7
Yesu tiziini bizin tiurla kini som
1 Uraata tana imap, to Yesu iwwa pa lele pakaana ki Galilea men. Pa ni iute zin bibip kizin Yuda tirru zaala be tipuni ma imeete. Tana leleene be imbot pa Yudea mini som. 2 Mi lupŋana biibi toro kizin Yuda ka nol igarau. Lupŋana tana, tikam be matan iŋgal mazwaana ta tumbun bizin tiwwa pa lele bilimŋana mi timbotmbot la beeze men.✡ Wkp 23:33 3 Tana Yesu tiziini bizin tiso pini ma tisombe: “A, zem lele ti, mi la pa Yudea. Naso naŋgaŋ ku pakan ta timbotmbot tiŋga tire uraata ta kamam na tomini. 4 Pa tomtom sa isombe ikam be uruunu irao lele, na irao ikam uraata kini ki keŋana na som. Tana swe uraata ku tina ila iwal biibi matan bekena tire kat.” 5 Zin Yesu tiziini bizin ŋonoono. Tamen tiurla kini som. Tanata tipiri sua tana pini.✡ Mbo 69:8; Mk 3:21
6 Tabe Yesu ipekel kwon ma iso: “Niom koso kala, na kala. Pa mazwaana ta boozomen na ambai piom. Mi nio na, nol tio igarau zen. 7 Zin tomtom toono kan irao tiur koi piom na som. Mi nio na, tiurur koi pio. Paso, aŋzzwe mbulu kizin sananŋan ma iwedet mat.✡ Yo 3:19+, 15:18+ 8 Niom kasala be kere lupŋana biibi tiŋga. Mi nio, nako aŋsama som. Pa nol tio igarau zen.” 9 Yesu iso pizin ma tila, mi ni imbot Galilea.
Yesu isala pa Yerusalem mi ire lupŋana biibi
10 Yesu tiziini bizin tila lup pa lupŋana biibi tana, mi kaimer mana, ni ipa zaala leleene kana ma ila ipet. 11 Indeeŋe lupŋana biibi tana na, zin bibip kizin Yuda tikir mataana. To tisombe: “A niom kere. Anoŋ ko imar, som som?” 12 Mi iwal biibi tiparmburumrum zin pini. Pakan tiso: “Ni tomtom ambaiŋana.” Mi pakan tiso: “Som, ni ipandelndel zin tomtom.” 13 Tamen tiso kat ka sua ma ipet mat som. Paso, timoto zin bibip kizin Yuda.
14 Timbotmbot pa lupŋana biibi tana ma tila tise lwoono, to Yesu iwwa ma isala pa Urum Merere be ikam sua pizin tomtom. 15 Mi zin bibip kizin Yuda tileŋ sua kini tana, to tikam ŋgar boozo pa. Tiso: “Wai, to ti, tomtom ŋgarŋana sa ipaute i pa sua uunu som. Mi ikam ŋgar biibi ti be parei?”✡ Mt 13:54; Ŋgo 4:13
16 Tabe Yesu iso: “Ŋgar ta aŋkamam piom i, ina nio sua tio som. Ina Ni ta iŋgo yo ma aŋsu toono i sua kini.✡ Yo 14:24 17 Mi sombe tomtom sa leleene be ito Anutu leleene, inako ikilaala ta kembei: Sua ta aŋkamam piom i, ina ipet pa ituŋ leleŋ na som. Imar pa Anutu. 18 Tomtom ta sombe iso sua pa itunu ŋgar kini, na ni ikamam pa itunu zaana. Mi tomtom tau ikam kinkiini be ipakur Ni ta iŋgo i ma imar i, na pakaamŋana sa imbot la leleene som. Sua kini ŋonoono men. 19 Muŋgu, Mose ikam tutu piom. Mi tamen tiom tasa ito kat som. Tana uunu parei ta kosombe kupun yo ma aŋmeete?”✡ Ŋgo 7:38,53; Ro 2:17+ 20 Zin iwal tileŋ sua kini tana mi tiso pini: “Wai, asiŋ ta isombe ipunu ma meete? Nu tina, bubuŋana sananŋana sa ko izeebu kek, tanata piri sorok sua tana.”✡ Mk 3:22
21 Mi Yesu ipekel kwon ma iso: “Nio aŋtooro mos tamen ŋonoono pa aigule potomŋana, mi niom kakam ŋgar boozo pa.✡ Yo 5:2+ 22-23 Kere. Muŋgu Mose iur tutu piom pa reeteŋana. Mi ni imuuŋgu pa som. Tumbundu bizin ta tiwe mataana pa. Tamen ni ta iur ka tutu. Mi niom leleyom be koto tutu kini tana, tanata keretreete lutuyom bizin. Tamen mazwaana pakan na, uraata ki reeteŋana iwedet pa aigule potomŋana. Lak, sombe niom ituyom kakamam uraata tana pa aigule potomŋana, na uunu parei ta keteyom malmal pio pa aŋurpe tomtom narapeŋana ta ma niini ambai pa aigule potomŋana?✡ Un 17:9+; Wkp 12:3 24 Kakam ŋgar pa koroŋ mat kana men pepe. Kokena kakam ŋgar sananŋana sorok. Kombot mi kitiiri kat muŋgu, mana koso sua. Naso sua tiom indeeŋe.”
Tomtom tikam ŋgar pa Yesu ma tiso ko ni Mesia
25 Yesu izzo sua, mi wal pakan ki Yerusalem timaŋga ma tiso: “Parei? Tomtom ta zin bibip kiti tikamam be tipuni, ta itunu ti?✡ Yo 5:18 26 Mi kere. Iŋgi ni izzo sua ila iwal biibi matan, mi zin bibip kiti tikam kosa sa pini som. Kenako tiurla kini som? Soom, zin tiute i kek. Ni Mesia tau. 27 Tamen tomtom tiŋgi, iti tiute kar kini. Mi sombe Mesia itunu imar, na tomtom sa ko iute zalaana ta imar pa i som.”
28 Yesu, ikamam sua pizin tomtom ta Urum Merere kwoono, mi kalŋaana biibi ma iso: “Waii, niom koso kuute yo mi zoloŋ ta aŋmar pa i? Keleŋ. Nio aŋmar pa ituŋ ŋgar tio na som. Som kat. Mi Ni ta iŋgo yo ma aŋmar i, mbulu mi sua kini, ina ŋonoono men. Tamen niom kuute i som. 29 Mi nio na, aŋute i. Pa aŋbot kini mi ni iŋgo yo, ta aŋmar i.”✡ Mt 11:27; Yo 10:15
30 Zin tileŋ sua kini tana, to tisombe tikisi pataaŋa. Mi som. Pa nol kini ipet zen. 31 Mi tomtom boozomen ta timbot mi tileŋleŋi na, tiurla kini ma tiso: “Kaimer sombe Mesia itunu imar ma iŋgi, ko irao be ilip pa tomtom taiŋgi pa mos kamŋana? Som. Mesia ta ti.”
32 Sua tana, zin iwal biibi timburumrum ki ma irao kwon. Tabe zin tutu kan tileŋ to, ziŋan zin bibip kizin patoronŋana kan tiŋgo zin menderŋan pakan ma tila be tikis Yesu.
33 Tana Yesu iso: “Nio ko itiŋan tombotmbot rimen ŋonoono, to aŋzem yom mi aŋmiili ma aŋla ki Ni ta iŋgo yo ma aŋmar i.✡ Yo 12:35 34 Mi niom ko kikir motoŋ. Pa lele tabe nio aŋla pa i, na niom ko karao be kala na som.”✡ Yo 8:21, 13:33+
35 Tabe zin bibip kizin Yuda tiparwi zin ma tiso: “Ni ko ila swoi tabe tere i mini som? Ko iso ila ki waende bizin pakan tau tila timbotmbot leŋaleŋa raama zin Grik a mi ipaute zin Grik tomini? 36 Pa isombe: Iti ko tikir mataana. Mi lele tabe ni ila pa i, na iti ko tarao be tala na som. Sua kini tana na, ka uunu parei?”
Yok mata yaryaaraŋana
37 Lupŋana biibi tana ka aigule kaimer kana, ina aigule biibi kat. Indeeŋe aigule tana na, Yesu imaŋga, mi kalŋaana biibi ma isombe: “Tomtom sa sombe miri i, na imar tio bekena aŋkam ka yok ma iwin.✡ Yesa 55:1; Yo 4:10,14; Tur 22:17 38 Pa sua ki Anutu imbot pataaŋa kek ta kembei: Tomtom ta sombe iurla tio, na yok mata yaryaaraŋana ko bukbuk ma izze pa leleene.”✡ Yesa 12:3, 44:3, 58:11; Ezek 47:1+; Sek 14:8 39 Sua tina, Yesu iso se ki Bubuŋana ta kaimer izeebe zin wal ta tiurla kini. Tamen indeeŋe tana, Bubuŋana isu ma izeebe kat zin tomtom zen. Paso, Yesu isala pa saamba mini be ikam zaana biibi zen.✡ Yoel 2:28; Yo 14:16+; Ŋgo 2:4
Iwal biibi tiparbalak zin ma tiparzorzooro pa Yesu
40 Tileŋ sua ki Yesu tana mi tomtom pakan tiso: “Ŋonoono kat. Anutu kwoono ta tazza i, ta itunu ti.”✡ Lo 18:15+; Yo 6:14 41 Mi pakan tiso: “Som. Tomtom taiŋgi, ni Mesia tau.” Mi pakan tiso: “E-e. Mesia ko ipet pa lele pakaana ki Galilea som. 42 Pa sua ki Anutu iso ta kembei: ‘Mesia ko ipet pa Dabit popoŋana kini, mi ko tipeebi su kar Betelem, ta Dabit kar kini.”✡ Mbo 132:11; Mika 5:2; Mt 2:5+ 43 Tana wal biibi tana tiparbalak zin ma tiparzorzooro pa Yesu. 44 Mi tomtom pakan tisombe tikiskisi pataaŋa. Mi som. Tomtom sa imbuuli som.
Zin bibip kizin Yuda tiurla ki Yesu som
45 Tana zin menderŋan ta tiŋgo zin ma tila be tikam Yesu na, naman men mi timiili ma tila kizin bibip kizin patoronŋana kan mi zin tutu kan. Tabe zin bibip tana tiwi zin ma tiso: “Parei ta kakami ma kamar som?” 46 Mi zin menderŋan tipekel kwon ma tiso: “Wai, ta muŋgu mi imar na, tomtom sa ikam sua kembei ta tomtom tiŋga som.”✡ Mbo 45:2; Mt 7:28+
47 To zin tutu kan tiyaamba zin ma tiso: “Wai, niom tomini kakan la sua kini pakaamŋana? 48 Kakam ŋgar. Niam tutu koyam ti, niamŋan zin bibip pakan, tiam tasa iurla sua kini? Som.✡ Yo 12:42; 1Kor 1:26, 2:8 49 Zin iwal biibi ta len ŋgar somŋan mi titalli pa tutu ki Mose na, zin men ta tiurla kini. Mi toŋgo zin. Anutu kete malmalŋana kini ko imbotmbot se kizin.”
50 Zin bibip tana, tomtom kizin ta, zaana Nikodemus. Ni ziŋan timbotmbot. Ni ta muŋgu ila ki Yesu ma ziru tizzo sua na. Tana isu to iso pizin. Iso:✡ Yo 3:1+, 19:39 51 “Ai keleŋ. Iti irao tuur sorok kadoono sananŋana pa tomtom sa pepe. Tutu kiti iso ta kembei: Bela teleŋ sua kini muŋgu mi titiiri kat uunu, tona tuur kadoono.”✡ Lo 1:16+
52 Mi zin tipekel kwoono ma tiso: “Nu tina sombe lae kizin Galilea kan tomini? Tiiri kat Anutu sua kini mi kam ŋgar pa. Anutu kwoono sa irao be ipet pa Galilea na som.” 53 To tisu na tikam pirik ma tilala len pa ruumu kizin kizin.