1 Kaimer mana Yesu ilup zin naŋgaŋ kini laamuru mi ru, mi iur zin pa uraata be tila ma tiziiri bubuŋana sananŋan, mibe tiurpe zin tomtom pa mete matakiŋa ta boozomen.✡ Mk 6:7; Lu 9:1 2 Ŋgoŋana laamuru mi ru tana zan ta kembei: Mataana kana na Simon, (ta tipaata zaana toro be Petrus na,) mi tiziini Andreas, to Zebedi lutuunu bizin ru, Yems ziru tiziini Yoan, 3 to Pilip ma Batolomai, to Tomas ma Matai ta iyyo takesŋana i, to Yems ta Alpai lutuunu na, ma Tadeus, 4 to Simon (ni igabgaaba zin wal ta tisombe tiziiri zin Rom na), mi Yudas Iskariot ta kaimer iur Yesu ila ka koi bizin naman.

5 Indeeŋe Yesu iŋgo zin laamuru mi ru tana be tila ma tisoyaara uruunu ambaiŋana na, isope zin ta kembei. Iso:

“Niom sombe kala, na kala pizin wal ta Yuda somŋan i pepe, mi kelela kar sa kizin Samaria kan pepe.✡ Yo 4:9; Ŋgo 13:46 6 Kala kizin Israel men. Pa zin na, sipsip ki Anutu ta tisaŋsaŋ lup kek.✡ Mt 15:24 7 Mi kosoyaara sua pizin ta kembei: ‘Nol tabe peeze ki kar saamba ipet mat, ta iŋgi igarau kek.’

8 Kuurpe zin meteŋan mi kepei zin meeteŋan ma timaŋga mini. Zin wal ta mbetmbeete sananŋan ikam zin na, kuurpe zin ma kulin iŋgeeze mini. Mi kiziiri bubuŋana sananŋan pizin tomtom. Mburaana ta nio aŋkam piom na, niom kiŋgiimi som. Aŋkam piom sorok. Tana niom ta kembena. Sombe kakam uraata pizin tomtom, na koboobo pa leyom kadoono pepe. Kakam pizin sorok.✡ Ŋgo 20:33+ 9 Mi sombe kala, na kapa raama mburu boozo pepe. Kakam moni pepe, 10 pelpeele pepe, mburu keeneŋana sa pepe, kumbuyom keteene pepe, mi tete pepe. Pa tomtom uraata kana na, ni irao ikam le ulaaŋa ila kizin tomtom ta ni ikamam uraata pizin na.✡ Lu 10:7; 1Kor 9:7+; 1Tim 5:18

11 “Sombe kala ma kelela kar sa, to kiwi zin ma so kendeeŋe tomtom sa ta irao, mi iyok be ikam yom, to kombot kini ma irao kezem kar tana. 12 Sombe kasala ruumu, to koso pa ka tomtom bizin ta kembei. Koso: ‘Merere ko imboro yom ma kombot ambai!’ 13 Mi sombe zin tikam yom mi lelen ambai piom, inako pombolŋana tiom tana imbotmbot se kizin. Mi sombe tikampe yom som, nako pombolŋana tana imiili ma ima tiom mini. 14 Mi sombe zin tomtom ki kar sa, som ruumu sa tikam yom som, mi titit yom, na kezem zin ma timboren, mi kitirke ululu pa kumbuyom ma isu lene.✡ Ŋgo 13:51, 18:6 15 Nio aŋso kat piom: Indeeŋe mbeŋ kaimer ma Anutu isombe iur kadoono pizin tomtom, na kar tana ko tikam kadoono sananŋana ma ilip pizin Sodom ma Gomora.✡ Mt 11:24; Yud 7

16 “Keleŋ. Niom kembei sipsip ta iŋgi be aŋgo yom ma kala kombot la me malmalŋan mazwan. Tana kere be kakam kat ŋgar mi koto mbulu ta ŋgeezeŋana men.✡ Lu 10:3; Ŋgo 20:29; Ro 16:19; 1Kor 15:32 17 Pa tomtom kola tikam yom ma tipamender yom pa sua, mi tibalis yom lela lupŋana kizin murin. 18 Mi ko tikam yom ma tipamender yom su zin peeze kan mi zin king keren uunu tomini. Paso, niom kototo yo tau. Tamen mbulu tana ko iwe zaala piom be keswe nio zoŋ mi kopombol sua tio ila zin peeze kan matan mi wal boozomen ta Yuda somŋan i matan tomini.✡ Ŋgo 26:21+, 27:24 19 Mi sombe tikam yom mi tipamender yom la zin bibip matan be titiiri sua tiom, na kopoyom rru mi motoyom rru sua tabe koso i pepe. Pa indeeŋe ta so tiwisese yom, na Anutu itunu ko iso yom pa sua tabe koso i. 20 Tana ituyom ko koso sua som. Pa Tomoyom Anutu Bubuŋana, ta ko ikam ŋgar piom mi iso yom pa sua tabe koso i.✡ Kam 4:12; Ŋgo 4:8

21 “Tomtom ko tiur toŋmatiziŋ kizin ila zin bibip naman be tipun zin ma timetmeete. Mi zin kolman ko tikam ta kembena pa lutun bizin. Zin naŋgaŋ ko tizooro taman ma nan bizin, mi tiur zin la zin bibip naman be tipun zin ma timetmeete tomini. 22 Mi tomtom ta boozomen ko tiwe koyom koi. Paso, niom kototo yo tau. Tamen tomtom ta sombe ikiskis urlaŋana kini ma ila indeeŋe ka swoono, na Anutu ko ikamke i ma imbot ambai.✡ Tur 2:10 23 Niom sombe kakam uraata isu kar sa mi zin tiseeze motoyom, na koko ma kala pa kar toro. Pa nio aŋso kat piom: Niom ko kakam uraata pa kar ta boozomen kizin Israel ma imap zen, mi Tomtom Lutuunu kola imar.

24 “Naŋgaŋ ta buri ikamam ŋgar na, ni irao ilip pa kolman ta ipaute i na som. Mi mbesooŋo ta kembena. Ko irao ilip pa biibi kini na som.✡ Lu 6:40; Yo 13:16, 15:20 25 Tana mbulu ta so tikam pa kolman ta ipaute i, inako tikam pini tomini. Mi mbesooŋo ta kembena. Mbulu ta so tikam pa biibi kini, inako tikam pini tomini. Tana sombe tipaata zaana Belsebul * Zin Yuda tiwatwaata biibi kizin bubuŋana sananŋan zaana be Belsebul, bekena tipamiaŋi. Zaana tana ka uunu ta kembei: ‘Biibi kizin lokon.’ ise ki tomtom ta iwe mataana pa lupŋana sa, nako tipasaana wal kini zan tomini ma isaana kat.”✡ Mt 9:34, 12:24

26 “Tana nio aŋso piom: Komoto zin tomtom pepe. Pa koroŋ zukŋan ta boozomen na, Anutu ko ipeeze ma borok su. Mi koroŋ turkeŋan, inako kaimer ni iswe ma ipet kat mat. 27 Tana sua ta aŋso piom la zugut lene na, kozo keswe ma ipet mat pa aigule. Mi sua ta aŋburum pa ila talŋoyom na, kala ma kosoyaara su kar keteene. 28 Mi zin wal ta tiso tipun yom ma kemetmeete na, komoto zin pepe. Pa zin sombe tipun yom ma kemeete, ina imap ta tina. Kaimer na, tirao be tikam kosa sa pa kunuyom mata yaryaaraŋana na som. Mi Anutu, to komoto i. Pa ni mburaana biibi. Irao be ipasaana tomtom kuliini ramaki kunuunu, mi iziiri i ma ila imbot kar sanaana.✡ Yems 4:12

29 “Kere. Man kimbinbin ina koroŋ sorok. Irao be tiŋgiimi ru pa pat siŋsiŋŋana tamen ŋonoono. Tamen Tomoyom Anutu, ni irao izem tasa ma imeete sorok mi itop su toono na som. 30-31 Mi niom na, ndomoyomŋoyom. Kilip pizin man. Uteyom runrun na, Anutu inin ma imap. Tana komoto koyom pepe.✡ Mt 6:26

32 “Sombe tomtom sa iswe kembei ni iwe leŋ ila iwal matan, inako nio tomini aŋswe i kembei ni naŋgaŋ tio ila Tamaŋ ta imbot kar saamba a mataana. 33 Tamen, sombe tomtom sa iwatkaala nio zoŋ ila iwal matan, inako nio tomini aŋwatkaali ila Tamaŋ ta imbot kar saamba a mataana.✡ Mk 8:38; Lu 9:26; 2Tim 2:12

34 “Niom koso nio aŋmar be aŋlup zin tomtom ma lelen iwe tamen. Ina som. Pa nio ko aŋwe uunu pizin be tikam malmal mi tiparyapaala zin ma timbot ndelndelŋa.

37 “Tomtom ta so leleene ilip pa naana ma tamaana, mi iur leleene pio pe som, inako irao be iwe naŋgaŋ tio na som. Mi sombe tomtom sa ni leleene ilip pa lutuunu bizin, mi iur leleene pio pe som, ina ni tomini ko irao be iwe naŋgaŋ tio som. 38 Mi sombe tomtom sa ikwaara ke pambaaraŋana kini † Ke pambaaraŋana, ina sua tooroŋana pa pataŋana boozomen ta ise kiti pa Krisi zaana. mi ito yo som, inako ni irao be iwe naŋgaŋ tio na som.✡ Mt 16:24+; Mk 8:34+; Yo 12:25 39 Tomtom ta sombe ikam ŋgar biibi pa itunu kuliini men, inako ikam mbotŋana ŋonoono ta ki Anutu i som. Mi tomtom ta sombe izem kat itunu pio, inako ikam mbotŋana ŋonoono ta ki Anutu i.

40 “Sombe tomtom sa ikam yom mi iuulu yom pa uunu tau kewe leŋ, ina ni ikam yo tomini. Mi sombe ikam yo, nako ikam Ni ta iŋgo yo ma aŋmar i tomini.✡ Mk 9:37; Lu 10:16; Yo 13:20 41 Tana tomtom sa isombe ikam Anutu kwoono sa mi iuuli pa uunu tau ni imar pa Anutu zaana, inako ikam kadoono ambaiŋana raraate kembei ta Anutu kwoono tana. Mi sombe tomtom sa ikam tomtom ndeeŋeŋana sa mi iuuli pa uunu tau tomtom tana ni tomtom ndeeŋeŋana, inako ziru tikam kadoono ta Anutu ikamam pizin wal ndeeŋeŋan. 42 Nio aŋso kat piom: Sombe tomtom sa ikam yok lomoŋana risa pa naŋgaŋ tio sorokŋana tasa pa uunu tau ni iwe naŋgaŋ tio, na Anutu ko irao mataana mbeleeli na som. Kaimer ni ko ikam tomtom tana le kadoono ambaiŋana.”✡ Mt 25:40; Ibr 6:10