Amba Josuwa na Isirel thɨ gaithɨ weinjiyaŋgi Kenan e valɨvaŋga regha na regha e vanautumako tɨne. Thɨ gaboŋgiya gharɨgharɨ gheko, ko iyemaeŋge thɨ ghakuŋgiya vavana na thɨ yaku weiŋgiyaŋgi.
Amba Josuwa i tagaviyaviya thelauko, Isirel gha uu regha na regha kaiwanji. Thɨ raka e tomethi valɨvaŋgaŋgi na vethɨ yakuŋa ghembaghemba Kenan va thɨ vakathaŋgi. Theghathegha lemoya e ghereiye amba Josuwa i takovathavathaŋgiva Isirel na regha.
10
Isirel i kivwalaŋgi Amori
1 Mbaŋa Adoni-Sedek i loŋwe vaidi Josuwa kaero mendava i wo Ai na i mukuwo na i tagavamare gha kiŋ, ŋgoreiya va i vakatha weya Jeriko na gha kiŋ. Na tembe i loŋweva Gibiyon gharɨgharɨniye thɨ vakatha dagerawe na thɨ vanevane weinjiyaŋgi na thiya yaku e tɨnenji. 2 Iwaeŋge amalaghɨniye na le gharɨgharɨ Jerusalem e tɨne gharenji iyo laghɨye moli kaiwae Gibiyon iye ghemba laghɨye na i kivwalaŋgi ghembaghemba va inanji gheko, na vambe i laghɨye kivwalava Ai, na gha ragagaithɨko va thɨ thovuyeŋa gaithɨ. 3 Kaero Adoni-Sedek i variye totoke iyake weŋgiya Kiŋ Hoham Hebron gha kiŋ, Kiŋ Piram Jamut gha kiŋ, Kiŋ Japiya Lakis gha kiŋ, na Kiŋ Debi Eglon gha kiŋ, 4 iŋa, “Hu raka mena hu thalavuŋgo na vara gaithɨ Gibiyon, kaiwae gharɨgharɨ e ghembako iyako kaero mendava thɨ vakatha vanevane yakuyakuniye weinjiyaŋgi Josuwa na Isirel gharɨgharɨniye.”
5 Amba Amori gha kiŋɨŋgi theghelimake thiyake: Jerusalem gha kiŋ, Hebron gha kiŋ, Jamut gha kiŋ, Lakis gha kiŋ, na Eglon gha kiŋ, lenji ragagaithɨko thɨ wabwi na regha na vethɨ raka vaghɨliya Gibiyon na thɨ gaithɨ weinjiyaŋgi.
6 Iyako kaiwae Gibiyon gharɨgharɨniye thɨ variye toto i wawe Josuwa e lenji kiyamuko Gilgal e tɨne. Totoko iŋa, “Amalana, kaiwae kaero wo tabona lemi rakakaiwo, mbaŋake nuwameiya u thalavuime, na thava hu viyathuime. Amori lenji kiŋɨŋgi, e vanautumako iya bobokuluko lemoyowe, kaero menda thɨ wabwi na regha na thɨ raka mena thɨ gaithɨ weime.”
7 Kaero Josuwa na le ragagaithɨko wolaghɨye, na le ragagaithɨ thovuthovuye, thiya wareri Gilgal na thɨ raka voro gheko. 8 Giya Loi i dagewe Josuwa, iŋa, “Thava u mararuŋgi. Kaero ya takoraweŋgi e nɨman ghare. Ma tembe reghava valɨkaiwae ne i gaithɨ njogha e ghen.”
9 Gougouko iyako Josuwa na le ragagaithɨ thɨ rakari Gilgal na vethɨ raka vutha Gibiyon. Kaiwae Amori lenji ragagaithɨko mava e lenji ghareghare mun, gharenji va iyo mbaŋa Isirel thɨ raka vutha na thɨ gaithɨ weŋgi. 10 Giya Loi i vakathaŋgi Amori thɨ gharelaghɨlaghɨ laghɨye mbaŋa thɨ thuweŋgi Isirel ragagaithɨko thɨ gaithɨ weŋgi. Isirel ragagaithɨko thɨ gaboŋgi vavana Gibiyon ele valɨvaŋga na thɨ mbeleŋgi thɨ raka njoŋa ou Bet Horon ghadidiye na mbe thɨ mbelekikiŋgi vara e yaghalako na vethɨ ghad Ajeka na Makeda. 11 Mbaŋa va e lenji voko tɨne weŋgi Isirel ragagaithɨ na thɨ raka njoŋa ouko ghadidiye, amba Giya Loi i birinjoŋa varɨvarɨ laghɨlaghɨye thiya dobu nja e buruburu na thɨ gaboŋgi ghaghad thɨ rakavutha Ajeka. Varɨvarɨko va thɨ gaboŋgi gharɨgharɨ lemoyo moli, i kivwala Isirel ragagaithɨ va thɨ gaboŋgi.
12 Va e mbaŋako vara iya Giya Loi i vakathaŋgi Isirel na thɨ kivwalaŋgi Amori gharɨgharɨniye, Isirel e maranji amba Josuwa i naŋgo weya Giya Loi, iŋa,
“Varaena, mbe u ndeghathɨ vara Gibiyon e vwataena;
Manjalana, tembe u ndeghathɨva e Malamo Aijalon vwata.”
13 Iya kaiwae varaeko i ndeghathɨ na manjalako tembe i ndeghathɨva, ghaghad Isirel thɨ kivwalaŋgi raghanjithɨghɨyako.
Utuutuke thiyake thɨ rorinjogha e Buk idae Jasa. Varaeko va i ndeghathɨ yamoe moli e buruburuko, na mava veronja vorivori, ŋgoreiya mbaŋa regha le molamolao. 14 Va i vivako, noroke na i ghaoko ma tembe mbaŋa regha ŋgoreiyeva iyako, mbaŋa Giya Loi i thombeya mbema lolo eŋge le naŋgo ŋgora iyako. Kaiwae Giya Loi vambe weiyaŋgi vara Isirel na thɨ gaithɨ.
15 Iyake e ghereiye amba Josuwa weiyaŋgi Isirel thɨ raka njogha e lenji kiyamu Gilgal e tɨne.
Thɨ gaboŋgi Amori lenji kiŋɨŋgi theghelima
16 Iyemaeŋge, Amori lenji kiŋ theghelima va thɨ raka vo na vethiya kubaro e maŋgavarɨ Makeda e tɨne. 17 Mbaŋa Josuwa i loŋwe vaidi kiŋɨke theghelima thɨ kubaro e maŋgavarɨ na kaero methɨ vaidiŋgi, 18 amba iŋa, “Hu vabulale voreŋa varɨvarɨ laghɨlaghɨye vavana e maŋgavarɨna ghae, na hu vaŋguraweŋgi ragatɨgatɨ vavanawe. 19 Ko iyemaeŋge mbe hu mbelekikiŋgi vara iya ghami rathɨghɨyana vavana. Thava hu viyathuŋgi na vethiya vo ru e ghambaghambanji tɨnenji.”
20 Othembe Josuwa na Isirel ragagaithɨ thɨ gaboŋgi ghanjiune laghɨyeniye, ko iyemaeŋge vaona lolo va vethiya vo ru e ghambaghambanji ghanji gana tɨnenji na ma valɨkaiwanji thɨ gaboŋgi. 21 Ragagaithɨko wolaghɨye thɨ raka njoghawe Josuwa, ma regha mun i vaidi vuyowo e kiyamuko, Makeda e tɨne. Ma tembe lolo reghava ghalɨŋae i ruuruu Isirel gharɨgharɨniye weŋgi.
22 Amba Josuwa iŋa, “Hu mwanathewo maŋgavarɨna ghae, na hu vaŋgu menaŋgi kiŋɨna theghelima weŋgo.” 23 Kaero thɨ vaŋguwaŋgi kiŋɨko theghelima weya Josuwa — Jerusalem gha kiŋ, Hebron gha kiŋ, Jamut gha kiŋ, Lakis gha kiŋ, na Eglon gha kiŋ. 24 Mbaŋa vethɨ vaŋgugiyaŋgi weya Josuwa, amba i kula vathaŋgi Isirel ghɨmoghɨmoruniyeko wolaghɨye, na i dage weŋgi ragagaithɨko lenji randevivaŋgi, iŋa, “Hu raka mena gheke na hu vuruvala e kiŋɨŋgike thiyake numonumonji.” Amba thɨ raka raŋgi na thɨ vuruvala e numonumonji.
25 Josuwa i dage weŋgi iŋa, “Thava hu mararu na hu gharelaghɨlaghɨ. Hu vurɨgheghe eŋge na weimi lemi gharematuwo. Kaiwae Giya Loi ne i vakatha ŋgora iyake weŋgi ghami rathɨghɨyake wolaghɨye iya mo hu gaithɨko weimiyaŋgi.” 26 Kaero Josuwa iŋa na thɨ gaboŋgi kiŋɨko na thɨ bigi kithoŋgi e umbwaumbwa umbolima, na mbe thɨ kwatekwate vara gheko ghaghad yeghɨyeghɨye moli.
27 Varae ve ronja amba Josuwa i dage weŋgi na thɨ biginjoŋa riwanjiko e umbwaumbwako na vethɨ biriyathuŋgi e maŋgavarɨma va thiya kubaromawe. E maŋgavarɨko ghae thɨ bigirawe varɨvarɨ laghɨlaghɨyewe, na mbe inanjiwe e mbaŋake iyake.
28 E mbaŋako iyako Josuwa i wo ghemba Makeda na gha kiŋ. I gabovaoŋgi gharɨgharɨniyeko wolaghɨye na ma tembe reghava e yawayawaliye. Va i vakathawe Makeda gha kiŋ ŋgora va i vakathawe Jeriko gha kiŋ.
Josuwa i gaithɨ weŋgi Amori ghembaghembaniye vavanava
29 Iyako e ghereiye, amba Josuwa na le ragagaithɨ thɨ raka na mbowo vethɨ gaithɨva Libɨna. 30 Giya Loi vamba i wogiyava ghembako iyako weŋgi Isirel. Ghembako gharɨgharɨniye wolaghɨye va thɨ gabovaoŋgi, ma tembe reghava e yawayawaliye. Na va thɨ vakathawe gha kiŋɨko ŋgoreiye va thɨ vakathawe Jeriko gha kiŋ.
31 Iyake e ghereiye, Josuwa na le ragagaithɨ thɨ raka itete Libɨna na thɨ raka Lakis. Thɨ raka vaghɨliya ghembako iyako amba thɨ gaithɨwe. 32 Mbaŋa theghewoniye e tɨne, Giya Loi i wora ghemba Lakis, Isirel e nɨmanji ghare. Gharɨgharɨko wolaghɨye e ghembako tɨne thɨ gabovaoŋgi ŋgora va thɨ vakatha weŋgi Libɨna gharɨgharɨniye. 33 Iyemaeŋge Horam, Geja gha kiŋ i voroma na i munjeva i thalavuŋgi Lakis, ko iyemaeŋge Josuwa i kivwalaŋgi weiyaŋgi le ragagaithɨ — i gabovaoŋgi na ma tembe reghava e yawayawaliye.
34 Josuwa na le ragagaithɨ thɨ raka itete Lakis na vethɨ gaithɨ Eglon. Thɨ raka vutha thɨ ndevaghɨliya na thɨ gaithɨ weinjiyaŋgi. 35 Va e mbaŋako iyako thɨ kivwalaŋgi na thɨ gabovaoŋgi gharɨgharɨniyeko wolaghɨye, ŋgora va thɨ vakatha weŋgi ghemba Lakis.
36 Josuwa na le ragagaithɨ thɨ raka itete Eglon na thɨ raka voro e bobokuluŋgi na vethɨ raka vutha Hebron, amba thɨ gaithɨ gheko 37 na thɨ kivwalaŋgi. Thɨ unɨghɨ gha kiŋ na gharɨgharɨko wolaghɨye e ghembako iyako, tembe ŋgoreiyeva ghembaghemba nanasiye evasiwanji. Ma tembe thɨ iteteva lolo regha e yawayawaliye. Thɨ vakatha ŋgora methɨ vakatha Eglon e tɨne.
38 Josuwa na le ragagaithɨ thɨ raka vaghɨle na thɨ gaithɨ weŋgi Debi, 39 thɨ kivwalaŋgi weiye gha kiŋ na ghembaghemba nanasiye evasiwaeva. Thɨ gabovaoŋgi gharɨgharɨniyeko wolaghɨye. Josuwa va i vakathawe Debi na gha kiŋ ŋgora va i vakatha weŋgi Hebron na Lakis ghanji kiŋɨŋgi.
40-41 Kenani yaghalaniye, valɨvaŋgako laghɨye iyako, Josuwa na le ragagaithɨ kaero thɨ wo. Thɨ kivwalaŋgi kiŋɨko iya thɨ mbaroŋaŋgi ghembaghemba e bobokuluko vanautumaniye: vuruvuru vwatavwatae e yaghalako, bobokulu malamoniyeŋgi, e yalasiko, na bobokuluko ghadighadidiji valɨvaŋga e boimako. Josuwa i viva weŋgi le ragagaithɨko Kades Baniya e tɨne e yaghalako, ghaghad Gaja e njighɨ ghadidiye. Va i viva weŋgi Gosen ele valɨvaŋga na ve wo Gibiyon e ghaiwabuko. 42 Josuwa va i kivwalaŋgi kiŋɨŋgiko na lenji ghamba mbaroko e mbaŋako iyako. Va valɨkaiwae i vakatha iyako kaiwae Giya Loi, Isirel lenji Loi, va i gaithɨ le gharɨgharɨko kaiwanji.
43 Iyako e ghereiye amba Josuwa na le ragagaithɨko thɨ raka njogha e lenji kiyamu Gilgal e tɨne.