11
Jme₂tag₅ Jesús 'a₂ lia'₂ chi₃lén'₂ dsa₂ Diú₄
(Mateo 6:9-15; 7:7-11)
1 Co₂ráun₂ jme₁'en₅₄ Jesús chi₂léin'₂ Diú₄. Jme₁ca₂lë₃ jaun₂, ca₂juá'₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅:
―Te₁gui'₅₄, jme₁tag₅ 'a₂ lia'₂ chi₂len'₄ jnia'₅₄ Diú₄, juɨ₁lia'₂ ca₂jme₃tag₅ Juan₅₄ ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ quiáin₅.
2 Jaun₂ ca₂juá'₂:
―Le₂la₂ jua'₅₄ 'nia'₂ jë₁ma₂të́₂ rë₁chi₁leng'₄ Diú₄:
Tia₅₄, 'ne₂ i₂ŋéi'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃* A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “'ne₂ i₂ŋéi'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.”
juɨ₁jme₂gó'₃ dsa₂ a₂rë₂jŋió₄ a₂cheng'₂.
Juɨ₁le₅₄ bá₄ 'éi'₃ quiáng'₂,
juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂, ne₄ gua'₅₄ 'uë₃,
juɨ₁lia'₂ lë́₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.† A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “juɨ₁le₅₄ bá₄ 'éi'₃ quiáng'₂, juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃, juɨ₁lia'₂ lë́₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.”
3 Cuë₄ a₂'nió'₅ que₅₄ jnia'₅₄ jmɨg₄ në₃.
4 'Én₃ dsáu₁ jnia'₅₄,
juɨ₁lia'₂ 'én₅ jnia'₅₄ dsáu₁ rɨn'₅₄.
'A₃ cuë₂ jmɨg₄ jiá₃ juɨ₅bí₂ a₂cáun₂ táu₂,
të₂le₃ lio₄ bá₄ o₄gú₃ i₂së₃dsen₃.‡ A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “të₂le₃ lio₄ bá₄ o₄gú₃ i₂së₃dsen₃.”
5 Ca₂juá'₂ Jesús në́₃:
―Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ le₃jua'₅₄, chan₂ jan₂ 'nia'₂ i₂dsióg₄ a₂'uë₂ quió'₅ a₂mei₅₄ quián₅, të́₂, juá'₂: “Jmo₄ dse₃ 'au'₂ rɨn'₅₄ jniog₄, dsi₄ 'nɨ₅ i₁ŋí'₄. 6 Ia₁ lia'₂ guan₅ quió₃ jan₂ a₂mei₅₄ quiáng₃ 'ein₅₄ juɨ₅; ia₁ tsá₃ 'e₂ cha₂ 'i₁caun₂ quió₃ a₂le₃cuë́₄.” 7 Dsa₂ dsi₂néi₂ në́₃ lé₂ le₃ŋag₃ të₃ rë₂quiain₂₃: “Tsá₃ cuë₂ o₂me'₅₄ dsɨ₅, ia₁ ma₂chi₁jnág₅ o₄'né₄ quió₃; chi'₂-guein₂ quiáng₃ në́₃ ma₂tiáin'₅ le₁güɨ́in₃. Jaun₂ tsá₃ lé₂ no₅₄ jua'₅₄ cuë₅₄ a₂mɨ'₂.” 8 Jaun₂ juá'₅ jniá₂, tion₅₄ bá₄ náu₃ cuë₃ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂mɨ₅ 'éi₂, on₃jua'₅₄ jmo₃ ia₁ lë́₅ a₂mei₅₄, të₂le₃ 'uɨg₅₄ ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ tion₅₄ mɨ₃ bá₄. 9 Jaun₂ le₂në₅ bá₄ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂: Mɨ₄ 'nia'₂, jaun₂ ŋeg'₂ bá₄; 'niai'₂ 'nia'₂, jaun₂ dsiain'₂; quein₄ 'nia'₂ o₄'né₄ té₃, jaun₂ niá₂. 10 Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂mɨ₅ 'e₂ mɨ₅, gue₂₃. Le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂'no'₂ 'e₂ 'no'₂, dso'₂ bá₄. Le₂jaun₂ guë'₂ quió'₅ juɨ₁lia'₂ i₂të́₂, niá₂ bá₄ o₄'né₄.
11 ’O₃ bá₄ chan₂ i₂lɨn₅₄ 'nia'₂ jmo₅, jë₁ma₂ca₂mɨ₃ guein₂ quiáng'₂ i₁ŋí'₄, ¿cuë'₂ 'nia'₂ ca₂mɨ́g₂ nɨ₁cang₁? O₃ në₁jua'₂ ca₂mɨi₃ jan₂ i₁ju₁, ¿cuɨ́in'₅ 'nia'₂ jan₂ dsɨ₂mɨ'₂? 12 O₃ jë₁ma₂ca₂mɨ₃ ca₂mɨ́g₂ mɨ₂jlag₂, ¿o₃ bá₄ cuɨ́in'₅ jan₂ i₁'né₅ 'e₂? 13 Chi₂jua'₂ 'nia'₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ i₂'nau'₂ dso₄ chang'₂, tɨng'₂ cuë'₂ bá₄ chi'₂-guein₂ quiáng'₂ a₂dse₃, ¡'ë₂ guë́₄ bá₄ Ŋéi'₅ 'nia'₂ i₂guá₅ guei'₅₄ cuɨin₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ quiáin₅ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂mɨ₅!
Juá'₂ dsa₂ a₂'io₅ Jesús juɨ₅bí₂ quió'₅ Be'elzebú
(Mateo 12:22-30; Marcos 3:19-27)
14 Co₂ráun₂ táng₃ jme₁'en₅₄ Jesús dsein₂₃ jan₂ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ i₂jmo₅ a₂tsá₃ lé₂ dsia₃ dsa₂ jág₁. Jme₁ca₂o₃'ɨ́n₃ je₂na'₅₄ quió'₅ dsa₂, jaun₂ guë́₄ ca₂dsia₃ táng₃ dsa₂ 'éi₂ jág₁. Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂ tioin'₅₄. 15 La₁ i₂lɨn₅₄ guë'₂ ca₂dsia₃ 'ɨin₂₃ Jesús:
―Quɨ'₅₄ i₂në₅ jmɨg₄ 'uɨ́in'₂ je₂na'₅₄ quian'₅₄ juɨ₅bí₂ quió'₅ Be'elzebú, i₂lɨ́n₅ juɨg₅₄ je₂na'₅₄.
16 I₂lɨn₅₄ guë'₂ në́₃, a₂jŋia'₅₄ con'₂ cáun₂ táu₂ bá₄ jme₁mɨ₂₃ a₂jme₁jmo₃ Jesús a₂sió₃ caun₂ léi₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. 17 La₁ a₂ŋi₅ rë₂ bá₄ Jesús 'a₂ lia'₂ dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ lë₃ ca₂juá'₂:
―Juɨ₁lia'₂ caun₂ juɨg₂ nación, tioin'₅₄ mɨ'₅₄ guioin₅₄, tioin'₅₄ le₁dsoin'₅₄, dsɨ₃'én₂ bá₄ juɨg₂ jaun₂. Le₂jaun₂ guë'₂ juɨ₁lia'₂ caun₂ dsi₂néi₂ tion'₅₄ dsa₂ le₁dsoin'₅₄ tsá₃ caun₂ jág₁ 'ei₅, ján₃ bá₄ dsɨ₃'én₂ dsi₂néi₂ jaun₂. 18 Le₂në₅ bá₄ ján₃, në₁jua'₂ ca₂lë₃ le₁dso'₅₄ juɨ₅bí₂ quió'₅ i₂së₃dsen₃, ¿'a₂ guë'₂ lia'₂ lé₂ le₃quɨ'₅₄ guë́₄ jmɨg₄ jiog₃ ne₄ta₁ quió'₅? Juá'₅ jniá₂ le₂në₅ ia₁ juá'₂ 'nia'₂, quian'₅₄ bí₂ quió'₅ Be'elzebú bá₄ a₂'uɨn'₄ jniá₂ je₂na'₅₄. 19 La₁ chi₂jua'₂ le₂jaun₂ 'uɨin'₄ jniá₂ quian'₅₄ bí₂ quió'₅ Be'elzebú, ¿'ein₂ guë'₂ quió'₅ bí₂ quian₅ i₂quian'₅₄ 'nia'₂ a₂lé₂ le₃'uág'₂ ján₃? Jaun₂ juɨ₁lia'₂ lë́₅ jmo₅ dsa₂ 'éi₂ bá₄ jióg'₂ 'í₁ a₂tsá₃ tí₅ jág₁ quián'₂ 'nia'₂. 20 La₁ chi₂jua'₂ jaun₂ quian'₅₄ juɨ₅bí₂ a₂tɨn₂ Diú₄ lon₄ jniá₂ dsa₂ o₄gú₃ je₂na'₅₄, jaun₂ le₂në₅ bá₄ jau'₂ jág₁ dsau₅ a₂ma₂gua₅ bí₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄ ja₁con'₂ 'nia'₂.
21 ’Juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ 'uan'₂ chain₂ rë₂jáin₁, 'io₂₃ ca₂le₃jë́₃ a₂'nió'₅ quió'₅ jmo₃ 'nei₂, jaun₂ lë́₅ 'í₁ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ tio'₅₄ dsi₂néi₂. 22 La₁ në₁ca₂já₃ jan₂ i₂'uan'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ 'ŋiog₅ 'éi₂, në₁ca₂jo₃ në́₃, i₂'éi₂ guë'₂ në́₃ jŋiá'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂ŋɨ́₄ lë₃ bein'₂ jmo₂₃ a₂'uain'₂. Jaun₂ jmo₂₃ dsióg₂ ca₂le₃jë́₃ a₂ca₂lɨ́'₃.
23 ’Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ chén'₅ le₃quió₃ jniá₂, i₂'iog₅₄ bá₄ 'éi₂. Juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ cág'₅ co₂lë₅ quian'₅₄ jniá₂, jŋia'₅₄ jmo₅ tsɨ₁rë₂ja₅₄.
Jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ i₂dsián'₅ táng₃
(Mateo 12:43-45)
24 ’Juɨ₁lia'₂ jan₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ i₂o₂'ɨn₅ quió'₅ dsa₂, dsɨ₂ŋɨ́₃ le₂tan₅₄ ja₁quein₂ dsɨ₂'nio'₂ ja₁jŋia₃. Në₁jua'₂ tsá₃ dso'₂ ja₁'í₂ në́₃, 'no'₂ dsɨ́₅: “Nég'₄ táng₃ dsi₂néi₂ quió₃ ja₁o₂'ɨ́ng₃.” 25 Jë₁ma₂dsiáin'₃, jein'₂ táng₃ dsa₂ 'éi₂ ma₂lɨ́in₅ co₂'nió'₄ bá₄ caun₂ dsi₂néi₂ a₂chí'₅ rë₂, rë₂'ia'₅₄, rë₂lag₄ në́₃. 26 Jaun₂ dsó₅ táng₃ dsɨ₂quiáin₂ guë́₄ guion₃ jme₂dsí₂ i₂'lɨn'₅₄ guë́₄ lia'₂ 'ŋiog₅, jaun₂ dsɨ₂tiain'₂ ca₂le₃jɨ́in₃ të₂dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃ 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ le₃'lɨin'₅₄ dsióg₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ jme₁lɨ́in₄ le₂jŋiá₅.§ 'Nio'₂ ja₁ton₅ 2 Pedro 2:20.
'A₂ lia'₂ 'nió'₅ jmo₃ dsa₂ ia₁jaun₂ le₃chain₂ dse₃
27 Të₃ 'en₅₄ Jesús dsia₂₃ le₂në₅, ca₂juá'₂ tiá₂ jan₂ dsa₂ mɨ́₂ të₃jɨn₄ dsa₂:
―¡'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ mɨ́₂ i₂ca₂caun₃ 'ne₂, i₂ca₂'éin'₃ dsi'₅₄ quió'₅!
28 Jaun₂ ca₂ŋag₃:
¡Të₂le₃ ja₂lɨn₃ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂nag₅ 'e₂ juá'₂ Diú₄, ton'₂ jme₂ti₃!
Léi₄ a₂lɨ́n₅ Jonás
(Mateo 12:38-42; Marcos 8:12)
29 Caun₂ qui₂ŋɨ'₂ bá₄ dsa₂ ja₁chén'₄ Jesús, jaun₂ 'éi₂ në́₃ ca₂jme₃lióg₃ ca₂juá'₂:
―'Ŋio₅ lɨn₃ ma₂'lɨn'₅₄ dsa₂ rë₂në́₃, mɨ₂₃ a₂jmo₅₄ jniá₂ léi₄ juë'₂. La₁ tsá₃ ma₂'e₂ léi₄ jua'₅₄ a₂jmo₄ guë́₄ jniá₂, jŋia'₅₄ lia'₂ caun₂ léi₄ a₂ca₂lë₃ quian'₅₄ Jonás bá₄. 30 Ia₁ le₂në₅ juɨ₁lia'₂ Jonás ca₂lɨin₃ caun₂ léi₄ të₂le₃ ja₁con₂ dsa₂ i₂jme₁chan₂ Nínive jmɨg₄ jaun₂, le₂në₅ bá₄ ján₃, Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ léin₂ caun₂ léi₄ a₂jáng'₃ jág₁ dsau₅ ja₁con₂ dsa₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃. 31 Jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃, náu₃ 'io₅₄ rag₅₄ i₂jme₁chan₂ të₂le₃ sur, jein'₅₄ quian'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃. 'A₂ lia'₂ niog₅ ca₂jmo₃ 'éi₂, jióg'₂ 'í₁ a₂rë₂cán'₄ dsa₂. Ia₁ 'io₅₄ 'éi₂ ca₂'í₃ juɨ₅ ca₂já₃ uɨ́ng₂ lɨn₃ guain₃ ca₂o₃néi₃ jág₁ ca'₅₄, ca₂o₃dso₅₄ dsɨ́₅ 'a₂ lia'₂ niog₅ dsi₄ Salomón. La₁ në₃ në́₃, la₂ chén'₅ jan₂ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ Salomón. 32 Ján₃ bá₄ náu₃ i₂jme₁chan₂ Nínive, jein'₅₄ quian'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃, jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃. 'A₂ lia'₂ niog₅ ca₂jmo₃ 'éi₂ ma₂lɨ́g'₂ jióg'₂ 'í₁ a₂rë₂cán'₄ dsa₂ jmɨg₄ në₃. Ia₁ 'éi₂ ca₂jme₃tsɨ́in₃ dsɨ́₅ jme₁ca₂'ë́₂ Jonás jág₁ quió'₅ Diú₄. La₁ në₃ në́₃, la₂ chén'₅ jan₂ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ Jonás.
Dsa₂ i₂lɨ́n₅ lia'₂ lë́₅ caun₂ si₂
(Mateo 5:15; 6:22-23)
33 ’'I₁jan₂ dsa₂ tsá₃ guí'₅ caun₂ si₂ nɨ₁tsɨ́₅ jua'₅₄ chi'₃ ja₁chi₁quion'₅₄.* A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “on₃ guë'₂ né'₃ tsɨ₁gu₅.” A₂'ag₅ guei'₅₄ bá₄ dsa₂ si₂, ia₁jaun₂ jág₃ dsa₂ i₂dsɨ₃ton'₅₄ dsi₂néi₂. 34 Jme₁ne₁ dsa₂ lë́₅ co₂'nió'₄ caun₂ nɨ₁tsɨ́₅ a₂guí'₂ si₂ quió'₅ nɨ₁ŋɨ₁ dsa₂. Chi₂jua'₂ dse₃ jme₁ne'₄, ta₁jang'₂ bá₄ tág₅ si₂ quiáng'₂. La₁ në₁jua'₂ tsá₃ dse₃, ta₁jang'₂ bá₄ chéng'₅ qui₁né'₃. 35 Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ jaun₂, ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ si₂ quiáng'₂ tsá₃ jniá₂. 36 Chi₂jua'₂ ta₁jang'₂ tág₅ bá₄ si₂ quiáng'₂, tsá₃ qui₁né'₃ lë́₅. Jniág'₂ bá₄ lia'₂ ja₁jniá₂ tág₅ caun₂ si₂.
Jme₂cáun'₂ Jesús quió'₅ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅
(Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 20:45-47)
37 Jme₁ca₂dsan₃ cuë₂₃ jág₁, ca₂tág₃ jan₂ dsa₂ fariseo a₂i₃guë́'₃ quiong'₅₄. Jme₁ca₂dsióg₃ dsi₂néi₂ ca₂guá₂. 38 Dsa₂ fariseo 'éi₂ në́₃, i₃gó'₃ dsɨ́₅ ia₁ tsá₃ ca₂jme₃ti₃ Jesús con'₂ lë́₅ tag₄ a₂chí'₅, a₂rang₃ gu₂ né'₃ a₂guë́'₃. 39 La₁ Te₁gui'₅₄ në́₃, ca₂juá'₂:
―'Nia'₂ dsa₂ fariseos lɨ́ng'₅ lia'₂ lë́₅ nɨ₁vaso, nɨ₁uɨng₅, a₂jŋia'₅₄ le₁jë́₃ jmá'₃ le₃co'₅₄, la₁ të₂le₃ juɨ₅ jme₂dsí₂ quiáng'₂, qui₂rë₂can'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂'lɨg'₅₄ a₂jmo'₂: tsá₃ mag'₂ 'au'₂ 'nia'₂ ma₂qui₂ma₂'ang'₂ quió'₅ dsa₂. 40 ¡'E₂ bá₄ tsá₃ ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂! ¿On₁jua'₅₄ i₂ca₂jmo₃ le₃co'₅₄, ca₂jmo₃ le₃'ŋió'₂ ján₃? 41 Ja₂lɨn₃ guë́₄ dsióg₅ jen'₅₄ de'₂ 'nia'₂ a₂te₁'i₁ quiáng'₂, jaun₂ guë́₄ lé₂ le₃të₃tsɨn'₅₄ 'nia'₂ le₁jɨ́ng'₃ le₃ja₁con₂ Diú₄.
42 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ fariseos! Ia₁ a₂jme₂tí'₁ 'nia'₂ jmo'₂, cuë'₂ Diú₄ caun₂ qui'₅₄ a₂guia₃ a₂'i₄ 'éi'₃ cuë'₅₄, ca₂lia'₂ ca₂le₃jë́₃ ne₅₄ ma₁'au₂ a₂lë́₂ ma₂juɨg₂ má₃ bá₄ jáng'₄ 'nia'₂. La₁ con'₂ ma₂ŋɨ'₅₄ bá₄ 'nia'₂ juɨ₅ dse₃ të₃dsón'₂ ja₁'ŋio₂ dsɨ́₅ Diú₄, ja₁jme₁jme₁'nió'₄ 'nia'₂ Diú₄: a₂në₅ bá₄ a₂dsen₅₄ guë́₄ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jmó'₂, la₁ on₃jua'₅₄ a₂tsá₃ ma₃jme₁ti'₄ 'nia'₂ 'éi'₃.
43 ’¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ fariseos! Ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ të₅ 'au'₂ a₂tiáng'₄ jláng'₁ ja₁dsen₅₄ guë́₄ juɨ₁lia'₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagogas. Ján₃ bá₄ të₅ 'au'₂ 'nia'₂ qui₃cuag₃ dsa₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ jë₄ 'ma'₅₄ a₂jme₂go₃ dsa₂ 'ŋio₅ lɨn₃.
44 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂!† A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃ a₂lë₁jmo'₂ góg'₂ a₂o₁ne₁. Ia₁ lɨ́ng'₅ juɨ₁lia'₂ lë́₅ tau₂ 'ŋio₅ a₂tsá₃ léi₄ cha₂. Dsa₂ në́₃ qui₂ŋɨ́i₅ ne₄, të₃ tsá₃ ŋi₅.”
45 Jaun₂ ca₂ŋag₃ jan₂ të₅juá'₅:
―Të₅, a₂juá'₂ 'ne₂ në₅, a₂të₂'ó'₁ jnia'₅₄ bá₄ 'ne₂.
46 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús:
―¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅! Ia₁ quian'₄ 'nia'₂ lio₅₄ guei₂ i₂sián'₂, la₁ guion'₅₄ 'nia'₂ në́₃, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ gog'₂ tsá₃ 'niog'₂ tí'₄.
47 ’¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂! Ia₁ qui₂chog'₂ 'nia'₂ nɨ₁'ia'₂ jlá'₁ quió'₅ 'lag₄ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quió'₅ Diú₄, ton'₂ dsa₂ can'₅₄ quián'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄ qui₂ca₂jme₃dsiog₂₃. 48 Jaun₂ në́₃, lia'₂ lë́₅ jmo'₂ 'nia'₂, cuë'₂ léi₄ co₂'nió'₄ caun₂ bá₄ 'ei₅ jág₁ 'nia'₂ quian'₅₄ dsa₂ can'₅₄ quiáng'₂. Ia₁ dsa₂ can'₅₄ ca₂jme₃dsiog₂₃; 'nia'₂ guë'₂ ma₂ja₂nióg'₅ chog'₂ nɨ₁'ia'₂.
49 ’Jaun₂ lë₃ Diú₄, ia₁ a₂tɨin₂ a₂ma₂ŋi₅ bá₄ a₂lé₂, ca₂juá'₂: “Qui₁tsɨng₅₄ dsa₂ i₂dsɨ₃can₅ i₂dsɨ₃'ë́₃ jág₁ quió₃. I₂lɨn₅₄ 'éi₂ jme₃dsian₅ dsa₂; i₂lɨn₅₄ guë'₂ qui₃'ein₃.” 50 Jaun₂ në́₃ ca₂të₂ dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ bá₄ rë₂cán'₄ 'mú₃ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ i₂ma₂dsan₃ ca₂le₃ ca₂nio₃ mɨ₂güɨ́g₃. 51 Ca₂lia'₂ con'₂ jme₁ca₂jon₃ Abel, ca₂të₂ jmɨg₄ i₁ca₂jon₃ Zacarías i₂ca₂jŋɨ'₃ dsa₂ jë₄ ja₁lë́₄ ne₄chei₂ quian'₅₄ ja₁jŋió₅, dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ bá₄, juá'₅ jniá₂, quí₃ 'mú₃ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ma₂dsan₃ 'éi₂.
52 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅! Ia₁ 'nia'₂ bá₄ ma₂rë₂'móg'₄ jág₁ quió'₅ Diú₄ a₂lë́₅ co₂'nió'₄ ŋí₁ llave quió'₅ o₄'né₄ ja₁jme₁le₃tɨn₂, le₃ŋɨ́'₂ dsa₂. On₃ guë'₂ guion'₅₄ 'nia'₂ tóng'₄, on₃ guë'₂ cuë'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ dsɨ₃ton'₅₄ i₂'nio₃ tón'₃.
53 Jme₁ca₂dsan₃ juá'₂ Jesús le₂në₅, ca₂rë₃'né₃ 'lɨg'₅₄ dsa₂ fariseos, të₅juá'₅ në́₃. Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ jmóg'₂ mɨ'₅₄, tsá₃ caun₂ a₂qui₂ca₂ŋag₃, a₂jme₁jmo₂₃ tion₅₄ lia'₂ jme₁jéin'₃ 'éi₂ jág₁. 54 Ia₁ jme₁'nio₃ jo₅₄ jua'₅₄ ca₂jon₄ bá₄ jág₁ 'lia'₂ jme₁'ŋiá₃ 'éi₂.
*11:2 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “'ne₂ i₂ŋéi'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.”
†11:2 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “juɨ₁le₅₄ bá₄ 'éi'₃ quiáng'₂, juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃, juɨ₁lia'₂ lë́₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.”
‡11:4 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “të₂le₃ lio₄ bá₄ o₄gú₃ i₂së₃dsen₃.”
§11:26 'Nio'₂ ja₁ton₅ 2 Pedro 2:20.
*11:33 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “on₃ guë'₂ né'₃ tsɨ₁gu₅.”
†11:44 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃ a₂lë₁jmo'₂ góg'₂ a₂o₁ne₁.