17
Qoram tashtin chiqqan su
Andin pütkül Israil jamaiti qopup, Sin chölidin chiqip, Perwerdigarning emri boyiche seper qilip, Refidim dégen yerge kélip chédirlirini tikti. Emma u yerde xelqqe ichkili su yoq idi. Shuning bilen xelq Musa bilen jédelliship: — Bizge ichkili su bergin! — dédi. Lékin Musa ulargha: — Némishqa méning bilen jédellishisiler? Némishqa Perwerdigarni sinaysiler? — dédi. Chöl. 20:3, 4
Lékin xelq changqap, su telep qilip, Musadin aghrinip ghotuldiship: — Sen némishqa bizni, balilirimizni we mélimizni ussuzluq bilen öltürüshke Misirdin élip kelding? — dédi. Shuning bilen Musa Perwerdigargha peryad kötürüp: — Bu xelqni qandaq qilsam bolar?! Ular hélila méni chalma-kések qilishi mumkin! — dédi.
Perwerdigar Musagha jawaben: — Sen Israilning aqsaqalliridin birnechchisini özüng bilen bille élip chiqip, Nil deryasining süyini urghiningda ishletken hasangni qolunggha élip xelqning aldigha barghin; Mis. 7:20 Mana, Men shu yerde, Horeb téghidiki qoram tashning üstide séning aldingda turimen; sen qoram tashni urghin. Buning bilen uningdin xelqqe ichkili su chiqidu, — dédi.
Musa Israilning aqsaqallirining köz aldida shundaq qildi. «Horeb téghi» — Sinay téghining bashqa bir ismi.   Chöl. 20:9; Zeb. 78:15-16; 114:8; 1Kor. 10:4 Musa Israillarning jédelleshkini we ularning «Perwerdigar arimizda zadi barmu-yoqmu?» déyiship Perwerdigarni sinighini üchün, u yerni «Massah» we «Meribah» dep atidi. «Massah» — «sinash» dégen menide, «Meribah» — «jédel-majra» dégen menide.
 
Amalekler bilen jeng qilish
Shu chaghda Amalekler kélip Refidimde Israilgha hujum qildi. Qan. 25:17,18 Musa Yeshuagha: Sen özimizdin Amalek bilen jeng qilishqa adem tallighin. Men ete Xudaning hasisini qolumgha élip döngning choqqisida turup turimen, dédi. «Sen özimizdin Amalek bilen jeng qilishqa adem tallighin» — yaki «Sen özimizge ademlerni tallap, Amalek bilen soqushqili chiqqin». 10 Yeshua Musa buyrughinidek qilip, Amalekler bilen jeng qildi. Musa, Harun we Xur döngning choqqisigha chiqti. 11 Shundaq boldiki, Musa qolini kötürüp tursa, Israil ghalib kéletti, lékin u qollirini peske chüshürüp tursa, Amalek ghalib kéletti. 12 Musaning qolliri éghirliship ketti; ular bir tashni élip kélip uning astigha qoydi; u uning üstide olturdi; andin Harun bilen Xur biri bir teripide, biri yene bir teripide uning qollirini yölep turdi; bu teriqide uning qolliri taki kün patquche mezmut turdi. 13 Shundaq qilip, Yeshua Amalek we uning xelqini qilichlap nabut qildi. «qilichlap,...» — ibraniy tilida «qilich bisi bilen urup,...».
14 Perwerdigar Musagha: — Bir eslime bolsun dep bu ishlarni bir kitabqa yézip qaldurghin, shundaqla shularni Yeshuaning qulaqlirigha oqup ber; chünki Men Amalekning namini asmanlarning astidin, hetta ademlerning ésidinmu mutleq öchürüwétimen, dédi. Chöl. 24:20; Qan. 25:17, 18, 19; 1Sam. 15:2, 3
15 Andin Musa bir qurban’gahni yasap, namini «Perwerdigar tughumdur» dep atidi «Perwerdigar tughumdur» — ibraniy tilida «Yahweh-nissi». 16 we Musa: — Yahning texti aldida bir qol kötürülüp: — «Perwerdigar ewladtin ewladqiche Amalekke qarshi jeng qilidu» déyilgenidi, — dédi. «Yah» — «Yahweh» (Perwerdigar)ning qisqartilma sheklidur. «Yahning texti aldida bir qol kötürülüp: ....» — kimning qolining Xudaning texti aldida kötürülgenliki éniq éytilmaydu; bizningche bu sirliq ish ershte Xudaning aldida yüz bergen bolup, qesem qilip «kötürülgen qol» bolsa «Perwerdigarning qoli» («Yesh.» 25:10, 41:20, 53:1, 66:14, «Yh.» 12:38), yeni «Perwerdigarning Quli » bolghan Mesih («Yesh.» 42:1, 19, 49:6, 52:13)ni körsetse kérek.   1Sam. 15:2
 
 

17:2 Chöl. 20:3, 4

17:5 Mis. 7:20

17:6 «Horeb téghi» — Sinay téghining bashqa bir ismi.

17:6 Chöl. 20:9; Zeb. 78:15-16; 114:8; 1Kor. 10:4

17:7 «Massah» — «sinash» dégen menide, «Meribah» — «jédel-majra» dégen menide.

17:8 Qan. 25:17,18

17:9 «Sen özimizdin Amalek bilen jeng qilishqa adem tallighin» — yaki «Sen özimizge ademlerni tallap, Amalek bilen soqushqili chiqqin».

17:13 «qilichlap,...» — ibraniy tilida «qilich bisi bilen urup,...».

17:14 Chöl. 24:20; Qan. 25:17, 18, 19; 1Sam. 15:2, 3

17:15 «Perwerdigar tughumdur» — ibraniy tilida «Yahweh-nissi».

17:16 «Yah» — «Yahweh» (Perwerdigar)ning qisqartilma sheklidur. «Yahning texti aldida bir qol kötürülüp: ....» — kimning qolining Xudaning texti aldida kötürülgenliki éniq éytilmaydu; bizningche bu sirliq ish ershte Xudaning aldida yüz bergen bolup, qesem qilip «kötürülgen qol» bolsa «Perwerdigarning qoli» («Yesh.» 25:10, 41:20, 53:1, 66:14, «Yh.» 12:38), yeni «Perwerdigarning Quli » bolghan Mesih («Yesh.» 42:1, 19, 49:6, 52:13)ni körsetse kérek.

17:16 1Sam. 15:2