1  3.22Yésus nyə á ka zə mpu nə́ *Ofarizyɛ̂ŋ bwə́ mə́ gwádʉga nə́ a mú ŋgə bul bə nə *ompwíín ntɔ̧ Yuánɛs, a ŋgə duu buud ntɔ̧ nyə. 2 Njɨ, Yésus nyəmɛ́fwó nyə a shígɛ́ ŋgə duu buud, ompwíín wə́ bwə́ á ŋgə duu. 3 Nə́ ndɛɛ́, Yésus nyə á ka zə wú Yudéa nə́ a kə́ Galilê. 4  4.9; Luk 9.52; 17.11, 16; Mis 8.4-25Nə́ ndɛɛ́, í á jɨɨ nə́ a lɨ́ɨ́nág Samaríya. 5  Mət 33.19; 48.22A mú kə wɔ́ɔ́s ŋgwə́la á Samaríya bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ Sikâr yí, ŋgwə́la wɔɔŋg í njúl kúnə́-kúnə nə fambə́ *Yákwab nyə á yə mwán yé Yósɛb yí. 6 Bwûŋ mə Yákwab í njúl cínɔŋg. Yésus nyə á ka bə a mə́ tag nə njɔɔnd, a mú kə ji shí bwííndɛ lʉ́ taambʉd. Í á bə na, jwɔ́w í mú ŋgɛɛ tɔ́lɔ́g dɨ̂.

7 A njúl na ntʉ́nɨ, ŋgwɔ́l mudá á Samaríya mú wɔ́ɔ́s nə́ a zə́ dɔ̧ mə́júwó. Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Yə́g mə məjúwó mə́ ŋgul.» 8 Í á bə ompwíín bwə́ mə́ kə ŋgwə́la nə́ bwə́ kə́ kusə ídʉ̂w. 9  2Oj 17.29-41; Esd 4.1-3; Mat 10.5; Luk 9.52-53Mudá á Samaríya mú cɨ nə Yésus nə́: «Nə́ jɨ? Wo mwâ *Yúdɛn, wo bə́lɛ́ gwáámb mə shilə Samaríya məjúwó? Jâŋ í ámə tɛ́ na ntʉdɛl?» Mpugá nə́ *Oyúdɛn bə́nɔ̂ŋ nə buud ɔ Samaríya bwə́ ádɛ́ bə nə wɔ́ŋgɔ́. 10  4.26; 7.37Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Wo ampúyɛ́ sâ Zɛmbî mə́ yána yí, wo kú mpu múúd ŋgə́ gwáámb wo məjúwó yɛ́. Wo mbə̂m mpu, ŋki wo wə́ mə́ yida gwáámb nyə məjúwó, a mú yə wo məjúwó mâ cʉg.» 11 Mudá mú cɨ nə nyə nə́: «Cwámba, taamb jɨ́ nə gwaálə shí, wo ntâg kú nə dɔ̧ɔ̧la; wo é ka ŋwa məjúwó mâ cʉg ŋgow? 12  8.53Ye wó bul bə fwámɛ́ múúd ntɔ̧ mpáámbə́ jísʉ́ Yákwab muud nyə á yə sə́ taamb ga yɛ́? Nyəmɛ́fwó nyə á ŋgul məjúwó mâ wa, bwán bɛ́ ŋgul nə́mə́, tɔɔ iwoo byé.» 13  6.35; 7.37Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Muud yɛ̂sh mə ŋgúl mə́júwó mə́ga yɛ́, nyə é nyiŋgə gwág shwáásʉ́lə minʉ́; 14 njɨ, muud mə bá ŋgul mə́júwó mə́ bá yə nyə yɛ́, nyə abʉ́lɛ nyiŋgə bwɛlɛ gwág shwáásʉ́lə minʉ́, məjúwó mɔɔŋg mə́ bá bə nyə bwûŋ í bá dʉ wééshʉli məjúwó cé cʉg.» 15  6.34Mudá nə́: «Cwámba, yə́g mə məjúwó mɔɔŋgʉ̂ mə bág bə kú ná nyiŋgə gwág shwáásʉ́lə minʉ́, mə nda ná bá nyiŋgə jɨɨ nə́ mə zə́ dɔ̧ mə́júwó wa.» 16 Yésus nə nyə nə́: «Kaá jɔ̂w ŋgwûm woó, bɨná zə́g.» 17 Mudá nə́: «Mə cugɛ́ nə ŋgwûm.» Yésus nə nɛ́ nə́: «Wo mə́ mpu cɨ nə́ wo cugɛ́ nə ŋgwûm. 18 Nəcé wo a mə́ bə nə ogwûm ótɔ́ɔn, nyɔɔŋg wó jɨ́ nə ndɨ́ ja gaád yɛ́ cugɛ́ ŋgwûm woô. Wo mə́ bwiiŋg bʉ́bə́lɛ́ na.» 19  9.17; Mat 21.46Mudá mú cɨ nə nyə nə́: «Cwámba, mə dʉ́g nə́ wo jɨ *muud micúndə́. 20  Mbá 12.5-14; Sôm 122.1-5Odâ bwə́ á dʉ yə Zɛmbî gúmə́ wa mbʉ́ŋ gaád; bɨ bâŋ mə́ cɨ nə́ Yurʉ́səlɛm wə́ búúd bwə́ kə́g dʉ nyə gúmə́ yɛ́». 21 Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Amuda, *magʉləg sâ mə́ cɨ́ yí. Dúl wəla í bá zə bə, í bá bə, bɨ kú ná dʉ yə Dâ gúmə́ wa mbʉ́ŋ gaád, kú nə́mə́ nyiŋgə bə Yurʉ́səlɛm. 22  Iza 2.3; Abd 17; Rom 9.3-4Bɨ́ ŋgə kənd gúmə́ kʉ́l bɨ́ ampúyɛ́ yí; sə́ bâŋ sə́ ŋgə kənd kʉ́l sə́ mə́ mpú yí, nəcé cʉgʉshílə Zɛmbî ŋgə́ cʉgʉshi buud yí í ŋgə ciŋgya Oyúdɛn dɨ́. 23  3.3-8; 2Kr 3.17; Flp 3.3Njɨ, dúl wəla í bá zə bə, wəla dɔɔŋg ntâg nə́mə́ wə́ga, wəla á nə́ fwámɛ́ búúd bwə́ yə Dâ gúmə́ wá bwə́ é yə nyə gúmə́ nə *shíshim nə obʉ́bə́lɛ́. Váál búúd i yə nyə gúmə́ ntɔ́ wə́ Dâ ŋgə́ sɔ̧́ yí. 24 Zɛmbî jɨ shíshim, buud bwə́ yə nyə gúmə́ wá bwə́ jəlá nə yə nyə gúmə́ nə shíshim, nə obʉ́bə́lɛ́.» 25  1.41; 4.29; 7.26; 11.27Mudá mú cɨ nə nyə nə́: «Mə mpú nə́ Mesî zag, nyə wə́ bwə́ ŋgə́ jɔ̂w nə́ *Krîst yɛ́. Ja á bá ntâg zə yí, a bá zə jaaw sə́ isâ byɛ̂sh.» 26  9.37Yésus ntâg nə nɛ́ nə́: «Mə wɔɔŋg wə́ ŋgə́ lésha nə wo ɛ́ga.»

27 Ompwíín bɛ́ bwə́ mú ntâg wɔ́ɔ́s, bwə́ mú ŋgə káam nə́ Yésus ŋgə lésha nə mudá; njɨ, tɔɔ muud nyə a shígɛ́ jî nyə nə́: «Wo ŋgə jɨɨ jɨ́?» Ŋkí ntâg nə́: «Nəcé jɨ́ wó ŋgə́ lésha nə nyə yí?» 28 Mudá mú lʉ́gə dɔ̧ɔ̧la jé na, kyey kə kwáádə́ kə jɔ̂w búúd nə́: 29  Mat 12.23«Zəgá kə dʉ́g ŋgwɔ́l múúd mə́ jaaw mə sâ jɛ̂sh mə́ á sá yí, ye í cúgɛ́ je bə Krîst ɨɨ́?» 30 Buud bwə́ mú tɨ́ kwáádə́, kə kɔ́ɔ́mb Yésus nyə á bə yí.

31 Té nɨ, ompwíín bwə́ mú ŋgə jəgʉla nə Yésus nə́: «*Rabi, daág.» 32 Nyə ntâg nə bwo nə́: «Mɛɛ jɨ nə́ mə də́g idʉ̂w bɨ́ ampúyɛ́ yí.» 33 Ompwíín bwə́ mú ŋgə cɨ bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́ nə́: «Ŋgwɔ́l múúd nyə ámə zə yə nyə bíl ídʉ̂w?» 34  6.38; 8.28; 12.49-50; 14.31; 15.10; 17.4Yésus nə bwo nə́: «Idʉ̂w byâm wə́ mə sáág sâ múúd nyə á ntɨ mə yɛ́ mə jɨ́ɨ́ yí. 35  Mat 9.37; Mbʉ́ 14.14-20Ŋgaá bɨ́ ŋgə cɨ nə́ í mə́ lʉ́g óŋkwoond onɔ̧̂ nə́ fwála bwə́ jə́lá nə saag ífambə́ yí í wɔ́ɔ́sʉ́g ɨɨ́? Ʉhʉ́ʉ. Mɛɛ mə́ ka cɨ nə́: Kəndʉgá mísh bɨ dʉ́gʉ́g, idʉ̂w í mə́ shîn wɨ̂y ífambə́, í mú fwála lʉ́ mə́saag. 36 Muud məsaag mú ŋgə bwey ŋwa myə́na, a ŋgə sɛɛŋg mpumə́ shú cʉg á kandʉgə kandʉgə; nə́ ndɛɛ́, mbɔɔl məmpəg bá bɛ̂sh muud məsaag bwə́ gwág məshusʉg mbií ŋgwûd. 37  Msh 6.15Wúl kaanə́ í dʉ cɨ nə́: muud mə bɛ̧́ mpəg yɛ́, nə yé; nyɔɔŋg mə sáag yɛ́, nə yé. Sâ kaanə́ wɔɔŋg ŋgə́ cɨ yí jɨ́ bʉ́bə́lɛ́. 38 Mə á kənd bɨ́ nə bɨ kə́g saag ídʉ̂w kʉ́l bɨ́ áshígɛ́ wéénd gúŋ yí. Bɔ́ɔ́l bwə́ á sɛ̂y, bwə́ wéénd gúŋ; bɨ bâŋ mú kə saag ígúŋ byáŋʉ́d.»

39 Zhwog buud wâ ŋgwə́la Samaríya wɔɔŋg bwə́ á *búgʉla Yésus nəcé bwaagʉlə́lə múdá nyə́ á bwaagʉlə nə́: «A mə́ jaaw mə sâ jɛ̂sh mə́ á sá yí». 40 Nə́ ndɛɛ́, ja búúd ɔ Samaríya bwə́ á zə wɔ́ɔ́s wə́ Yésus yí, bwə́ á jəgʉla nə nyə nə́ a jíg na bwə́dɨ́; a mú ja cínɔŋgʉ́ mwɔ̂w mə́bá. 41 Buud bwə́ mú nyiŋgə jág bul zə búgʉla nəcé ŋgə̌lə gwág ciyá jé. 42  1Yn 4.14Bwə́ mú ŋgə cɨ nə mudá nə́: «Sə́ ŋgə búgʉla ja gaád nəcé sə́mɛ́fwó sə́ mə́ gwág nyə nə məlwə̂ mə́sʉ́, kú ná nyiŋgə bə nəcé bwiiŋgʉ́lə wô, sə́ mə́ ka mpu nə́ nyə wə́ jɨ́ bə́lɛ bə Cʉgye á shí ga.»

43 Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́bá mə́nɨ, Yésus nyə á zə tɨ́ na, kə Galilê, 44  Mat 13.57í njúl nə́ nyəmɛ́fwó nyə á bwey bwaagʉlə nə́: «Bwə́ ádɛ́ gúmal *múúd micúndə́ mə́ Zɛmbî nyə́dɨ́ kwáádə́». 45 Njɨ, ja nyə́ á wɔ́ɔ́s Galilê yí, buud ɔ Galilê bwə́ á jɛɛnd nyə nəcé bwə́ á shí dʉ́g sâ jɛ̂sh nyə́ á sá Yurʉ́səlɛm fwála lʉ zâŋ yí. 46  Mat 8.5-13 2.1-11Nyə á ka nyiŋgə kə Kana á Galilê, wú nyə́ á sá nə́ məjúwó mə́ nyɛ́ɛ́g məlwəg wá. Wúl lúlúú ósɔ́ɔl ɔ mə́sáal ɔ Njwú-buud í a bə Kapɛrnawûm, nyə á ka bə nə mwán ŋgə́ bwas. 47 Muud ɛ́nɛ nyə á ka gwág nə́ Yésus mə́ wú Yudéa, a mə́ wɔ́ɔ́s Galilê. A mú kə nyə́dɨ́, kə jəgʉla nə nyə nə́ a shúləg kə, kə lwag nyə mwán, nəcé, nyə á ŋgə bə nə́ a zə yə. 48  Mak 13.22; 1Kr 1.22Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Bɨ́ mə́ ká bə kú dʉ́g *mə́shimbá nə *isâ í mímbʉ́gú, bɨ́ kú *búgʉla?» 49 Lúlúú ósɔ́ɔl ɔ mə́sáal mú cɨ nə nyə nə́: «Lɛɛlʉg kə té mwán nyə afwóyɛ́ yə mə yí». 50 Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Jeg kə, mwân woó ŋgə cʉgə.» Muud ɛ́nɛ mú *magʉlə ciyá Yésus nyə á cɨ nyə yí, a mú kyey. 51 A ŋgə́ ná ka shulə kə, osɔ́ɔl ɔ mə́sáal bɛ́ bwə́ mú zə bwəma nə nyə, zə jaaw nyə nə́ mwán yé ŋgə cʉgə. 52 A mú jî bwo wəla bwas í ámə shîn mwán yí, bwə́ mú jaaw nyə nə́: «Nyúúl í ámə mpwambʉwo nyə nəkugʉ́ wəla ŋgwûd á tâm mwásə́.» 53  2.23Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ mwán mú yag nə́ wəla dɔɔŋg dɨ́ wə́ Yésus nyə ámə cɨ nə nyə nə́: «Mwân woó ŋgə cʉgə» yí; nə nyə, nə njɔ́w yé wɛ̂sh bwə́ mú búgʉla.

54  2.11Shimbá ábɛɛ̂ Yésus nyə a sá ja nyə á wú Yudéa nyiŋgə zə Galilê ɔ́nɨ.