3
Yésus bá Nikodɛ̂m
Nikodɛ̂m: 7.50; 19.39Ŋgwɔ́l múúd nyə á ka bə gwooŋg *Ofarizyɛ̂ŋ dɨ́ nə jínə́ nə́ Nikodɛ̂m; nyə á bə nə́mə́ tɔ́we shwóg *Oyúdɛn. Mat 22.16; Yuá 2.11Muud ɛ́nɛ nyə á ka kə dʉ́g Yésus mpwó-bulú kə cɨ nə nyə nə́: «*Rabi sə́ ŋgə mpu nə́ wo jɨ yɨ́ɨ́gʉli ŋgə́ zhu wə́ Zɛmbî yɛ́. Nəcé, muud cugɛ́ nə ŋkul sá *mə́shimbá wó ŋgə́ sá mə́ga ŋkí Zɛmbî nyə ayə́yɛ́ nyə ŋkul.» 1.13Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw wo nə́, ŋkí muud mə bə́ kú byɛ̂l byélé ágúgwáan* Kʉ́l jɛ̂sh sə́ ŋgə́ cɨ nə́: «byɛ̂l byélé ágúgwáan» yí, bɔ́ɔ́l bwə́ ŋgə cɨ nə́ «byɛ̂l byélé á gwɔ̂w»., a cugɛ́ nə ŋkul dʉ́g Faan mə́ Zɛmbî». Nikodɛ̂m mú jî nyə nə́: «Ntʉdɛlɛ́ cwúcwúúl múúd jɨ́ nə ŋkul nyiŋgə byɛ̂l yɛ́? Ye a jɨ nə ŋkul nyiŋgə nyíi nyɔ́ɔ́ŋgʉ́ mwô dɨ́ ja ábɛɛ̂ nə́ ndɛɛ́ a mú nyiŋgə byɛ̂l?» Tit 3.5Yésus mú bɛ̧sa nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw wo nə́, ŋkí muud mə bə́ kú byɛ̂l zhɨɨ́ á məjúwó nə Shíshim dɨ́, a cugɛ́ nə ŋkul nyíi Faan mə́ Zɛmbî dɨ̂. 6.63Byɛyí á shí ga í dʉ byá míshwun, byɛyí á Shíshim byá *shíshim. Kú káam nə́ mə́ cɨ nə wo nə́ bɨ mə́ jəlá nə byɛ̂l byélé ágúgwáan. Ekl 11.5Ŋkwɔ̧̂ mə́ dʉ kuŋg kʉ́l á kûŋg yí, wo ŋgə́ gwág ncíndə́ nyɛ́, njɨ wo nda mpu kɔ́ɔ́mb á ŋgə́ zhu yí nə kɔ́ɔ́mb á ŋgə kə yí. Ntɔ́ nə́mə́ wə́ jɨ́ nə muud mə́ byɛ̂l byélé Shíshim yɛ́.» Nikodɛ̂m mú cɨ nə nyə nə́: «Jâŋ jɨ́ nə ŋkul bə na ntʉdɛl?» 10 Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Wɛɛ muud ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli bwán ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l yɛ́ wo ampúyɛ́ ísâ ínɨ? 11  3.32; 8.26Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw wo nə́, sə́ ŋgə lás sâ sə́ mə́ mpú yí, sə́ ŋgə bwiiŋg sâ sə́ á dʉ́g yí, njɨ bɨ́ nda magʉlə sâ sə́ ŋgə́ bwiiŋg yí. 12  12.32; 14.1-3; 17.5Ja mə́ lás nə bɨ́ isâ yâ shí ga, bɨ́ nda *magʉlə yí, bɨ bʉ́sə nə ŋkul magʉlə yâ gwɔ̂w na ntʉdɛl? 13  Mik 30.4; Rom 10.6Mpugá nə́ muud nyə afwóyɛ́ bád kə joŋ dɨ́ gwɔ̂w, nə́mə́ njɨ *Mwân mə Múúd, nyə muud nyə á zhu gwɔ́w yɛ́. 14  Ilŋ 21.9; Yuá 8.28; 12.32-34; 18.32Nə́ ndɛɛ́, nə́mə́ nda Moyîz nyə a bʉ̂n vʉgʉli nywâ gwɔ́w shí a shwééshád nə́, í jɨɨ nə́ bwə́ bág nə́mə́ bʉ̂n Mwân mə Múúd gwɔ̂w, 15  20.31shú nə́ muud yɛ̂sh mə bá *búgʉla nyə yɛ́ bág *bə nə cʉg á kandʉgə kandʉgə. 16  3.36; 5.24; Rom 8.32; 1Yn 3.1; 4.9-10; 5.11, 13Nəcé, Zɛmbî nyə á cɛɛl buud ɔ shí ga nə mbíya yáág-yáág cɛɛlí, váál á nə́, nyə a yána Cʉ́gə́ lʉ́ Mwán dɛ́ nə́ muud yɛ̂sh mə búgʉla nyə yɛ́ bág bə kú yə, a yidag bə nə cʉg á kandʉgə kandʉgə. 17  12.47Mpugá nə́ Zɛmbî nyə a shígɛ́ ntɨ Mwán yé shí ga dɨ́ nə́ a zə́g yə búúd intʉ́gʉ́lí, i á yida bə nə́ a zə́g sá nə́ buud bwə́ fáámʉg. 18  5.22Muud mə búgʉ́lá nyə yɛ́ nyə ányiŋgəyɛ́ ná bwəma nə intʉ́gʉ́lí; muud mə yídá bə kú búgʉla yɛ́, intʉ́gʉ́lí byé í mə́ bwey bə; í mə́ bwey bə nəcé a mə́ bə kú búgʉla Cʉ́gə́ lʉ́ Mwán mə́ Zɛmbî. 19  8.12Dʉgá, Zɛmbî nyə a sá nə́ sémbyé mílə́sʉ́ í mpúyʉ́g, nyə a sá ntʉ́ga: nyə á ntɨ məŋkɛnya shí ga dɨ̂, buud bwə́ mú yida cɛɛl mə́yídʉ́gʉ́ cɔ̧́ mə́ŋkɛnya. Bwə́ á sá ntɔ́ nəcé bɔ̂w bwo misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́. 20  Ifz 5.11-13Jɨ́ nə́ muud yɛ̂sh mə dʉ sá mə́bɔ̂w yɛ́ mə́ dʉ mpii mə́ŋkɛnya, nyə ádɛ́ kə kʉ́l mə́sʉ́ yí, a fúndə́ nə́ misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ myɛ́ mí á bá bʉ́gʉli. 21  1Yn 2.4Muud nywáá ŋgə́ bɛ̧ obʉ́bə́lɛ́ yɛ́ mə́ dʉ kə kʉ́l mə́ŋkɛnya mə́sʉ́ yí, í nyínʉ́g nə́ a ŋgə sá misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ myɛ́ váál Zɛmbî ŋgə́ jɨɨ yí.»
Yuánɛs Nduu-buud bá Yésus
22  4.1-2Ja ísâ ínɨ í mə́ shîn yí, Yésus mə́ zə kə shí á Yudéa, bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́. A mú kə ji nə bwo wu, a ŋgə́ duu buud. 23 Í á bə, Yuánɛs ŋgə́ nə́mə́ duu buud Inɔn, kúnə́-kúnə nə Salîm, nəcé məjúwó mə́ á bə wu ŋkí bulya. Buud bwə́ á ka dʉ kə, dʉ kə duwan. 24  Mat 4.12; 14.3Na nyə á bə bwə́ kú fwo wá Yuánɛs mímbwugʉd. 25 Ompwíín ɔ́ Yuánɛs bə́nɔ̂ŋ ŋgwɔ́l *Yúdɛn bwə́ á ka zə sɛ́ŋʉsa məkə̂l shú sâ í dʉ́gyá nə ŋgusa yə́bə́ yí. 26  1.29-34Bwə́ mú kə wə́ Yuánɛs kə cɨ nə nyə nə́: «*Rabi, dʉgɨ́, muud bɨ́ná bɨ á bə Zhurdɛ̧̂ faŋwíny wó á ŋgə bwaagʉlə láŋ yé yɛ́, a ŋgə duu buud, buud bɛ̂sh bwə́ mú ŋgə kə nyə́dɨ́.» 27  19.11; 1Kr 4.7; Heb 5.4Yuánɛs mú bɛ̧sa nə́: «Muud cugɛ́ nə ŋkul bə nə sâ, Zɛmbî kú fwo yə nyə. 28  1.20; Mal 3.1; Mat 11.10Bɨmɛ́fwó bɨ́ bʉ́sə mə owúshinɛd nə́ mə á cɨ nə́: “Mɛɛ dɨ́ jísə́ *Krîst, mɛɛ jɨ njɨ muud Zɛmbî nyə á ntɨ Krîst dɨ́ shwóg yɛ́.” 29  Mat 9.15Muud mə ŋwá bá yɛ́, nyə wə́ jɨ́ nə mudá; shwə́ yé tə́l cínɔŋgʉ́ ŋgə́ gwágʉlə nyə yɛ́, nyə é bul bə nə məshusʉg ja á gwág kə́l mə́ múúd bá yí. Váál mə́shusʉg dɔɔŋg wə́ mə́ jɨ́ nə ndɨ́ yí, məshusʉg ntɔ̧ njɨ. 30 Í jɨɨ nə́ jínə́ mə́ Yésus ŋgə́g nə jwɔ̧, mɛɛ dâm ŋgə́ jímb jímbʉ́g.
31  8.23; 15.19; 1Yn 4.5«Muud ŋgə́ zhu gwɔ́w yɛ́ ŋgə cɔ̧́ buud bɛ̂sh; nyɔɔŋg ŋgə́ zhu shí yɛ́ jɨ nə́mə́ njɨ muud a shí, a lás nə́mə́ njɨ sâ í dʉ́gyá nə shí yí. Muud ŋgə́ zhu gwɔ́w joŋ dɨ́ yɛ́ ŋgə cɔ̧́ buud bɛ̂sh. 32  3.11A ŋgə bwaagʉlə sâ nyə á dʉ́g yí nə sâ nyə á gwág yí, njɨ, buud bwə́ áŋgɛ̂ nə magʉlə sâ á ŋgə́ bwaagʉlə yí. 33 Muud mə mágʉ́lə́ bwaagʉlə́lə wɔɔŋg yɛ́ mə́ lwágʉlə nə́ Zɛmbî jɨ bʉ́bə́lɛ́. 34 Nəcé muud Zɛmbî nyə á ntɨ yɛ́ mə́ dʉ lás íciyá í Zɛmbî; nəcé, Zɛmbî mə yə́ nyə Shíshim kú nə minjɨ. 35  5.20; 10.17; 13.3; 14.10; 17.2; Mat 11.27; 28.18Dâ mə́ cɛɛl Mwán, nyə a mə́ bəd nyə isâ byɛ̂sh mə́bwə́d. 36  3.16Muud mə *búgʉ́lá Mwân mə Zɛmbî yɛ́ jɨ nə cʉg á kandʉgə kandʉgə; muud mə bán nə́ nyə abúgʉ́láyɛ́ *Mwân mə́ Zɛmbî yɛ́ nyə abʉ́lɛ *dʉ́g cʉg, mpimbə mə́ Zɛmbî yida nada nyə cʉgʉd.»

3:1 Nikodɛ̂m: 7.50; 19.39

3:2 Mat 22.16; Yuá 2.11

3:3 1.13

*3:3 Kʉ́l jɛ̂sh sə́ ŋgə́ cɨ nə́: «byɛ̂l byélé ágúgwáan» yí, bɔ́ɔ́l bwə́ ŋgə cɨ nə́ «byɛ̂l byélé á gwɔ̂w».

3:5 Tit 3.5

3:6 6.63

3:8 Ekl 11.5

3:11 3.32; 8.26

3:12 12.32; 14.1-3; 17.5

3:13 Mik 30.4; Rom 10.6

3:14 Ilŋ 21.9; Yuá 8.28; 12.32-34; 18.32

3:15 20.31

3:16 3.36; 5.24; Rom 8.32; 1Yn 3.1; 4.9-10; 5.11, 13

3:17 12.47

3:18 5.22

3:19 8.12

3:20 Ifz 5.11-13

3:21 1Yn 2.4

3:22 4.1-2

3:24 Mat 4.12; 14.3

3:26 1.29-34

3:27 19.11; 1Kr 4.7; Heb 5.4

3:28 1.20; Mal 3.1; Mat 11.10

3:29 Mat 9.15

3:31 8.23; 15.19; 1Yn 4.5

3:32 3.11

3:35 5.20; 10.17; 13.3; 14.10; 17.2; Mat 11.27; 28.18

3:36 3.16