12
Kiisyoor ꞉Yēēsu miyootyēētaab kāāntōōyikaab Yuutayeek
(Mataayo 21:33-46; Luuka 20:9-19)
1 Kumwoochinēē ꞉Yēēsu kāāntōōyichoo bo Yuutayeek tyoonkōōch kule, “King'eet ꞉chiito ake kēny kuchaan *musābiibuunēk mbareenyii ankuker. Kibal ng'wēēnēēt nyēē sukurōōtyinē ꞉bēēkaab lokoyeekaab kēētoo yoo /kakiiruruuny ankuteech kēryēēt nyēē /sikēēriibēē mbaraanaa. Nto yityo, kumwoochi biiko alak bokuriibchi mbaraanaa sukubchēchiin lokoyeek. Yooto, kuwo ruutooy. Isa. 5:1-7 2 Yu kāruryo ꞉lokoyeechaa, kōōyookto ꞉chiichoo motwooriintēēnyii wokuyibchi kereeryaanteet nyeenyii. 3 Yu kayit ꞉motwooriintoonoo wōlooto, kunam ꞉bichoo ānkubir ankukwet āmēēkoochi kiy. 4 Kōōyookto subak ꞉chiichoo motwooriintēēnyii ake. /Kēēbir nkinee nyoo /keelal /kiitaatee /ānkiintosuur. 5 Kōōyookto subak motwooriintēēt nyēbo sōmōk. Yu kayit ꞉nyoo, /keebakach. Kōōyookto subak alak kurub keey. Kuyitē ꞉nkicheek choo wōlooto, /kēēbirē alak /kiinyāliilē, nto alak /kēēbākāchē. 6 Nteenee kiboonto ꞉chiichoo kibo mbareet wērinyii akeenke nyēē kichāmē miisin. Kōōyookto wēērootonyii kubērē tōōs makooywey ꞉bichoo. Māārkō 1:11 7 Kuyitē ꞉nyoo, kukuurē keey ꞉bichoo kule, ‘Murēchu, ong'nyi lakwataab murooniito! Okany keebakach sukuyēk ꞉mbaraani nyēēnyoo.’ 8 Kunam ꞉bichoo wēēroo ankubakach nto yityo bokumētyi tuuyta saang'.
9 Yoo koosoot ii, kiy nee ꞉nyēē kichokuyēchi ꞉chiitaab mbareet bichoo? Okany āmwoowook, machokubakach bichoo tukul ānkōōkoochi biiko alak kuriib mbaraanaa.” 10 Kumwoochi ꞉Yēēsu subak kule, “Ābērē kyoosuman siruutēkaab Yēyiin yoo mwooyē kule,
‘Rwaanteet nyoo kitāyē ꞉biiko kuteekta
꞉nyēē kōōkuyēk tiiyēywoontēētaab kōōto.
11 Kōkōōnu ꞉Yēyiin tiiyēywoontooni
ānkubo kwōng'uut sōō nyēē tyaa yoo kēēkāsē!’† Tyēēnwookik 118:22-23”
12 Yooto, kumach ꞉kāāntōōyichoo bo Yuutayeek kule kunam Yēēsu ankukerta kō, kuuyu kiinkētē kule kimii kung'āloolēē icheek ām tyoonkōōchoonoo. Nteenee kibakaakta ꞉bichoo Yēēsu ānkubēēchi keey kuuyu ki chaang' ꞉biiko yooto. Māārkō 11:18
Kibokutech ꞉kāāntōōyik alake Yēēsu sukunam
(Mataayo 22:15-22; Luuka 20:20-26)
13 Kibokōōyook ꞉kāāntōōyichoo bo Yuutayeek lētuunoo *Farisaayeek alak āk biikaab *Ērōōtē bokutech Yēēsu /sikeenam.
14 Yu kayit ꞉bichoo wōlēē mii ꞉Yēēsu, kumwoochi kule, “Kāānēētiintēēt! Kiinkētē kule ibooyē manta āmāwēēchiing' ꞉chii kuuyu ām inyiing', mātiny kule ng'oo ꞉ng'oo. Inēētē biiko ām kēēlto nyēbo man kōōnkēt kiyēē māchē ꞉Yēyiin. Kunyoo ii, ara karaam kēēkwēchinē *syuuruut bāytooyiintēētaab Rooma 15 nto mēērook kēēkwēyē?”
Yooto kōōnkēt ꞉Yēēsu miyootyēēt nyēē kiisōōtē ꞉bichoo ānkumwoochi kule, “Kōōkwoonii bōōtēchoo? Kōōbooru baa ꞉chii beesyaanteet nyēē boonto.” 16 Yu /kākiiboorchi, kuteebee bichoo kule, “Bo ng'oo ꞉mēti āk kaaynaani mii beesyaantaani?” Kukētyi ꞉bichoo kule, “Bo bāytooyiintēēt nyēē wōō nyēbo Rooma.”
17 Kumwoochi ꞉Yēēsu kule, “Ōkoochi bāytooyiintoonoo kiinyii, nto Yēyiin, ōkoochi nyeenyii.” Kiilat ꞉bichoo ām kiyēē kimwooy ꞉Yēēsu. Room. 13:7
Ng'eeteetaab meet
(Mataayo 22:23-33; Luuka 20:27-40)
18 Nto mii yoo, kukwoonchi subak Yēēsu ꞉biiko alake chēē /kikēēkuurēē *Satukaayeek. Kiiyēnchinē ꞉bichoo kule yoo kaakume ꞉chiito, kaakume kutukul nyēē māwokung'ēētēē meet bēsyēēt ake. Kuteebee ꞉bichooto Yēēsu kule, Yēyuut. 4:1; 23:8; 1Kōōr. 15:12 19 “Kāānēētiintēēt, kisirweech *꞉Muusa kiruutyēēt nyēē mwooyē kule yoo keemut ꞉chii koorkēēnyii ankume ꞉chiichoo āmānāāsikyi ꞉koorkoonoo leekwa, kōōntiiyē ꞉ng'eetaabkaametiitaab chiichoo koorkoonoo sukusikyi nyiin lēēkōōk chēē /sikēēkuurtēē. Toowu. 38:8; Kiruu. 25:5-6 20 Kimii ꞉biiko alake chēē tisabu chēē kituubcho mooyēēt akeenke. Kiimutiis ꞉nyēē ki wōō ankusimkume kumānāāsikyi ꞉koorkoonoo leekwa. 21 Kōōntiiyiis ꞉nyēē kirubē chiichoo. Kume ꞉nkinee nyoo, āmānāāsikyi ꞉koorkoonoo leekwa. Kōōntiiyiis subak ꞉nyēē kibo sōmōk ankume ꞉nkinee āmānāāsikyiin āk koorkoonoo leekwa. 22 Kiyeyakay kuu nyooto ākoy chiito nyēē kibo tisab. Kibēk ꞉bichoo tukul āmā leekwa. Nto mii yoo, kume nkinee ꞉koorkoonoo. 23 Kunyoo, kēēmāchē imwoowēēch, mākubooyiit ng'oo ꞉koorkoonoo kōōyyiin kāng'ēētyēē ꞉bichoo tukul meet āk koorkoonoo?”
24 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Ōsōōtyēēchinē nyēē miyaat, kuuyu ‑mōōnkētē ꞉akweek kiyēē ibooru ꞉siruutēkaab Yēyiin āk wōlēē wuu ꞉kāāmuukēywēēkyii. 25 Yoo kāākung'ēētyēē ꞉biiko meet, mēēbērē tākōōmutē keey subak. Ibuurē kuu ꞉malayikaanik ām barak. 26 Nto kurubta keey ng'eeteetaab meet, ābērē kyoosuman siruutēkaab *Muusa yoo kimwoochinē ꞉Yēyiin ām sōntiinoo kilāyē kule, ‘Anii Yēyiintēētaab *Abraam āk Isaka ākoo Yāākōbō.’† Chuy. 3:6 27 Yoo /kakeemwa kule bo ꞉Yēyiin anum, kōōbooru ꞉yooto kule tākusoboot ꞉chiichooto ānkoo kiikume kēny. Ōsōōtē bebe!”
Kiruutyēēt ꞉nkōnō nyēē wōō?
(Mataayo 22:34-40)
28 Kimii yooto ꞉kāānēētiintēēt ake nyēbo kiruutēk nyēē kimii kuyēbchinē yiit kiyēē king'āloolēē ꞉Yēēsu ākoo Satukaayeechaa. Kikas ꞉kāānēētiintoonoo bo kiruutēk kule kikētyi ꞉Yēēsu bichoo kiyēē kiteebee ām kēēlto nyēē karaam.
Yooto, kuteebee Yēēsu kule, “Ām kiruutēk tukul choo kikōōnu ꞉Yēyiin, nkōnō ꞉nyēē wōō?” 29 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Siraat kule,
‘Oyeb yiit ōō, biikaab Isrāyēēl:
Yēyiin nkit ꞉nyēē /kēēkutunkyinē ānku Yēyiin ku akeenke.
30 Icham Yēyiintēēng'uung'
ām mooyēēng'uung' tukul
soboonng'uung' tukul,
kāāsōōtēywēēkuuk tukul,
āk nkuruukuuk tukul.’† Kiruutēk 6:4-5
Kiruutyēēt ꞉nyooto nyēē wōō. 31 Nto ake kumwooyē kule:
‘Icham laatyeeng'uung'
kuu wōloo ichāmtooy keey.’† Laawi. 19:18
Māmii subak ꞉kiruutēk alake chēē siirē chu.” Mat. 5:43; 19:19; Room. 13:9; Kala. 5:14; Yāāk. 2:8
32 Yu keewaany ꞉Yēēsu kumwooy kuu nyooto, kulēēnchi ꞉chiichoo, “Kōōnkōy, Kāānēētiintēēt, 'keemwaay man kule Yēyiin ku akeenke, māmiitē ꞉ake. Kiruu. 4:35; Luuka 20:39 33 Kunyi, karaam yoo kacham ꞉chii Yēyiin ām mooyēēnyii tukul ānkumāchē mbo kōōsōōtē Yēyiin kwaak ānkuyēyē yiisyēētaab Yēyiin ām nkuruukyii tukul ankucham laatyeenyii kuu wōloo chāmtooy keey. Karaam /keerub ng'aleechu kusiir yoo /kātākēēyēyootē kōrōs choo /kēēbēēlē kutukul āk alak tukul.” Isa. 1:10-20
34 Yu kakas ꞉Yēēsu kule kākēt ꞉chiichoo nyēē karaam, kumwoochi kule, “'Kāmēēlōō ām bāytooyiisyēētaab Yēyiin.”
Kung'eetee yooto, māmii ꞉chii nyēē kitākukāng' kuteebee Yēēsu ng'ālyoo kumāchē kutech. Mat. 22:46; Luuka 20:40
Ng'oo ꞉Kāārārookiintēēt?
(Mataayo 22:41-46; Luuka 20:41-44)
35 Nto tēē yoo, kumii ꞉Yēēsu kōōnēētē biiko ām biiwuutaab *Kōōtaab Yēyiin, kumwooy kule, “Imuuchē kule nee kumwooy ꞉kāānēētikaab kiruutēk kule chōōnēē *꞉Kāārārookiintēēt kōōtaab Tāwuti? 36 Nto yu kiyey ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin Tāwuti kumwooy kule,
‘Kimwoochi ꞉Yēyiin Mokoryoontēēnyuu kule:
Ibuurunēē āwunyuu nyēbo taay
ākoy yoo kaayeyiing' itēbēē buunikuuk.’† Tyēēnwookik 110:1 Tān. 7:13-14; Yēyuut. 2:33-35; 1Kōōr. 15:24, 27; Ibu. 8:1
37 Kunyi, yoo kuurē ꞉Tāwuti Kāārārookiintēēt kule ‘Mokoryoontēēnyuu’ ii, kōōmuuchāktōōs kule nee kuchōōnēē ꞉Kāārārookiintēēt kōōtaab Tāwuti?”
Kiyēbchi yiit ꞉biiko ng'aleechaa bo Yēēsu ām ng'erekweek. Mat. 20:30-31
Kichuur ꞉Yēēsu kiblembechiisyek
(Mataayo 23:1-12; Luuka 20:45-47)
38 Kutas taay ꞉Yēēsu kumwoochi bichoo kule, “Ōriibēē keey ꞉kāānēētichoo bo kiruutēk, āmōōrubē ātēbuutēkwaa. Kicham ꞉bichu kōōloochē sirook chēē yoo /kakeekas /simkiinkētē kule icheek kiirwookik. Bēēsyētootēē wōlēē chaang' ꞉biiko /sikiisubooyootē nyēē /kākēēkoonyit. 39 Lēkwēlootē ng'ēchērōōk chēē mii taay yoo /kēēmii kooriikaab saayeet. Mbo yoo /kēēmii saakwa ake tukul, kōōmoymooyē ꞉bichu ng'ēchērōōk chēbo taay. Luuka 11:43 40 Lātunootē koor chēē musuuk kuyibēē tukuukwaa ānkusooyē miisin kuyēyē keey kule churtootiin. +/Mākiing'woonchi miisin biich chēē wuu chuutēchu kusiir chii ake tukul nyēē kiikukusta.”
Ng'oo ꞉nyēē kiinēm chēē chaang'?
(Luuka 21:1-4)
41 Kumii ꞉Yēēsu kēēbuur ng'wēny ām *Kōōtaab Yēyiin yēē kilēēkitēē ꞉looloonik chēē /kikiiruruukyinē beesaanik chēbo yiisyēētaab Yēyiin, kukas wōlēē kiikoochintooy ꞉biiko beesaanik looloonichoo. Kiikoochinē ꞉biiko chēē ki mokorēēnik beesaanik chēē chaang' looloonichoo. 2Bāy. 12:9 42 Nto mii yoo, kuchō ꞉cheebyoosyeet ake nyēē ki musuk ankubanan. Kiinēm ꞉nyoo beesaanikyii chēē ng'ēri anku tukul chēē kiboonto.
43 Kukuur ꞉Yēēsu rubiikyii ānkumwoochi kule, “!Kāāmwoowook, cheebyoosyaani musuk ꞉nyēē kēēnēm beesaanik laatit nyēē wōō kusiir chuut tukul. 44 Kāng'ōmōrunēē ꞉mokorēēnik laatit nyoo kēēkooytooy wōlēē bo chēē boonto, nteenee kābār ꞉cheebyoosyaanaa loolēēnyii tukul.” 2Kōōr. 8:12
12:1 Isa. 5:1-7
12:6 Māārkō 1:11
†12:11 Tyēēnwookik 118:22-23
12:12 Māārkō 11:18
12:17 Room. 13:7
12:18 Yēyuut. 4:1; 23:8; 1Kōōr. 15:12
12:19 Toowu. 38:8; Kiruu. 25:5-6
†12:26 Chuy. 3:6
†12:30 Kiruutēk 6:4-5
†12:31 Laawi. 19:18
12:31 Mat. 5:43; 19:19; Room. 13:9; Kala. 5:14; Yāāk. 2:8
12:32 Kiruu. 4:35; Luuka 20:39
12:33 Isa. 1:10-20
12:34 Mat. 22:46; Luuka 20:40
†12:36 Tyēēnwookik 110:1
12:36 Tān. 7:13-14; Yēyuut. 2:33-35; 1Kōōr. 15:24, 27; Ibu. 8:1
12:37 Mat. 20:30-31
12:39 Luuka 11:43
12:41 2Bāy. 12:9
12:44 2Kōōr. 8:12