□74:1 «I Huda, Sǝn nemixⱪa mǝnggügǝ bizni taxliwǝtting? Nemixⱪa ƣǝzipingni tütün qiⱪarƣandǝk Ɵz yayliⱪingdiki ⱪoyliringƣa qiⱪirisǝn?» — bu küy bǝlkim Babil padixaⱨi Neboⱪadnisar miladiyǝdin ilgiriki 597-yili Yerusalemni, jümlidin muⱪǝddǝs ibadǝthanini wǝyran ⱪilip, kɵp Israillarni ǝsirgǝ elip Babilƣa sürgün ⱪilƣandin keyin yezilƣan.
□74:4 «mɵjizatlar saⱪlanƣan orunƣa ular (düxmǝnlǝr) ɵz tuƣlirini tikti» — Hudaning ibadǝhanidiki «muⱪǝddǝs jay»ida Israil hǝlⱪining tarihidiki birnǝqqǝ «mɵjizatlar» saⱪlinip kǝlgǝnidi. Mǝsilǝn, Musa pǝyƣǝmbǝr dǝwridiki ««manna»ƣa tolƣan altun ⱪaqa», «Ⱨarunning bihliƣan ⱨasisi» ⱪatarliⱪlar. Bularni wǝyran ⱪilip, düxmǝnlǝr axu yǝrdǝ ɵz tuƣlirini tikti. Ibraniy tilida «tuƣ» wǝ «karamǝt» degǝn sɵzlǝr birla sɵz bilǝn ipadilinidu.
□74:8 «Ular kɵnglidǝ: «Biz bularning ⱨǝmmisini yoⱪitayli» dǝp, Tǝngrining zemindiki jamaǝtgaⱨlirining ⱨǝrbirini kɵydürüwǝtti» — Hudaning pǝⱪǝt birla (Sulayman ⱪurƣan) ibadǝthanisi bar idi. Biraⱪ uningdin ilgirimu Hudaƣa ibadǝt ⱪilidiƣan jaylar mǝwjut idi — mǝsilǝn: «Xiloⱨ» degǝn jayda «muⱪǝddǝs qedir» bar idi («Yǝ.» 18:1). Hudaning namini yoⱪitix üqün düxmǝnlǝr bularning ⱨǝmmisini kɵydürüwǝtti.
□74:9 «Pǝyƣǝmbǝrlǝrmu kǝlmǝskǝ kǝtti» — Babil padixaⱨi Neboⱪadnisar Daniyal ⱨǝm Əzakiyal pǝyƣǝmbǝrlǝrni sürgün ⱪilip Babilƣa baldur elip kǝtkǝnidi. Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝr bolsa bir türküm lükqǝklǝr tǝripidin Misirƣa elip ketilgǝnidi.
□74:12 «Yǝr yüzining otturisida ⱪutⱪuzuxlarni elip barƣuqi Udur» — «yǝr yüzining otturisi» bǝlkim «ottura xǝrⱪ»ni kɵrsitixi mumkin.
□74:14 «Dengizdiki lewiatanning baxlirini qeⱪip,...» — «lewiatan» dengiz qongⱪur tǝktidǝ yaxaydiƣan ⱪorⱪunqluⱪ ǝjdiⱨaƣa ohxap ketidiƣan ⱨaywan. Tɵwǝndiki izaⱨatni, «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng. «...Uning gɵxini ozuⱪ ⱪilip qɵldiki yawayilarƣa bɵlüp bǝrding» — «ǝjdiⱨalar» (13-ayǝt) ⱨǝm «lewiatan» — xübⱨisizki, bu yǝrdǝ jin-xǝytanlarning küq-ⱪudrǝtlirini kɵrsitidu. Huda Israilni Misirdin azad ⱪilƣanda, u muxu ⱪudrǝtlǝr üstidin ƣǝlibǝ ⱪildi. Muxu ayǝt boyiqǝ «lewiatan»ning bexi kɵp bolidu. Injil «Wǝⱨiy» ⱪismida uning bexi yǝttǝ ikǝnliki kɵrsitilidu. Tǝwrat «Ayup» 41-bab, 1-ayǝttiki, «Yǝx,» 27:1-ayǝttiki izaⱨatlirimizni ⱨǝm Injildiki «Wǝⱨiy» 12- ⱨǝm 13-bablarni kɵrüng.
□74:15 «Yǝrni yerip bulaⱪlarni, eriⱪlarni aⱪⱪuzdung, Sǝn tohtimay eⱪiwatⱪan dǝryalarni ⱪurutuwǝtting» — muxu wǝⱪǝlǝrning tǝpsilatlirini qüxinix üqün, Tǝwrattiki «Misirdin qiⱪix» ⱨǝm «Yǝxua» degǝn ⱪisimlarni kɵrüng.
■74:15 Mis. 17:5, 6; Qɵl. 20:11; Yǝ. 3:13; Zǝb. 105:41; Yǝx. 48:21