin ofaba,
kɨ bar dar aghua.
Egh ian asɨzir deragh aghungizir asɨzibar oviba,
kɨ uaghan dar aghua.
Kɨ uaghan bulmakaun apuriba ko, sipsipɨn nguziba ko, memen apuribar ghuziba,
kɨ bar dar aghua gɨfa.
12 “Ia nan ziam fasa izir dughiamɨn, ia nɨmɨra iza nan Dɨpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven izir puvatɨ.
Bar puvatɨ.
Ia pura iza aruava nɨgɨnir dafam gami.
13 Joel 1:13; 2:15; Matyu 15:9Ia na bagh ofaba inigh izɨsɨ pura ingangarir dafabar amuan markɨ.
Guizbangɨra, kɨ ian ofaba bar dar aghua.
Egha ia tuer pauran mughuriar aghuiba, dar mughuriar kurabara nan atinimɨn zui.
Kɨ iakɨnir igiabar ia nan ziam fer dughiaba ko, Sabatba ko, nan ziam fer arazir igharazir ia amibar ganan bar aghua.
Ia izɨ uari akuvagh arazir kurabar amuasa izi.
Kamaghɨn amizɨ, kɨ bar arazir kabar aghua.
14 Kɨ, iakɨnir igiabar ia nan ziam fer araziba ko, ia mɨzevezir isar ekiar igharaziba,
kɨ uan navir averiamɨn aven bar dagh ifongezir puvatɨ.
Bizir kaba bar osɨmtɨzim na ganɨdi,
ezɨ kɨ da ateran porporegha bar dar amɨra.
15 Aisaia 59:3; Jeremaia 14:12; 1 Timoti 2:8“Egh ia uan dafariba fegh na ko mɨkɨmtɨ, kɨ ian ganan kogham.
Egh ia dughiar avɨribar na ko mɨkɨmtɨ, kɨ uan kuarimning mɨgorogham.
Guizbangɨra, gumazir ia mɨsoghezir ariaghireziba,
men ghuziba ian dafaribar pueghavɨra iti.
16 Kɨ ian garima, ia amir araziba bar ikufi.
Ia mangɨ ruva, uari zuegh uan arazir kurar ian pogheziba bar da adangigh.
Egh uam arazir kurabar amuan markɨ.
17 Ia arazir aghuim ko, guizɨn arazimɨn fofozim inigh.
Egh arazir aghuir kam bagh ingar bar gavgavigh ikɨ.
Egh gumazir igharaz darazi dɨkabɨriba, men arazir kuram akɨrighɨva nɨghnɨzir aghuiba me danɨng.
Egh ia borir ameboghfeziaba oveaghueziba ko, amizir paba oveaghueziba, deravɨra me damu.
Egh uaghan gumazamiziba pazɨ me damutɨ, ia men akurvagh.
18 Onger Akaba 51:7; Aisaia 43:26; Maika 6:2“Ia oragh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ia mɨgɨa ghaze,
Ia izɨ, e uari akuvagh deraghvɨra nɨghnɨgh akam akɨrigham.
Kɨ garima, ia arazir kurar avɨriba iti,
egha ia mati nir ghurghurim, me nguazir aghevim a gasɨghasigha gɨvazɨ moghɨn iti.
Eghtɨ kɨ ia zuegh ia damutɨ, ia ua buruvir ovɨzimɨn mɨn bar ghurghurigham.
Guizbangɨra, ian arazir kuraba, mati ter ovɨzir aghevir ighiabagh amimɨn mɨn gari.
Eghtɨ kɨ ian arazir kuraba gɨn amadaghtɨ,
ia arinir ghurghurimɨn mɨn bar ghurghurigham.
19 Egh ia ifueghɨva nan akabar gɨn izɨtɨ, ian dabirabim bar deragham,
eghtɨ bizir aghuiba ian azenibar otivtɨ, ia dar amam.
20 Egh ia aghuagh nan akam batueghtɨ,
ian apaniba izɨ ia mɨsoghtɨ, ia arɨghiregham.
Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
Ikiavɨra Itir God Jerusalemian araziba akɨrmɨghasa
21 O Jerusalemɨn nguibar ekiam, nɨ fomɨra deravɨra nan akamɨn gɨntɨsi,
egha nɨ datɨrɨghɨn tuavibar amizimɨn mɨn oto.
Fomɨra, gumazamizir arazir aghuibagh amiba ko, gumazir kotiamɨn aven guizɨn arazibar gɨntɨziba, nɨ gizɨfa,
egha datɨrɨghɨn, gumazir gumazamizibav sozi me ariaghɨriba, nɨ gizɨfa.
22 Nɨ fomɨra silvan aghuimɨn mɨn gari,
egha nɨ datɨrɨghɨn mati kapa akuaghiregha gɨfa.
Nɨ fomɨra mati wain, a bar sɨngi,
egha nɨ datɨrɨghɨn, mati wain me dɨpam sara a iverezɨ a isɨngtɨziba puvatɨ.
23 O Jerusalem, nɨn gumazir dapaniba, me gumazir akaba batoziba,
egha me uaghan okɨmakɨar gumazibar namakaba.
Me zurara kotiabar dughiamɨn, me gumazir arazir kurabagh amibar amamangatɨzɨ,
me uarir akurvaghasa me givizivigha, dagɨaba ko biziba me ganɨdi, ezɨ me men akurvasi.
Egha me kotiaba barazir dughiamɨn, me borir ameboghfeziaba oveaghuezibar akurvazir puvatɨ,
Egha me uaghan deragha kuariba arɨgha oragha, amizir paba oveaghuezibar osɨmtɨziba akɨrir puvatɨ.
24 Kɨ Ekiam, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim.
Kɨ Israelian Atrivir Bar Gavgavim, egha kɨ kamaghɨn mɨgei,
“O Jerusalem, nɨ datɨrɨghɨn nan akaba baragh.
Kɨ uan apaniba, ivezir kuram me ikarvagham,
eghtɨ me uam osɨmtɨzim na darɨghan kogham.
25 O Jerusalem, kɨ ingangarir gavgavim foregha, nɨn arazir kuram akɨrmɨgham,
mati gumaziba silvan itir mɨneziba amɨsɨvasa da tue moghɨn,
kɨ bar avir pamtemɨn isimɨn nɨ tuam.
Kamaghɨra, kɨ ian arazir mɨzɨrɨziba adangasa.
26 Egh kɨ uamategh ian jasba ko ian gumazir dapanir aghuibar arɨghɨva,
deraghavɨra kotiaba baraziba arɨgham,
mati fomɨra nɨn ikezir darazi.
Eghtɨ gumazamiziba kamaghɨn nɨ dɨpon suam,
Nguibar Ekiar Godɨn Damazimɨn Derazim,
ko Nguibar Ekiar Deravɨra Godɨn Akamɨn Gɨntɨzim.”
27 Ikiavɨra Itir God, kotiamɨn aven uan guizɨn arazimɨn gɨn mangɨ
Jerusalemɨn araziba bar deravɨram da tuisɨgh, egh gɨn uam a iniam.
Arazir aghuir kamra, a ua Jerusalemɨn gumazamiziba iniam.
Kar gumazamizir navibagh iragha uan arazir kuraba ataghiziba.
28 Ezɨ gumazamizir Ikiavɨra Itir Godɨn akam batoziba, ko gumazamizir arazir kurabagh amiba,
a me gasɨghasɨgham.
Gumazamizir akɨrim ragha God gasiba,
a bar me agɨvagham.
29 Ia faragha temer okɨn ekiabar tongɨn, asebar ziaba fava
temer kaba bagha bar akonge,
egh gɨn ia amizir arazir kurar kaba bagh aghumsɨgham.
Ia faragha aseba fasa azenibar ingarigha, dar anogoregha ghaze,
da asebar ziaba famin danganiba aghegha pura iti.
Egh gɨn ia navibagh iragh,
egh arazir ia faragha amizibagh nɨghnɨgh bar aghumsigham.
30 Ia temer okɨn ekiam mɨsigha aremezɨ moghɨn, ia arɨmɨghiregham.
Egh ia mati azenim dɨpaba puvatɨgha kuvizɨ moghɨn, ia ikuvigham.
31 E fo, ogher mɨsigha gɨvaziba zuamɨra isi,
ezɨ arazir kamra gumazamizir gavgaviba ko bizir me amiziba bativam.
Avir kuram, uaghara zuamɨram men sigham,
eghtɨ dughiar kamɨn gumazitam men akurvaghsɨ
avim amungan iburagham.
1:1: 2 Atriviba 15:1-7; 15:32-38; 16:1-20; 18:1--20:21; 2 Eghaghaniba 26:1-23; 27:1-9; 28:1-27; 29:1--32:33
*1:1: Judan nguazim, a sautɨn amadaghan itir kantrin iti. Ezɨ Jerusalemɨn nguibar ekiam, a Judan nguazimɨn aven iti, ezɨ Godɨn Dɨpenim ko Judan atriviba, an aven iti.
1:2: Jeremaia 2:12; 22:29; Maika 1:2; 6:1-2
1:3: Jeremaia 9:3; 9:6
1:9: Jenesis 19:24; Rom 9:29
1:11: Aisaia 66:3; Jeremaia 7:21; Maika 6:7
1:11: Amos 5:21-22
1:13: Joel 1:13; 2:15; Matyu 15:9
1:15: Aisaia 59:3; Jeremaia 14:12; 1 Timoti 2:8
1:18: Onger Akaba 51:7; Aisaia 43:26; Maika 6:2