7
Akan ná-kotoi
1 Izelayɛle nuiti ti wooʋalada vaa wola ɠɛɛni, é lo aniiti ba, niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI maaɲɛɛi ʋɛɛni ti ʋa, ga nu mina ta zeɠe. Zuda ná-bolodai zu nui ta, nii daa ga Akan, Kaalemi ná-doun zunui, nii é ga Zaɓedi ná-doun zunui, Zaɓedi nɔnɔ ma ɠɛɛɠɛi ɠɛni ga Zeela. Akan naa ɠa é ma anii tanigaa zeɠeni ɓɔɠɔ ʋɛ. Ɠɔoɠɔ GALAGI wola yiiɠaawanani Izelayɛle nuiti ma.
2 Zozuwe yɛni Zeeliko, é zunuiti teʋe Ayi taazuʋɛ, Ɓɛte-Avɛn ɠobaʋɛ, Ɓeetɛle folo ɠulazu ʋelei, é valini ti ma ga ti ma yooi zuʋɛtɛ. Nɛnɛgi naati ti liini, ti Ayi ʋɛtɛ. 3 Ti ɠaleni ma Zozuwe ʋɔ bɛ, ti ɠɛ ma: «Nuɓusɛi kpein ge mina li, zunu waafelegɔ (2 000) ɓaa waasaʋagɔ (3 000) nɔ li, ta vɔni Ayi ma. Mina nuɓusɛi kpein kpɔlɔ, de-zakpeɲɔɠɔiti ti la mɔinni.»
4 Naa ɠa é kɛɛni ti kɔɔɠɔ nu waasaʋagɔ (3 000) leʋeni, ti li, ti laalɛ taai wu, kɛlɛ Ayi laaʋeaiti ti ti ɓɛɛni. 5 Ayi nuiti ti zunu ʋuusaʋagɔ maazu lɔzita (36) ɠɛɠala ʋaani ti ʋa. Ti ʋilɛni zɔiti polu, ti zeɠe nu lɛɛzuʋɛ taazuʋɛ. Ti vɔnini ti ma taai ma ɠizei yeizuʋɛ, eyɛsu ti zeeli zanu kulazuʋɛ. Nuɓusɛiti ti iɲɔ ge leʋeni, ti ʋala ta-zobogi pɛ ma.
6 Zozuwe ta Izelayɛle ɠɛwolaiti ti ta-zeɠeiti balini ga, ti fufiligi ʋu tɔungiti ma, ti la zooi ma Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-minazeɠe kesui ɠakalaʋɛ, ti yɛni ná, kpɔkɔi zeeli. 7 Zozuwe ɠɛni ma: «Ee, Màliɠii, Ɠɔoɠɔ GALAGI, lee vaa zu è Zuludɛn maazuɓudɛai ga niima nuɓusɛiti, gi lɔɔ vai ʋe Amɔɔl nuiti zeezu ɓaa, ga ti gi undaaʋili? Ni gi yɛni suɠila Zuludɛn ziɛ wolai ʋolu ʋelei! 8 Nɔ̀un nà, Màliɠii, leeni ɠa nà bo, niizu Izelayɛle nuiti ti ʋelaa ti zili nuiti ba? 9 Kanaan nuiti ta zii zɔiti ti zeini zooi zu, ta suɠwɛɛsu, ta gi maaɠoolizu, ti gi-laaseigi ɠaaʋa, é ɠula zooi ɠa. Naazu leeni ɠa è kɛɛzu ga è-laasei golai?»
10 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Zozuwe ma: «Wuzeɠe! Lee vaa zu è yɛsu laani zooi ma, è laaɓadɔai? 11 Izelayɛle kotoi ɠɛɛʋɛ. Ti minazeɠegi ɠoloɠologɛ, nii gè boni ti ʋɛ. Ti maaɲɛɛba aniiti seɠeʋɛ, ti ga nɔ̀nɔiti, ti ti unma, ti zɛɛi wo, ti dɔ ɓɔɠɔ aniiti saama. 12 Naa ɠa é ba, Izelayɛle nuiti ti la loga ti zili nuiti tuɠɔ, ti ʋa ziɛ ti wu. Ta yɛ ʋelazu nɔ ɠɔ ti zili nuiti ba, mazɔlɔɔ tiya ɓɔɠɔi ti ɠɛa ga maaɲɛɛba anii. Gè la yɛsu ɠɔ ɠɛɛzu wo ʋa, ni wo la naa ɠoloɠoloni, nii é wo zaama ga maaɲɛɛba anii. 13 Wuzeɠe, è nuɓusɛiti toli, è ti ɲade. Bo ti ma ga ti ɓɔɠɔ ɲade lina vaa ma, mazɔlɔɔ wɛlɛ nii ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izelayɛle ná-GALAGI bosu: Maaɲɛɛba anii ɠa wo zaama, Izelayɛle nuiti. Wo la zooga wo ʋa ziɛ wo zili nuiti bu, ni wo la naa ɠulani ɓɔɠɔ zaama. 14 Lina sobu, wa ʋaazu, wo lo gàazu ga boloda ʋelei. Naa ʋolu bolodai nii Ɠɔoɠɔ GALAGI a yeelona ba, naati ta ɓɔɠɔ lɛ ga koi ʋelei. Pɛlɛyeɠei nii Ɠɔoɠɔ GALAGI a yeelona ba, naama zunuiti ta ɓɔɠɔ lɛ niina ga gilagila. 15 Zɔi nɔpɛ a zona ga sɔba nui, ga toɠa é maaɲɛɛba anii zeɠeai, toɠa ɠala ta nɔnɔiti kpein, tɔɔzei é Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-minazeɠegi ɠoloɠologɛ, é ɓaaɠula ma vaa ɠɛa Izelayɛle nuiti saama.»
Akan ná-kotoi ma zalai
zɔlɔɔ fai
zɔlɔɔ fai
16 Poluma zobui, Zozuwe wuzeɠeni ga sobui, é Izelayɛle nuiti toli ga boloda ʋelei. Zuda ná-bolodai ɠa é zoni. 17 É ti lolini ga koi ʋelei. Zeela ná-koii ɠa é zoni. É Zeela ná-koii lolini. Zaɓedi ná-pɛlɛyeɠei ɠa é zoni. 18 É naama ʋɛlɛyeɠei lolini ga zunui ɠilagilagi. Akan ɠa é zoni, Kaalemi ná-doun zunui, nii é ga Zaɓedi ná-doun zunui, Zaɓedi nɔnɔ ma ɠɛɛɠɛi ɠɛni ga Zeela, Zuda ná-bolodai zu.
19 Zozuwe ɠɛni Akan ma: «Dòun zunu, lɛbiyai ve Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, Izelayɛle ná-GALAGI, unfemai ve bɛ, naa lɛ ga ze, nii è kɛai, mina dɔɔɠu bà.»
20 Akan Zozuwe wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Gaama ʋe, gè kotoi ɠɛɛʋɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI laalɔɠɔma, Izelayɛle ná-GALAGI. Wɛlɛ nii ɠa gè kɛai: 21 Gè seɠeungi ɠaani Ɓaɓilɔne zeɠei, pagai gola, é kɔɔzoganiiti saama, ta wali ɠae unfelegɔ (200), ta zanu pagɔi nii buɲɛgi ga galamu undɔɔlugɔ (500), gàazuɠulani ti ʋa, gè ti zeɠe. Ti lɔɔɠuʋɛ niina zooi wu, nà-seɠe ɠotai wu, wali ɠaei ɠa bu.»
22 Zozuwe numaa leʋeni Akan ná-seɠe ɠotai wu. Ti ɓizɛni, ti li, ti aniiti dɔɔɠuai ɠa seɠe ɠotai wu, wali ɠaei laani bu. 23 Ti ti pɛ kulani seɠe ɠotai wu, ti ʋaa la Zozuwe ʋɔ, ta Izelayɛle nuiti pɛ, ti ti ʋu Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠakala. 24 Zozuwe ta Izelayɛle nuiti ti Zeela ná-dounloin Akan zoni, ta walii, ta seɠeungi, ta zanu kpui, ta ná-doun zunuiti, ta ná-doun anzanuiti, ta ná-nikɛiti, ta ná-soovalegiti, ta ná-baalagiti, ta ná-seɠe ɠotai, é ɓɔ zeaɠɔligi kpein ba, ti li ga tiye Akɔɔl nɛmɛi zu.* Akɔɔl: daaseigi nii ti maaɓuɠaai ʋa ta «maanɔɠɔi.» 25 Zozuwe ɠɛni Akan ma: «Lee vaa zu è maanɔɠɔi zeiɗai gi ma? Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɔɠɔi zei è ma za!» Gaamanɔ Izelayɛle nuiti pɛ ti sɔɔni ga kɔtui, é za. Ti ná-nuiti pɛ sɔɔni ga kɔtui, ti za. Naa ʋolu, ti ti pɛ gala ta zeaɠɔligiti. 26 Naa ʋoluma ti kɔtu ziɠigi loni maazu, nii é ná zaaɠaza. Ɠɔoɠɔ GALAGI yeeɠulani ná-ziiɠaawanai zu. Naa ɠa é kɛa naama adaʋɛ laasei pɛai la ga Akɔɔl nɛmɛi zu, daaseigi naa ɠa é ba zaaɠaza.