8
Ɲaxanla naxanye Yesu fɔxɔ ra
1 Na xanbi ra, Yesu yi siga taane nun banxidɛne yi, a sa Alaa Mangayaan Xibaru Faɲin kawandin ba e xa. Xarandii fu nun firinne yi siga a fɔxɔ ra, 2 e nun ɲaxanla ndee naxanye rakɛndɛya ɲinan ɲaxine nun furene ma, ne nan xiliye itoe ra: Mariyama naxan xili Magadala kaana ɲinan solofere raxɛtɛ naxan fɔxɔ ra e nun 3 Yoyana Herode a tande kuntigin Kusa a ɲaxanla, e nun Susana e nun ɲaxalan gbɛtɛ wuyaxi. Ne nan yi Yesu nun a xarandiine malima e yɛtɛ yii seene ra.
Sansi wonla fe sandana
Matiyu 13.1-9, Maraka 4.1-9
4 Yama gbeen yi e malan a fɛma, taa wuyaxi muxune yi fa. A yi sandani ito sa e xa, a naxa, 5 “Xɛɛ biina nde yi mini, a siga a sansiin wolideni. A yi sansiin wolima waxatin naxan yi, ndee yi bira kiraan xɔn ma, yamaan yi dangu ne fari, xɔline yi e don. 6 Ndee yi bira fanyen ma, bɛndɛ gbee mi yi dɛnaxan yi. E to soli, e xara mafurɛn amasɔtɔ igen mi yi e bun ma. 7 Sansina ndee yi bira sɛxɛ ɲali kanne tagi e nun sɛxɛne yi gbo e bode xɔn ma, sɛxɛn yi e don. 8 Sansina ndee yi bira bɔxɔ faɲini, e soli, e bogi, e keden kedenna birin yi kɛmɛ sɔtɔ.” A yelinxi na falɛ, a yi a fala, a naxa, “Xa tunla naxan xɔn, a feen mɛ, na xa a tuli mati.”
Sandane sa xunna
Matiyu 13.10-17, Maraka 4.10-12
9 Yesu a xarandiine yi a maxɔdin sandani ito bunna ma. 10 Yesu yi e yabi, a naxa, “Alaa Mangayaan wundo feene kolonna bata so ɛ yii, koni a falama bonne xa sandane nin alogo e xa e yɛɛn ti, koni e nama a yigbɛ, e yi e tuli mati, koni e nama a famu.”* Esayi 6.9
Yesu yi sandan bunna yɛba
Matiyu 13.18-23, Maraka 4.13-20
11 Yesu naxa, “Sandani ito bunna nan ito ra. Sansina, Alaa falan nan na ra. 12 Sansiin naxanye bira kiraan xɔn ma, ne findixi muxune nan na naxanye Alaa falan mɛ koni Yinna Manga Setana yi fa, a yi a ba e bɔɲɛni, alogo e nama dɛnkɛlɛya, e kisi. 13 Sansiin naxanye bira fanyen fari, ne findixi muxune nan na naxanye Alaa falan mɛ, e yi a suxu sɛwani, koni salen mi e bun ma. E dɛnkɛlɛya waxatidi tun, koni e na tɔrɔ waxatin naxan yi, e bama nɛn dɛnkɛlɛyani. 14 Sansiin naxanye bira sɛxɛ ɲali kanne tagi, ne findixi muxune nan na naxanye Alaa falan mɛ, koni dunuɲa xaminna nun nafulu feen nun yɛtɛ rafan feene yi e kala, e mi bogin nayi e mɔ hali! 15 Sansiin naxanye bira bɔxɔ faɲini, ne findixi muxune nan na naxanye Alaa falan mɛ, a lu e bɔɲɛni sɔbɛɛn na, e yi a suxu, e tunnafan han a bogi, a mɔ.”
Lɛnpun dɔxɔ fena seen bun ma
Maraka 4.21-25
16 “Muxu yo mi lɛnpun nadɛgɛ, a deben so a xun na, hanma a yi a raso saden bun ma, fɔ a xa a dɔxɔ se nan fari, alogo yamaan na so banxini waxatin naxan yi, e kɛnɛnna to. 17 Feen naxanye birin luxunxi, ne makɛnɛnma nɛn. Wundo feen birin kolonma nɛn, a yi mini kɛnɛnni.”
18 “Ɛ a liga ɛ yeren ma ɛ fe mɛ kiini, amasɔtɔ seen muxun naxan yii nde soma nɛn na yii, koni se mi muxun naxan yii hali a mirixi naxan di ma a yii, na bɛ a yii.”
Yesu nga nun a xunyɛne fe
Matiyu 12.46-50, Maraka 3.31-35
19 Yesu nga nun a xunyɛne yi fa a fɛma, koni e mi nɔ a masɔtɛ, amasɔtɔ yamaan yi gbo. 20 E yi a fala Yesu xa, e naxa, “I nga nun i xunyɛne tixi tandeni, e waxi i to feni.”
21 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “Naxanye Alaa falan namɛma, e yi a suxu, n nga nun n xunyɛne ne nan na.”
Yesu yi foye gbeen nati
Matiyu 8.23-27, Maraka 4.35-41
22 Lɔxɔna nde Yesu nun a xarandiine yi so kunkin kui, a yi a fala e xa, a naxa, “En dangu daraan bode fɔxɔn na.” Nayi, e siga. 23 E yi sigama waxatin naxan yi, Yesu yi xi kunkin kui. Foye gbeen yi keli daraan xun ma. Kunkin yi rafe fɔlɔ igen na, na yi magaxu han! 24 Xarandiine yi fa Yesu fɛma, e yi a raxulun, e naxa, “Nxu kanna, nxu kanna, nxu faxamaan ni i ra!”
Yesu yi keli, a falan ti foyen nun igen mɔrɔnne xili ma,† Igen mɔrɔnne: alo foyen na so igeni. e yi e raxara. 25 A yi a fala a xarandiine xa, a naxa, “Ɛ mi dɛnkɛlɛyaxi ba?” Koni e kabɛ, e gaxu. E yi a fala e bode xa, e naxa, “Muxun sifan mundun ito ra? A bata igen nun foyen yamari, e yi a falan suxu ken!”
Yesu yi muxun nakɛndɛya yinnane naxan fɔxɔ ra
Matiyu 8.28-34, Maraka 5.1-20
26 E dangu Gadara yamanani naxan Galile yamanan yɛtagi. 27 Yesu ti bɔxɔni waxatin naxan yi, muxuna nde yi fa a ralan keli na taani yinna ɲaxin yi a fɔxɔ ra. A bata yi bu a mi domaan nagodo a ma, a mi yi tinɲɛ dɔxɛ a konni fɔ a dɔxɔ bilingan yireni. 28 A to Yesu to, yinnan yi a rasɔnxɔ kati, a yi a sa Yesu bun ma, yinnan yi falan ti a xɔn a xui yitexin na, a naxa, “Yesu, Kore Xɔnna Alaa Dii Xɛmɛna, i waxi nanse xɔn ma n tan xa? Yandi, i nama n ɲaxankata!” 29 Amasɔtɔ Yesu bata yi yinna ɲaxin yamari a xa xɛtɛ xɛmɛn fɔxɔ ra, a bata yi naxan suxu xabu waxati xunkuye. E yi a yiine nun a sanne xidima yɔlɔnxɔnna nan na. Koni a yi a xidi seene bolonma nɛn, yinnan yi a rayaya ayi burunna ra.
30 Yesu yi yinnan maxɔdin, a naxa, “I xili di?” A yi a yabi, a naxa, “N xili nɛn ‘Ganla.’ ” Amasɔtɔ yinna wuyaxi bata bira a fɔxɔ ra. 31 Yinnane yi Yesu mafan a nama e rasiga yili ɲaxin na.
32 Xɔsɛ kuru gbeen yi na dɛxɔn ma nun, e yi e dɛgema geyaan na, yinnane yi Yesu mafan, a xa tin a yi e rasiga xɔsɛne fɔxɔ ra. A tin e xa. 33 Nanara, yinnane yi xɛtɛ xɛmɛn fɔxɔ ra, e siga xɔsɛne fɔxɔ ra. Xɔsɛ kurun yi godo a giyɛ geyaan na, e sa faxa darani. 34 Muxun naxanye yi xɔsɛne kantanma, ne to na feen to, e yi siga e giyɛ, e sa na feen xibarun nali taan nun banxidɛne yi. 35 Muxune yi siga na feen matodeni, e yi fa Yesu fɛma, e xɛmɛn li dɔxi a fɛma yinnane xɛtɛ naxan fɔxɔ ra, domaan nagodoxi a ma, a bata xaxinla sɔtɔ. E birin yi gaxu. 36 Yinnane xɛtɛ xɛmɛn fɔxɔ ra kii naxan yi, muxun naxanye na to, e na fala bonne xa. 37 Gadara kaane birin yi a fala Yesu xa, a xa siga amasɔtɔ e birin bata yi gaxu kati! Nanara, Yesu yi so kunkin kui, a siga. 38 Yinnane xɛtɛ xɛmɛn naxan fɔxɔ ra, na yi Yesu mafan, a naxa, “Tin n xa siga i fɔxɔ ra.” Koni Yesu yi a raxɛtɛ, a naxa, 39 “Siga i konni, Ala bata naxan liga i xa, i sa na yɛba.” Yesu naxan ligaxi a xa, a sa na rali taan birin ma.
Yesu yi muxu firin nakɛndɛya
Matiyu 9.18-26, Maraka 5.21-43
40 Yesu xɛtɛ daraan bode fɔxɔn na waxatin naxan yi, yamaan yi a ralan amasɔtɔ e birin yi a legedenma. 41 Xɛmɛna nde yi fa naxan yi xili Yirusu, salide banxin kuntigin nan yi a ra. A yi bira Yesu sanna bun ma, a yi a mafan, a xa siga a konni 42 amasɔtɔ a dii tɛmɛ keden peen yi faxa feni. A sɔtɔn bata yi ɲɛɛ fu nun firin ti. Yesu sigama Yirusu fɔxɔ ra waxatin naxan yi, yamaan yi a yigbɛtɛn han! 43 Ɲaxanla nde yi na yi, ɲaxalan furen yi a ma xabu ɲɛɛ fu nun firin. A bata yi a yii seen birin so seribane yii, koni muxu yo mi nɔ a rakɛndɛyɛ. 44 A fa yamaan tagi Yesu xanbi ra, a yi a yiin din Yesu a doma lenben na, a kɛndɛya mafurɛn! 45 Yesu yi maxɔdinna ti, a naxa, “Nde a yiin dinxi n na?” Muxun birin yi a tandi, koni Piyɛri yi a fala, a naxa, “N kanna, yamaan tixi i rabilinni, e bata i yigbɛtɛn.” 46 Koni Yesu naxa, “Muxuna nde bata a yiin din n na yati, n bata a kolon amasɔtɔ sɛnbɛna nde bata mini n yi.” 47 Ɲaxanla yi a to fa fala a bata mini kɛnɛnni. Nayi, a fa, a xuruxurunma, a yi a sa Yesu bun ma yamaan birin yɛtagi. A a yiin dinxi Yesu ra feen naxan ma, a na fala a xa, e nun a kɛndɛyaxi kii naxan yi mafurɛn! 48 Yesu yi a fala a xa, a naxa, “N ma dii tɛmɛna, i ya dɛnkɛlɛyaan bata i rakɛndɛya. Siga bɔɲɛ xunbenli.”
49 Yesu na falama waxatin naxan yi, xɛraan yi fa sa keli salide banxin kuntigina banxini, a yi a fala Yirusu xa, a naxa, “I ya dii tɛmɛn bata faxa, i nama Karamɔxɔ tɔrɔ sɔnɔn.” 50 Yesu yi na mɛ, a yi a fala Yirusu xa, a naxa, “I nama gaxu, i dɛnkɛlɛya tun, a kɛndɛyama nɛn.”
51 Yesu na li waxatin naxan yi, a mi tin muxu yo xa so a fɔxɔ ra fɔ Piyɛri nun Yoni nun Yaki, e nun diidina nga nun a fafe. 52 Muxune birin yi wugama, e gbelegbelema diidina fe ra. Yesu naxa, “Ɛ nama wuga, diidin mi faxaxi, a xiin nɛn tun!”
53 E birin yi gele a ma amasɔtɔ e yi a kolon yati, fa fala diidin bata faxa! 54 Koni Yesu yi a suxu a yiin ma, a yi a xili, a naxa, “Diidina, keli!” 55 A niin yi xɛtɛ ayi, a keli mafurɛn! Yesu yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ donseen so a yii.” 56 A sɔtɔ muxune yi kabɛ, koni Yesu yi e maxadi, a naxa, “Feen naxan ligaxi, ɛ nama na fala muxu yo xa.”