Selusien koa helamu ten
Efeses
?Isei mutis selusien koanik?
Vi Pol, eiloheh tai onen Iesu Kristo, koa mutis tus koanik✡ Efes 1:1 en sua 60 AD (sua keil koa katau en avong Iesu avasi) navong mul en eim takeih en mari taon ten out Rom.✡ Efes 4:1; 6:20; Umen 28:30-31
?Isei vuli selusien koanik mulamu?
Pol mutis selusien koanik va ven Kristin keil koa aro en taon ten out Efeses,✡ Efes 1:1 ka kilea keke Kristin keil en out sav keil emun ihuli. Pol va mum rohtoh ral min meatin keil ten out Efeses en sua 53 AD (sua keil koa katau en avong Iesu avasi), en keite ten ualien elu onen.✡ Umen 15:36–18:22 Tei en meatin keil ten out Efeses avisi keke vato vatal min keil, ka Pol seseini veni mul musil sise onen vaha en out Serusalem ka en rovattei vatoun. Evus, en ualien etel onen,✡ Umen 18:23–21:16 Pol va ris en out Efeses, ro ral min keil✡ Umen 19:1-20 ka visein revi keil sua etel.✡ Umen 20:31 Evus, Pol ling Timoti keke voum vatal min Kristin keil ten out Efeses.✡ 1Tim 1:3 Evus, katau en avong koanek, navong Pol va keke vasan sanien tai min koakeil tounah one tovuol en sios ten out Serusalem, avat keil ten sios en out Efeses umai avisu en Pol en taon ten out Maelitas koa rovitei soutin ran taon ten out Efeses. En out enek, keil aselus ekor ral min Pol ka amis veni Pol viteni keke irlestei mun.✡ Umen 20:17-38 Sakini, Pol romutistei selusien koanik keke vatalimal en etai tounah koa romaltei. Ka mutis selusien koanik vahisein keil usil umen kati ten Sios onen Iesu Kristo. Ka mutisi emun vasel kat keil il ilomal hekeih en demkatien one, ka ilekat revi keke sakien keil one hemal revi mok.
?Pol mutis selusien koanik vensa?
Pol en vati vahiseini keke lingkatien onen Ahi tahos imok – Pol visein keil keke more envatien onen Ahi mariso vis mariso mok,✡ Efes 1:7; 2:7 more longlongien mul selus usil tounah keil koa tahos imok en out nesa koa umai avi one ka en asa koa Kristo mumoni en usite one,✡ Efes 3:8 ka muohien ten hetetamenien onen Ahi mariso imok.✡ Efes 3:16 Pol viteni mun vit, “Ahi rie lat kami mivakur tounah keil koa atahos imok koa kei vat kati vasani min meatin keil onen.”✡ Efes 1:18 Ka en selusien onen, rokilea Pol rendemi keke tounah keil koa Ahi ling kati atahos imok.
Pol en vati vahiseini keke Iesu Kristo vi vatte ten tounah keil koa Ahi ling kati voumoni – Pol vihiseini keke, ka en Iesu Kristo, Ahi rie lat ir romai rovi titiali keil onen,✡ Efes 1:4-5 ka rie lat revi mok keke heling tounah vasi keil onen heha en hen Kristo ka en hen koakeil emun akapil vituai ral mini.✡ Efes 1:10-11 Ka en asa koa Kristo enges mumoni, Ahi mutut moulien orer ka sakin ir romoul.✡ Efes 2:5-10 Ka en Kristo, Siu keil ka koakeil arvitei Siu keil umai avi vangi meatin keil tas.✡ Efes 2:16 Ka Ninin onen Kristo mul en tin Kristin keil ka mul sakin keil amumon sakien keil vasi one ral min envatien.✡ Efes 3:16-17
Pol en vati vahiseini keke Kristin keil avi Sios onen Iesu Kristo ka mal keke um vituai hesuval aven hetas – Avaseini keke Kristin keil aka en out savsav keil, vuo aselus en selusien keil tateisav, vuo sakien keil one atateisav, Kristin keil avi vangi meatin tas✡ Efes 4:3 veni Ninin Votut one tas✡ Efes 4:4 ka demkatien one tas.✡ Efes 4:5 Ka Ninin Votut mul san sanien keil min Kristin vasi keil ten Sios keke vakataun Kristin sav keil avamai avakeih tamun en demkatien one keke keil imai isuval Kristo varei.✡ Efes 4:11-13
Pol en vati vahisein keil keke mal Kristin keil iling rendemien keil one heha netan keke um housil rendemien onen Kristin sav keil – Pol viteni vit mal keke Kristin keil iling rendemien one heha netan. Ahin keil hetal min meatin keil one,✡ Efes 5:22-23 titiali keil hetal min tata ka mama keil one,✡ Efes 6:1-4 ka slev keil emun hetal min masta keil one.✡ Efes 6:5-9
Pol en vati vahiseini mukave demkatien onen Kristin keil kilea vamai vakeih tamun – Pol viseini keke Kristin keil isak mesein keil ven vaeen ten demkatien suval koa avi meatin tavaeen keil. Ka keil ivae hetal min anatinien, maluen, tomat, desien, demkatien, ileleien keke Ahi mutut moulien one, ka selusien onen Ahi.
Vati rendemien tai ten selusien koanik vi Efeses 4:4-6
Anatin, ir koa rokur demkatien rokilea rovato en tomat veni rovi aven tas. Ka desien orer tas keke vi anatin Ahi hesan tounah vasi keil koa mul en hen min ir koa vise ir rovahi onen. Ir romul romusil Asuv tas koa vi Kristo; romul rokur anatin en hihiseien tas; ka avi baptaes en ir keke rovapil en demkatien tas. Ir rova netan min Ahi tas koa vi Tata orer vasi. Kei vi avat orer, mul moul en tiner, ka mul mum en moulien orer.
?Asa mul en selusien koanik?
1. Pol viseini keke Iesu Kristo koa vi vatte ten lingkatien keil onen Ahi. (1:1–3:21)
2. Pol viseini keke mal Kristin keil um vituai keke um vasin asa koa Ahi en vat keil avoumoni. (4:1–6:24)
1
Hitkileaen onen Pol usil leta koanik
1 Inau Pol, koa Ahi rie lat inau keke mamai mahi eiloheh tai onen Iesu Kristo, ek vati masan selusien onak vahat min kami, meatin keil onen Ahi koa miro en taon ten out Efeses. Kami mimul mirie lati keke demkatien onami keih ka kami mikapil tuai ral min Iesu Kristo. ✡ 1Kor 1:1; Kol 1:1
2 Namul navis keke more envatien ka tomat onen Ahi Tata orer ka Asuv Iesu Kristo hel ven kami.
Tounah keil koa Iesu mumoni sakin ir rovi meatin kati keil onen
3 Ir rosan masmasien va min Ahi koa vi Tata onen Iesu Kristo, Asuv orer. Ven apiluen orer ral min Iesu Kristo, Ahi rokol kat ir ral min sanien vasi keil koa ka en out nesa. ✡ Efes 2:6 4 En avong mulamu, navong Ahi romumontei mau out netan, envatien onen mul tuai en ir ka rie lat ir keke vapil en ir vatal min Kristo. Kei mumon koanik vasakin ir rovahi votut ka moulien orer vamal vasi en meten. ✡ Sion 15:16; 17:24; 2Tes 2:13; Efes 5:27; Kol 1:22 5 Ahi ling kati tuetin tuai keke hekur kan ir rovamai rovahi titan keil vaka en tounah keil koa Iesu Kristo mumoni. Ahi mumoni mukonek musil rendemien onen veni si kei houlu keke voumoni. ✡ Sion 1:12 6 Anatin, Ahi rie lat ir keke rovahati lat isen vahina nesa ven more envatien koa kei mul rie lati min ir. Avaseini rormumon etai tounah keke rovakur more envatien enek onen, ka kei rie lat more envatien min ir ven tounah keil koa Natnali mumoni, Natnali koa envatien onen mul ien. ✡ Mat 3:17; Kol 1:13
7 Ahi rie lati tuai keke more envatien onen mariso ramat en sise koa vul lat ir ran mahien ten tisaen ka en ran Natnali. Ven koanik, kosa, kei mul lele tahos en ir. ✡ Kol 1:14,20; Efes 2:7 8 Anatin, more envatien onen koa rie lati min ir mariso mok. Ahi vi meteisau ka kilea tounah vasi keil. 9 Sakini, si kei vahothot eni min ir lingkatien suai onen koa kei ling kati voumoni vaka en Iesu Kristo. ✡ Rom 16:25; Efes 3:3,9 10 Veni Ahi ling kati tuai keke navong avong teni hemal, kei helah ruain tounah vasi keil koa amul en out nesa ka out netan, ka heling Kristo varei keke hemai hehi avat teni. ✡ Kal 4:4; Kol 1:16,20
11 Ahi mul sakin tounah vasi keil mai kistal musil lingkatien ka rendemien onen. Ka musil rendemien onen, Ahi rie lat komai mu, Siu keil, keke mevapil vatal min Kristo. Ka sakini, kei rie lat komai memai mevi meatin keil kati onen. ✡ Rom 8:28-29 12 Mumoni mukonek vasakin komai koa mekur anatin en Kristo mulamu, mekilea mevamoul keke mevahati lat isen Ahi vahina nesa.
13 Ka kami mun, koa mirvitei Siu, milong more longlongien ten anatinien usil Kristo, ka mikur anatin eni. Sakini, Ahi mutut moulien onami ka san Ninin Votut min kami koa kei vat kati keke hesani hemai. Ka Ninin Votut ekek mul rie lat anatinien teni keke mivi onen. ✡ Kol 1:5; Efes 4:30 14 Anatin, navong Ahi san Ninin Votut ekek min kami, rie lati keke mul maen tounah keil koa amul en hen avamai en her. Ka rie lati emun keke Ahi vul lat ir tuai, ka, en avong tai, hekur ir reheto vituai hetal mini en out nesa hesuval meatin kati keil onen. Sakini, rehehati lat isen koa vi hetetamen imok hehina nesa. ✡ 2Kor 1:22; 5:5
Pol vis ven me-Efeses keil keke avalei kilea tounah keil koa Ahi mul mumoni en usite one
15 Inau nalong usil demkatien onami en Asuv Iesu ka sakien ten envatien koa mirie lati min meatin keil onen Ahi. Ka ven tounah tetahos keil ekek koa Ahi mul mumoni ka en usite onami, namul navis ven kami. ✡ Kol 1:4; 1:3; 1Tes 1:2 16 Anatin, en avong vasi koa namul namundem kat kami en hisien, lisenges, namules nasan masmasien min Ahi ven kami. 17 Namul navis Ahi, Tata onen Iesu Kristo, Asuv orer koa mariso mok, keke hesakin kami mihilelau en meteisauen heka en Ninin Votut onen. Ka navis keke Ninin Votut onen hesakin kami mihemai miheilea revi kei hehi houlu mok. ✡ Kol 1:9-10; Aes 11:2 18 Hesakini, navong Ahi hesehen rendemien onami, miheilea revi tahosien ka tounah keil koa atahos imok koa kei vat kati vasani min meatin keil onen en avong koa hemai veah, ka mikilea mivandesini vatal min rendemien tetaveah keke mihekuri. ✡ Efes 4:4; Kol 1:12 19 Ka navis emun keke kami miheilea revi keihoen onen koa mariso mok koa kei mum ral mini en moulien orer koa romul rokur anatin en Kristo. ✡ 2Kor 13:4; Kol 2:12
20 Ka en keihoen koanik koa mariso vis mariso mok, kei sakin Kristo moul eris ran matien, ka lingi rondan en usite matu onen en out nesa. ✡ Sam 110:1; Mat 22:44; Mak 16:19; Umen 2:34; Hib 1:3; 8:1; 10:12; 12:2 21 Sakini, Kristo vi houlu mok mulin hetetamen savsav keil: koakeil avi avat keil en out nesa, ka koakeil emun avi avat keil en out netan; asuv houlu keil koa alosil kat out tai koa mariso, ka asuv keil koa alosil kat out koa havivi. Isen vina nesa mok mulin isen hetetamen keil koa akur keihoen mulamu vuo koa akur keihoen kosa, ka helin koakeil emun ikur keihoen en avong keil koa hemai. ✡ Kol 1:16; 2:10 22 Ahi ling tounah vasi keil koa amul en hen uva en hen Kristo, ka mumon kei mai vi avat onen meatin keil onen koa avi Sios onen. ✡ Sam 8:6; Rom 12:5; 1Kor 12:27; Efes 4:15; Kol 1:18 23 Sios vi aven. Ka Kristo mul sien Sios onen ral min moulien ka keihoen onen en vati sakien koa kei mul sien tounah vasi keil ral min moulien ka keihoen onen.✡ Efes 4:10; Kol 1:19