12
Сөзниң давами
Әнди яман күнләр бешиңға чүшмигичә, шундақла сән: «Булардин һеч һозурум йоқтур» дегән жиллар йеқинлашмиғичә яшлиғиңда Яратқучиңни есиңдә чиң тут; қуяш, йоруқлуқ, ай вә юлтузлар қараңғулишип, ямғурдин кейин булутлар қайтип кәлмигичә уни есиңдә тутқин. «ямғурдин кейин булутлар қайтип кәлмигичә» — яки «ямғурдин кейин булутлар йоқимиғичә». Шу күни «өйниң күзәтчилири» титрәп кетиду; палванлар егилиду, әзгүчиләр азлиғидин тохтап қалиду, деризиләрдин сиртқа қарап турғучилар ғувалишип кетиду; «өйниң күзәтчилири» — адәмниң қапақлирини, «палванлар» — Адәмниң мөрилирини, «әзгүчиләр» — Чишларни, «деризиләрдин қариғучилар» — Көзләрни көрситиши мүмкин. Кейинки айәтләрдики бир қатар охшитишларму қерилиқни көрситиду. кочиға қарайдиған ишикләр етилиду; түгмәнниң авази пәсийду, кишиләр қушларниң авазини аңлисила чөчүп кетиду, «нахшичи қизлар»ниң сайрашлири сус аңлиниду; «нахшичи қизлар» — қушларни көрситиш еһтималлиғи бар. кишиләр егиздин қорқиду, кочиларда вәһимиләр бар дәп қорқуп жүриду; бадам дәриғи чичәкләйду; чекәткә адәмгә жүк болиду, шиндир мевиси солишиду; чүнки инсан мәңгүлүк маканиға кетиду вә шуниң билән тәң, матәм тутқучилар кочида айлинип жүриду; «чекәткә адәмгә жүк болиду» — яки «чекәткә өзини сөрәп маңиду». «шиндир мевиси» — муһәббәтни қозғайдиған мевә еди. Униң «солишип кәткәнлиги» бәлким җинсий муһәббәтниң суслашқанлиғини көрситиши мүмкин. күмүч тана үзүлгичә, алтун чинә чеқилғичә, аптува булақ йенида парә-парә болғичә, қудуқтики чақ кардин чиққичә, «қудуқтики чақ» — қудуқтин су чиқиридиған чақни көрсәтсә керәк.
«Күмүч тана (риштә)», «алтун чинә», «аптовва» вә «чақ»ларниң тәнниң қайси әза-функсийилирини көрситидиғанлиғи буниңда ениқ дейилмигән; бирақ умумий мәнаси ениқтур — бәдәнниң һәр бир гөзәллик-қабилийити завалға йүзлиниду.
топа-чаң әсли тупраққа қайтқичә, роһ өзини бәргән Худаға қайтқичә — Уни есиңдә тутқин! Яр. 2:7; 3:19; Чөл. 16:22
Бимәнилик үстигә бимәнилик!» — дәйду һекмәт топлиғучи — «Бимәнилик үстигә бимәнилик! Һәммә иш бимәниликтур!» Зәб. 61:10; 134:4; Топ. 1:2
 
Хуласә
Шуниңдәк, һекмәт топлиғучи дана болупла қалмастин, у йәнә хәлиққә билим үгитәтти; у ойлинип, көп пәнд-несиһәтләрни таразиға селип, рәтләп чиқти. 1Пад. 5:26 10 Һекмәт топлиғучи йеқимлиқ сөзләрни тепишқа интилгән; ушбу йезилғини болса дурус, һәқиқәт сөзлиридин ибарәттур. 11 Дана кишиниң сөзлири зихқа охшайду, уларниң жиғиндиси чиң бекитилгән миқтәктур. Улар Бирла Падичи тәрипидин берилгәндур. 12 Униң үстигә, и оғлум, булардин сирт һәр қандақ йезилғанлардин пәхәс бол; чүнки көп китапларниң йезилишиниң айиғи йоқ, шуниңдәк көп үгиниш тәнни упритиду. «...и оғлум, булардин сирт һәр қандақ йезилғанлардин пәхәс бол» — башқа бир хил тәрҗимиси: «... и оғлум, булардин агаһ-савақ алғин». Бирақ бизниңчә бу айәттә Сулайман «Бирла Падичи (демәк, Худадин) тәрипидин берилгән» барлиқ муқәддәс язмиларни көрситиду.
 
Ахирқи дәвәт
13 Биз пүтүн ишқа диққәт қилайли; Худадин қорққин вә униң әмир-пәрманлириға әмәл қилғин; чүнки бу инсанниң толуқ мәҗбурийитидур; «Биз пүтүн ишқа диққәт қилайли» — яки «Биз пүтүн ишни аңлидуқ». «бу инсанниң толуқ мәҗбурийитидур» — ибраний тилида: «бу инсанниң барлиғидур» дейилиду. Буниң толуқ мәнаси бәлким: «Худадин қорқуп, униң әмир-пәрманлириға әмәл қил» — бу Худаниң инсанда болған мәхситидур, дегәндәк болуши мүмкин.   Қан. 6:2; 10:12; Пәнд. 3:7 14 чүнки адәм қилған һәр бир иш, җүмлидин барлиқ мәхпий ишлар, яхши болсун, яман болсун, Худа уларниң сориғини қилиду. 1Кор. 4:5; 2Кор. 5:10

12:2 «ямғурдин кейин булутлар қайтип кәлмигичә» — яки «ямғурдин кейин булутлар йоқимиғичә».

12:3 «өйниң күзәтчилири» — адәмниң қапақлирини, «палванлар» — Адәмниң мөрилирини, «әзгүчиләр» — Чишларни, «деризиләрдин қариғучилар» — Көзләрни көрситиши мүмкин. Кейинки айәтләрдики бир қатар охшитишларму қерилиқни көрситиду.

12:4 «нахшичи қизлар» — қушларни көрситиш еһтималлиғи бар.

12:5 «чекәткә адәмгә жүк болиду» — яки «чекәткә өзини сөрәп маңиду». «шиндир мевиси» — муһәббәтни қозғайдиған мевә еди. Униң «солишип кәткәнлиги» бәлким җинсий муһәббәтниң суслашқанлиғини көрситиши мүмкин.

12:6 «қудуқтики чақ» — қудуқтин су чиқиридиған чақни көрсәтсә керәк. «Күмүч тана (риштә)», «алтун чинә», «аптовва» вә «чақ»ларниң тәнниң қайси әза-функсийилирини көрситидиғанлиғи буниңда ениқ дейилмигән; бирақ умумий мәнаси ениқтур — бәдәнниң һәр бир гөзәллик-қабилийити завалға йүзлиниду.

12:7 Яр. 2:7; 3:19; Чөл. 16:22

12:8 Зәб. 61:10; 134:4; Топ. 1:2

12:9 1Пад. 5:26

12:12 «...и оғлум, булардин сирт һәр қандақ йезилғанлардин пәхәс бол» — башқа бир хил тәрҗимиси: «... и оғлум, булардин агаһ-савақ алғин». Бирақ бизниңчә бу айәттә Сулайман «Бирла Падичи (демәк, Худадин) тәрипидин берилгән» барлиқ муқәддәс язмиларни көрситиду.

12:13 «Биз пүтүн ишқа диққәт қилайли» — яки «Биз пүтүн ишни аңлидуқ». «бу инсанниң толуқ мәҗбурийитидур» — ибраний тилида: «бу инсанниң барлиғидур» дейилиду. Буниң толуқ мәнаси бәлким: «Худадин қорқуп, униң әмир-пәрманлириға әмәл қил» — бу Худаниң инсанда болған мәхситидур, дегәндәк болуши мүмкин.

12:13 Қан. 6:2; 10:12; Пәнд. 3:7

12:14 1Кор. 4:5; 2Кор. 5:10