14
Zin bibip timbuuru pa Yesu
(Mt 26:1-5; Lu 22:1-2; Yo 11:45-53)
Pasoba mi lupŋana biibi kizin Yuda tabe tikan narabu ta ka yis somŋana i na, ka mbeŋ ru men imbotmbot be ipet. Tana zin bibip kizin patoronŋana kan ziŋan zin ŋgarŋan ki tutu tilup zin, mi tirru zaala keŋana sa pa Yesu be tikami, mi tipuni ma imeete. Mi tiparso pizin ma tiso: “Kozo takami pa mazwaana ki lupŋana biibi taiŋgi pepe. Kokena zin iwal biibi timaŋga mi tikam malmal.”
Moori ta iliŋ ŋgere sala Yesu uteene
(Mt 26:6-13; Yo 12:1-8)
Yesu ziŋan naŋgaŋ kini timbotmbot ki Simon ta kar Betania. Simon tana, ni muŋgu mbetmbeete sananŋana ikami. Zin mbulen isu ma tikanan kini ma timbotmbot, mi moori ta, ni ikam ŋgere kuziiniŋana ta ka kadoono biibi kat na, mi imar. To ibokat ŋgere putuunu kwoono mi iliŋ sala Yesu uteene. Mi wal pakan ta ziŋan Yesu timbotmbot na, tire na irao lelen som. Tana tiyo kwon pini ma tiso: “Wai, moori ti ipasaana sorok ŋgere paso? Ŋgere ti na, ka pat ta sorok som. Be toŋgomoono, so takam pat biibi kembei 300 denari mi kwoono be tu'uulu zin sorrokŋan pa!” Tana tiyaambi. Tamen Yesu iso: “Kumbuulu kwoyom pini paso? Mbulu ta ni ikam pio na, ambaiŋana kat. Pa wal sorrokŋan ko niomŋan kombotmbot ma alok. Tana mazwaana boozomen ta niom sombe leleyom be ku'uulu zin, inako karao be ku'uulu zin. Mi nio, nako itiŋan tombotmbot ma molo som. Koroŋ ta ni irao be ikam pio, ta ikam kek. Ŋgere ti, ni iliŋ salakaala yo bekena iurpe yo pa koŋ mete. Yo 19:40 Tana nio aŋso kat piom: Kaimer sombe tomtom tisoyaara uruŋ ma irao karkari, inako tiwidit mbol pa mbulu ta ni ikam pio i, bekena tomtom matan kiskis.”
Yudas iyok be iswe Yesu
(Mt 26:14-16; Lu 22:3-6)
10 To naŋgaŋ ki Yesu laamuru mi ru tana, tomtom kizin ta, zaana Yudas Iskariot, ni imaŋga ma ila kizin bibip kizin patoronŋana kan, mi iso pizin ta kembei: Ni ko iurpe zaala pizin be tikam Yesu. 11 Mi tileŋ sua kini na, lelen ambai kat mi timbuk sua pini be tikam le pat. Ziŋan timbuk sua makiŋ, tona Yudas ila ma irru zaala be iur Yesu ila naman.
Yesu ziŋan naŋgaŋ kini tikan Pasoba ka kini
(Mt 26:17-25; Lu 22:7-14,21-23; Yo 13:21-30)
12 Timbot ma aigule mataana kana ki lupŋana biibi tana ipet. Mi ina aigule tabe tipun zin sipsip pa Pasoba i. Tana naŋgaŋ kini tiwi Yesu ma tiso: “Lak, kini ki Pasoba na, ko amurpe pu isu swoi?” Kam 12:6+ 13 Tana Yesu iŋgo naŋgaŋ kini ru be tila. Mi isotaara zin ta kembei. Iso: “Kelela pa kar biibi, to kere tomtom ta ikwaara yok kuuruŋana, mi ikoŋuru yom ma ima. Koto i, 14 mi kere, beso isala ruumu tasa, to koto i ma kelela. Mi koso pa ruumu katuunu ta kembei. Koso: ‘Mos katuunu tiam ikam wiŋana pu ta kembei: Ruumu leleene iŋgoi tabe ni ziŋan naŋgaŋ kini timbot pa mi tikan kini ki Pasoba i?’
15 Ni ko iso yom pa ruumu leleene biibi ta imbot kor mi tiurpe ma ambai pataaŋa kek. Tana kuurpe kanda kini isu tana.”
16 Yesu iso sua ma imap, tona naŋgaŋ kini ru tana tizemi, mi tiwwa ma tila kar biibi. Mi tire koroŋ ta boozomen ila itoptop kat la Yesu kalŋaana. Tana tiparaŋraŋ kini mi koroŋ ta boozomen pa suŋŋana ki Pasoba. 17 Timbotmbot ma zoŋ isula, to Yesu ziŋan naŋgaŋ kini pakan timar, mi mbulen su pa kini kanŋana. 18 Tikanan ma timbotmbot, mi Yesu isu ma iso: “Nio aŋso kat piom. Tomtom tiom tasa kola iur yo la koŋ koi bizin naman. Tomtom tau itiŋan takanan kini i.” Mbo 41:9 19 Naŋgaŋ kini tileŋ sua tana na, lelen ipata. To zin tataŋa timaŋga mi tiwi i. Tiso: “Sua ku tana, nu so pio?” 20 Yesu iso pizin: “Niom laamuru mi ru tana, tiom tasa ko ikam. Tomtom tana, niamru amtizik narabu isula mbooro tamen. 21 Tana Tomtom Lutuunu kola tipuni ma imeete. Ka sua imbot pataaŋa kek. Mi tomtom tabe iswe i la ka koi bizin i na, tembeli kek! Naana ra, ipeebi som, so ndabok!”
Temen pemetŋana
(Mt 26:26-30; Lu 22:14-20; 1Kor 11:23-25)
22 Tikanan ma timbotmbot, mi Yesu ikam narabu ma isuŋ pa, to itette ma irao zin naŋgaŋ mi iso: “Kakam ma kakan. Iŋgi nio mozoŋ ŋonoono.” 23 Tona ikam mbooro baen ma isuŋ pa, mi ikam la ki naŋgaŋ kini, mi zin ta boozomen tiwin. Tiwin makiŋ, to ni iso: 24 “Ina nio siŋiŋ, ta ko ireere ma isu, mi iwe zaala be Anutu ziŋan zin tomtom boozomen tiparlup zin ma tiwe tamen. Kam 24:8; 1Kor 10:16; Ibr 8:8+, 9:16+ 25 Nio aŋso kat piom. Nio ko aŋwin baen mini som, mi ila indeeŋe ta aŋwin baen popoŋana lela Anutu kar kini.”
26 Tikan makiŋ, to timbo mboe suŋŋana kana ta, mi tizem ruumu mi tisala pa abal Olib. Mbo 118
Yesu iso Petrus ko iwatkaali
(Mt 26:31-35; Lu 22:31-34; Yo 13:36-38)
27 Mi Yesu iso pizin naŋgaŋ kini ma iso: “Mbeŋ ta koozi, niom ta boozomen ko kotop pa urlaŋana tiom mi kipizil ndemeyom pio. Pa sua ki Anutu imbot pataaŋa kek ta kembei:
Nio ko aŋpun mboroŋan kizin sipsip,
mi zin sipsip ko tiko papirik lup. Sek 13:7 28 Tamen kaimer sombe aŋmaŋga mini pa naala, nako aŋmuuŋgu ma aŋla mi aŋsa yom su Galilea.” 29 To Petrus imaŋga mi iso: “Inako zin pakan. Mi nio, nako aŋrao aŋtop mi aŋpizil ndemeŋ pu na som.” 30 Mi Yesu iso pini ma iso: “Petrus, nio aŋso kat pu. Mbeŋ ta koozi, nu kola watkaala zoŋ pa tel, mana man itaŋ ma iwe ru pa.” 31 Mi Petrus kwoono imbol ma imbol kat ma iso: “Asiŋ iso u? So tipunu, nako tipun yo tomini ma ituru mi temetmeete raraate. Mi irao aŋwatkaala zom na som. Som kat!” Mi zin ta boozomen tiso sua raraate men.
Yesu isuŋ su lele Getsemane
(Mt 26:36-46; Lu 22:39-46)
32 Yesu ziŋan naŋgaŋ kini tipa ma tila tipet lele ta, zaana Getsemane. Tona iso pizin ta kembei: “Mbuleyom su tiŋgi ma kombotmbot, mi nio aŋla aŋsuŋ.” 33 To ikam Petrus, Yems, mi Yoan ma ziŋan tila. Yesu leleene ipata biibi kat, mi ikam ŋgar boozo pa pataŋana tabe ise kini i. 34 Tana iso pizin ma iso: “Aiss, leleŋ ipata kat. Leleŋ pataŋana taiŋgi be ipun yo ma aŋmeete i. Tana kapamatmaata mi itiŋan tombotmbot.” Yo 12:27 35 Pa Yesu iute: Nol kini ta ipet kek. Tana izem zin ma timbot, mi ipa ma ilae ri. To iŋgun kumbuunu isu toono mi isuŋ Anutu, be sombe itunu leleene, nako ipiŋgis pataŋana tana ma imbot molo pini. 36 To iso: “O Abba * Yesu izzo Aramea kalŋan. Zin Aramea tiwatwaata taman bizin be ‘Abba’. Tamaŋ, nu tat pa kosa sa som. Tatke mbooro taiŋgi pio. Iŋgi nio aŋso. Mi nu itum tau.”
37 Isuŋ makiŋ, mi imiili ma imar, to ire naŋgaŋ kini tel tina tikenne. Tana iso pa Petrus. Iso: “Simon, nu kenne? Irao be pamaata risa som? 38 Niom kapamaata mi kusuŋ. Kokena toomboŋana ikam yom to kotop. Pa lelende na, mata leŋleŋ. Mi kulindi na mburaana irao som.” Ro 7:23; Ga 5:17
39 To izem zin mi ila ma ipoto suŋŋana kini mini. 40 Isuŋ ma imap, tona imiili ma ila mini. Mi ire zin naŋgaŋ kini tikenne men. Paso, matan ikam sanaana zin ma tisaana kat. Tana len sua sa be tiso pini na som. 41 Yesu ila isuŋ mini ma iwe tel pa. Mi imiili ma imar mini, to iso pizin: “Wai, malaiŋana ikam yom ma kekenne men? Irao tana! Pa nol tabe tiur Tomtom Lutuunu ila zin wal sananŋan naman, ta iŋgi ipet kek. 42 Kamaŋga mi tala. Pa kere: Tomtom ta ila iswe yo la koŋ koi bizin, ta iwwa ma imar i!”
Tikam Yesu
(Mt 26:47-56; Lu 22:47-53; Yo 18:3-12)
43 Yesu izzo sua mi molo som na, Yudas ziŋan zin iwal biibi ta timar raama buza mi zaaba. (Yudas tana, ni tomtom ta ta imbot la Yesu naŋgaŋ kini laamuru mi ru na.) Wal tana, zin bibip kizin patoronŋana kan ziŋan zin ŋgarŋan ki tutu mi zin peeze kan kizin Yuda tiŋgo zin ma timar. 44 Mi Yudas isotaara zin kek ta kembei. Iso: “Kere. Tomtom ta sombe aŋbeŋbeeŋe pini, ina ni tau. Kikiskisi mi komboro kati ma kala.” 45 Tana zin iwal biibi tina timar tipet to, Yudas ikoŋuru Yesu ma ila, mi iso pini: “Mos katuunu!” Mi imbeŋbeeŋe pini. 46 To tikiskis Yesu, mi tikami be tila. 47 Mi naŋgaŋ kini ta, tau imender kolouŋana, ni imaŋga na ipas buza kini mi ipiri na, isap tomtom ta talŋaana ma itop su. Tomtom tana, ni mbesooŋo ki biibi kizin patoronŋana kan. 48 To Yesu iso pa iwal biibi tana. Iso: “Wai, nio ti tomtom malmalŋoŋ sa, ta kamar ramaki buza ma zaaba be kakam yo i? 49 Aigule boozomen ta itiŋan tombotmbot la Urum Merere kwoono mi aŋkamam sua piom na. Parei ta kakam yo pataaŋa som? Ambai. Toŋgo. Iŋgi be sua ki Anutu ta tibeede muŋgu kek na, iur ŋonoono.” 50 Ni iso sua tana, to naŋgaŋ kini ta boozomen tizemi, mi tiko ma tila len. Mbo 88:8; Mk 14:27
51 Naŋgaŋ kaibiim ta, ni ikawaali pa kawaala kokouŋana mi ito Yesu. Mi zin malmal kan tiso tikami tomini. 52 Tabe ni imaŋga to, kawaala kini ipurus ma itop su lene, mi iko ma ila lene.
Tipamender Yesu isu zin peeze kan keren uunu
(Mt 26:57-68; Lu 22:54-55,63-71; Yo 18:13-14,19-24)
53 To tikam Yesu ma tila ruumu ki biibi kizin patoronŋana kan. Mi zin patoronŋana kan, ziŋan zin ŋgarŋan ki tutu mi zin peeze kan tilup zin su ruumu tana ma timbotmbot. 54 Mi Petrus, ni itokelkeeli ma ila. Ila ma igarau ruumu tana kwoono, to mbuleene su you uunu, mi ziŋan zin menderŋan timbotmbot ma you ilolo zin.
55 Mi zin bibip kizin patoronŋana kan ziŋan zin peeze kan ta boozomen titoombo be tiru tomtom pakan be tipombol sua pakaamŋana pa Yesu. Naso tirao be tipuni ma imeete. Tamen tiru ma som. 56 Ŋonoono, wal boozo timaŋga mi tipombol sua pakaamŋana pini. Tamen sua kizin ila iwe mataana tamen som. Tomtom ta iso sua ta, mi toro iso toro. Kam 20:16; Lo 19:15 57 Tona zin tomtom pakan timaŋga mi tipombol sua pakaamŋana ti pini. Tiso: 58 “A! Niam amleŋ ni itunu iso ta kembei: Urum Merere biibi ta tomtom tipo pa naman ti na, ni ko ireege ma isu lene. Mi ko ipamender toro pa aigule tel men. Mi urum toro tana ko imaŋga pa tomtom mburan som.” Yo 2:19; Ŋgo 6:14 59 Tamen zin tomini, tiso sua raraate som. Tiso ndelndelŋa.
60 To biibi kizin patoronŋana kan imaŋga ma imender su zin iwal keren uunu, mi iwi Yesu. Iso: “Sua ta tigibgiibi pu na, nu rao be pekel som?” 61 Mi Yesu ipekel sua sa som. Imaane men. Tabe biibi tana iwi i mini ma iso: “Kozo so kat sua ma amleŋ. Nu Mesia? Nu Anutu ta tapakurkuri na Lutuunu?” Yesa 53:7 62 Yesu ipekel kwoono ma iso: “E! Nio tau. Mi kaimer to niom ko kere:
Tomtom Lutuunu, ni mbuleene ise muriini ta imbot la Anutu mbolkeŋkeŋŋana namaana woono. Mi ko kere ni imbot se miiri tieene saamba kana mi imiili ma imar.” Mbo 110:1; Dan 7:13; Tur 1:7
 
63 Biibi kizin patoronŋana kan ileŋ sua tina na, ipas keteene. To iraaza mburu kini mi iso: “Oo imap. Turu tomtom toro be iso ka sua paso? Buri na tapas kat sua ila itunu kwoono i. 64 Niom ituyom kombot mi keleŋi. Ni ipasaana sua pa Anutu kek. Lak, niom koso parei?” Tona zin ta boozomen timaŋga mi tiso: “Tomtom ta kembena imbot pepe. Ina uunu kini tina tabe imeete pa i!” Wkp 24:16; Yo 19:7 65 Mi tomtom kizin pakan timaŋga mi tipures la mataana, mi tizuk mataana, mi tilul naman mi tipuni. Mi tipeŋeu i ma tiso: “Nu Anutu kwoono, na? Kena so lak! Asiŋ ta ipunu na?” To zin menderŋan kadoono tikami mi tipuni.
Petrus iwatkaala Yesu zaana
(Mt 26:69-75; Lu 22:56-62; Yo 18:15-18,25-27)
66-67 Petrus imendernder kolouŋana pa you ta ikanan la ruumu ka siiri leleene na, ma ilolo i. Mi mbesooŋo moori ta ki biibi kizin patoronŋana kan, ni imar ma ire i, to igeedi ma iso: “Ai, nu tomini, niomru Yesu ki Nasaret kawwa.” 68 Tamen Petrus iwatkaali ma iso: “Wa, sua ta so na, nio aŋute som. Aŋkankaana pa.” To izem muriini mi ruk ma ipera ŋana. 69 Mbesooŋo moori tina ire Petrus mini, to iso pizin wal ta ziŋan timendernder na, ma iso: “Kere to tis. Ni tomini ziŋan tau.” 70 Tamen Petrus iwatkaali mini.
Timbot ri, to zin wal ta ziŋan timendernder tina na, timaŋga mi tiso pa Petrus mini ta kembei: “Ŋonoono kat. Nu tina niomŋan tau. Pa nu sa tomtom ki Galilea na.” 71 Tabe Petrus imaŋga mi kwoono imbol ma iso: “Ŋonoono kat. Sombe aŋpakaam na, Anutu itunu ipasaana yo lak! Tomtom ta niom kozzo pini na, nio aŋute i risa som kat!” 72 Indeeŋe tana na, man itaŋ mini ma iwe ru pa. To Petrus mataana ila pa sua ki Yesu ta iso pini ma iso: ‘Mbeŋ ta koozi, nu kola watkaala zoŋ pa tel, mana man itaŋ ma iwe ru pa.’ Tabe Petrus leleene isaana kat, mi itaŋ ma iyeryer.

14:8: Yo 19:40

14:12: Kam 12:6+

14:18: Mbo 41:9

14:24: Kam 24:8; 1Kor 10:16; Ibr 8:8+, 9:16+

14:26: Mbo 118

14:27: Sek 13:7

14:34: Yo 12:27

*14:36: Yesu izzo Aramea kalŋan. Zin Aramea tiwatwaata taman bizin be ‘Abba’.

14:38: Ro 7:23; Ga 5:17

14:50: Mbo 88:8; Mk 14:27

14:56: Kam 20:16; Lo 19:15

14:58: Yo 2:19; Ŋgo 6:14

14:61: Yesa 53:7

14:62: Mbo 110:1; Dan 7:13; Tur 1:7

14:64: Wkp 24:16; Yo 19:7