23
Pawlus aliy kengǝxmǝ ⱨǝy’ǝtlirigǝ tikilip turup:
Ⱪerindaxlar, mǝn bügüngiqǝ Hudaning aldida pak wijdanda mengip kǝldim, — dedi. Ros. 24:16.
Buni angliƣan bax kaⱨin Ananiyas Pawlusning yenida turƣanlarƣa uning aƣziƣa uruxni buyrudi. 1Pad. 22:24; Yǝr. 20:2; Yⱨ. 18:22. Pawlus uningƣa:
— Huda seni uridu, ǝy aⱪartilƣan tam! Sǝn u yǝrdǝ meni Tǝwrat ⱪanuni boyiqǝ soraⱪⱪa tartixⱪa olturisǝn, lekin Tǝwrat ⱪanuniƣa hilap ⱨalda meni urunglar dǝp buyrudingƣu?! — dedi. Huda seni uridu, ǝy aⱪartilƣan tam! — Pawlusning «aⱪartilƣan tam» degini, «sirti ap’aⱪ kɵrünidiƣan, iqi pǝⱪǝt patⱪaⱪ-laydin bolƣan sahtipǝzsǝn» degǝn mǝnidǝ. «Əz.» 13:8-16nimu kɵrüng.   Ⱪan. 17:9.
— Sǝn Hudaning bax kaⱨiniƣa axundaⱪ ⱨaⱪarǝt kǝltürǝmsǝn?! — deyixti yenida turƣanlar. Pawlus:
— I ⱪerindaxlar, mǝn uning bax kaⱨin ikǝnlikini bilmǝptimǝn. Qünki Tǝwratta: «Hǝlⱪingni idarǝ ⱪilƣuqining yaman gepini ⱪilma!» deyilgǝn, — dedi. «Hǝlⱪingni idarǝ ⱪilƣuqining yaman gepini ⱪilma!» — Tǝwrat, «Mis.» 22:28.   Mis. 22:27.
Lekin Pawlus ularning bir ⱪismining Saduⱪiy, yǝnǝ bir ⱪismining Pǝrisiylǝr ikǝnlikini bilip, aliy kengǝxmidǝ yuⱪiri awaz bilǝn:
— Ⱪerindaxlar, mǝn bolsam Pǝrisiylǝrdin bolimǝn wǝ Pǝrisiylǝrning pǝrzǝntimǝn. Mǝn ɵlgǝnlǝr ⱪayta tirilixⱪa baƣliƣan ümid toƣruluⱪ bu yǝrdǝ soraⱪⱪa tartiliwatimǝn! — dǝp warⱪiridi. Ros. 24:21; 26:6; Fil. 3:5.
U bu sɵzni deyixi bilǝnla, Pǝrisiylǝr bilǝn Saduⱪiylar arisida jedǝl-ƣowƣa ⱪozƣilip, kengǝxmidikilǝr ikkigǝ bɵlünüp kǝtti (qünki Saduⱪiylar ɵlgǝnlǝrning ⱪayta tirilixi, yaki pǝrixtǝ yaki roⱨlar mǝwjut ǝmǝs, dǝydu. Lekin Pǝrisiylǝr ⱨǝmmisini etirap ⱪilidu). Mat. 22:23; Mar. 12:18; Luⱪa 20:27. Buning bilǝn ⱪattiⱪ bir quⱪan-sürǝn kɵtürülüp, Pǝrisiy tǝrǝpdari bolƣan bǝzi Tǝwrat ustazliri ornidin turup:
— Biz bu adǝmdin ⱨeqⱪandaⱪ ǝyib tapalmiduⱪ! Bir roⱨ yaki pǝrixtǝ uningƣa sɵz ⱪilƣan bolsa nemǝ boptu! — dǝp ⱪattiⱪ munazirilǝxti. Ros. 25:25; 26:31.
10 Quⱪan-sürǝn tehimu küqiyip kǝtkǝqkǝ, mingbexi Yǝⱨudiylarning Pawlusni tartixturup titma-titma ⱪiliwetixidin ⱪorⱪup, ⱪisimƣa zalƣa qüxüp uni ularning arisidin zorluⱪ bilǝn tartip qiⱪip, ⱪǝl’ǝgǝ ǝkirip ketixini buyrudi.
11 Xu küni keqisi, Rǝb Pawlusning yenida turup:
— Jasarǝtlik bol! Qünki Yerusalemda Mǝn toƣramdiki ixlarƣa toluⱪ guwaⱨliⱪ bǝrginingdǝk, Rim xǝⱨiridimu xundaⱪ guwaⱨliⱪ ⱪilixing muⱪǝrrǝr bolidu! — dedi. Ros. 18:9.
 
Pawlusni ɵltürüx suyiⱪǝsti
12 Ətisi ǝtigǝndǝ, Yǝⱨudiylar Pawlusni ɵltürüxni ⱪǝstlǝp, uni ɵltürmigüqǝ ⱨeqnǝrsǝ yemǝymiz, iqmǝymiz, dǝp ɵzlirigǝ lǝniti bir ⱪǝsǝmni ⱪilixti. Ros. 23:21,29,30. 13 Bu suyiⱪǝst ⱪǝsimini iqkǝnlǝr ⱪiriⱪ nǝqqǝ kixi idi. 14 Ular bax kaⱨinlar wǝ aⱪsaⱪallarning aldiƣa berip:
— Biz Pawlusni ɵltürmigüqǝ ⱨeqnǝrsǝ tetimasliⱪⱪa ⱪattiⱪ ⱪǝsǝm iqtuⱪ. 15 Ⱨazir silǝr wǝ aliy kengǝxmǝ uning ixlirini tehimu tǝpsiliy tǝkxürüxni baⱨanǝ ⱪilip, wǝkil ǝwitip uni kengǝxmigǝ elip kelixni mingbexidin tǝlǝp ⱪilinglar. U bu yǝrgǝ yeⱪin kǝlmǝyla uni jayliwetixkǝ tǝyyar turimiz, — dedi.
16 Lekin Pawlusning singlisining oƣli bɵktürmidin hǝwǝr tepip ⱪǝl’ǝgǝ kirip, Pawlusⱪa mǝlum ⱪilip ⱪoydi. 17 Buning bilǝn Pawlus yüzbexiliridin birini qaⱪirtip, uningƣa:
— Bu balini mingbexi bilǝn kɵrüxtürüp ⱪoysingiz. Qünki uningƣa mǝlum ⱪilidiƣan ixi bar ikǝn, — dedi.
18 Yüzbexi uni elip mingbexining aldiƣa baxlap kirip:
— Mǝⱨbus Pawlus meni qaⱪirtip, bu balini siz bilǝn kɵrüxtürüp ⱪoyuxumni tǝlǝp ⱪildi. Qünki uning sizgǝ mǝlum ⱪilidiƣan ixi bar ikǝn, — dedi.
19 Mingbexi uni ⱪolidin tutup, bir qǝtkǝ tartip:
— Manga mǝlum ⱪilidiƣan nemǝ ixing bar? — dǝp soridi.
20 U jawabǝn mundaⱪ dedi:
— Yǝⱨudiylar Pawlusning ixlirini tǝpsiliy tǝkxürǝyli dǝp sǝwǝb kɵrsitip ɵzliridin ǝtǝ uni aliy kengǝxmigǝ elip berixni tǝlǝp ⱪilix üqün til biriktürüxti. Ros. 23:12. 21 Ularƣa ⱪayil bolmiƣayla, qünki ⱪiriⱪtin artuⱪ adǝm uni paylap turidu. Ular Pawlusni ɵltürmigüqǝ ⱨeqnǝrsǝ yemǝymiz, iqmǝymiz, degǝn ⱪarƣix ⱪǝsimigǝ baƣliniptu. Ular ⱨazir ɵzlirining ularning tǝlipigǝ maⱪul boluxlirini kütüp turidu.
22 Mingbexi uningƣa:
— Bu ixni manga mǝlum ⱪilƣanliⱪingni ⱨeqkimgǝ tinma! — dǝp tapilap, balini ⱪayturdi.
 
Pawlusning waliy Felikskǝ tapxuruluxi
23 Mingbexi yüzbexidin ikkini qaⱪirtip:
— Ikki yüz piyadǝ lǝxkǝr, yǝtmix atliⱪ lǝxkǝr wǝ ikki yüz nǝyziwaz lǝxkǝrni bügün keqǝ saǝt toⱪⱪuzda Ⱪǝysǝriyǝ xǝⱨirigǝ ⱪarap yolƣa qiⱪixⱪa ⱨazirlanglar! «nǝyziwaz lǝxkǝr» — bu sɵzning toluⱪ mǝnisi namǝlum. «keqǝ saǝt toⱪⱪuzda» — grek tilida «keqidiki üqiniqi saǝttǝ». 24 Xuning bilǝn billǝ, Pawlusni waliy Feliksning yeniƣa saⱪ-salamǝt yǝtküzüx üqün, uning minixigǝ ulaƣlarni tǝyyarlanglar! — dǝp buyrudi. «Pawlusni waliy Feliksning yeniƣa saⱪ-salamǝt yǝtküzüx üqün, uning minixigǝ ulaƣlarni tǝyyarlanglar!» — «ulaƣlarni tǝyyarlanglar!» — bir ulaƣ ǝmǝs. Mingbexi Pawlusni Yerusalemdin 100 kilometr yiraⱪ bolƣan Ⱪǝysǝriyǝgǝ bihǝtǝr yǝtküzüxkǝ kapalǝtlik ⱪilix üqün ⱨazirliƣan kɵp ulaƣlar, ǝlwǝttǝ.
25 Mingbexi Felikskǝ mundaⱪ bir hǝt yazdi: —
26 «Ⱨɵrmǝtlik waliy Feliks janabliriƣa Klawdiyus Lisiyastin salam!
27 Uxbu adǝmni Yǝⱨudiylar tutuwalƣan bolup, uni ɵltürmǝkqi bolƣanda, uning Rim puⱪrasi ikǝnlikini bilip yetip, ⱪisimni baxlap berip uni ⱪutⱪuzdum. «Yǝⱨudiylar ... uni ɵltürmǝkqi bolƣanda, uning Rim puⱪrasi ikǝnlikini bilip yetip, ⱪisimni baxlap berip uni ⱪutⱪuzdum» — mingbexi Lisiyas ǝmǝliyǝttǝ Pawlusni tutⱪandin keyinla uning Rim puⱪrasi ikǝnlikini bilgǝnidi.   Ros. 21:33. 28 Mǝn ularning bu kixi üstidin ⱪilƣan xikayitining nemǝ ikǝnlikini eniⱪlimaⱪqi bolup, uni Yǝⱨudiylarning aliy kengǝxmisigǝ elip bardim. 29 Əmǝliyǝttǝ ularning uning üstidin ⱪilƣan xikayitining ɵzlirining Tǝwrat ⱪanuniƣa dair dǝtalax mǝsililǝrgǝ munasiwǝtlik ikǝnlikini bayⱪidim, biraⱪ uningdin ɵlüm jazasi berixkǝ yaki zindanƣa taxlaxⱪa layiⱪ birǝr xikayǝt ⱪilƣudǝk ixni tapalmidim. 30 Keyin, Yǝⱨudiylarning uni ɵltürüwetix ⱪǝstidǝ yürüwatⱪanliⱪi ⱨǝⱪⱪidiki ahbarat manga mǝlum ⱪilinƣanda, dǝrⱨal uni siligǝ yollattim wǝ xuning bilǝn billǝ, uningƣa ǝrz ⱪilƣuqilarning ɵzlirining aldida xikayǝtlirini eytixini buyrudum. Hǝyr!».
31 Lǝxkǝrlǝr ǝmdi buyruⱪ boyiqǝ Pawlusni keqilǝp Antipatris xǝⱨirigǝ yǝtküzdi. «Lǝxkǝrlǝr ... Pawlusni keqilǝp Antipatris xǝⱨirigǝ yǝtküzdi.» — Antipatris Yerusalemdin 55 kilometr yiraⱪ, Yerusalem bilǝn Ⱪǝysǝriyǝning otturisida. 32 Ətisi, atliⱪ lǝxkǝrlǝr Pawlusni elip mengixⱪa ⱪaldurulup, ⱪalƣan lǝxkǝrlǝr Yerusalemdiki ⱪǝl’ǝgǝ ⱪaytip kǝldi. 33 Atliⱪlar Ⱪǝysǝriyǝgǝ kirip, hǝtni waliyƣa tapxurdi wǝ Pawlusnimu uning aldida ⱨazir ⱪildi. 34 Waliy hǝtni oⱪuƣandin keyin, Pawlusning ⱪaysi ɵlkidin ikǝnlikini sorap, uning Kilikiyǝdin kǝlgǝnlikini bilip, «Waliy ... Pawlusning ⱪaysi ɵlkidin ikǝnlikini sorap,...» — waliyning «ⱪaysi ɵlkǝ?» degǝn soali grek tilida «ⱪaysi hil ɵlkǝ» deyilidu. Ikki hil ɵlkǝ bar idi: (1) imperator ɵzi biwasitǝ baxⱪuridiƣan; (2) wasitilik baxⱪuridiƣan. Pawlus ikkinqi hil ɵlkidin bolƣan bolsa, waliy ɵzi Pawlusning dǝwasini biwasitǝ bir tǝrǝp ⱪilalaytti. 35 Uningƣa:
— Üstüngdin ǝrz ⱪilƣuqilar kǝlgǝndǝ ixliringni toluⱪ anglaymǝn, — dedi wǝ uni Ⱨerod hanning ordisida nǝzǝrbǝnd ⱪilip ⱪoyuxni buyrudi. «... uning Kilikiyǝdin kǝlgǝnlikini bilip, uningƣa: — Üstüngdin ǝrz ⱪilƣuqilar kǝlgǝndǝ ixliringni toluⱪ anglaymǝn, — dedi...» — Kilikiyǝ (ⱨazirⱪi ximaliy türkiyidǝ) Ⱪanaan (Pǝlǝstin)din yiraⱪ jay idi, u bǝlkim Feliks baxⱪuridiƣan jay bolmisa kerǝk. Kilikiyǝ xunqǝ yiraⱪ bolƣaqⱪa, Pawlusni xu yǝrgǝ yalap mangdurmay, bu ixni ɵzüm tǝkxürǝy degǝn ⱪararƣa kǝlgǝn boluxi mumkin.
 
 

23:1 Ros. 24:16.

23:2 1Pad. 22:24; Yǝr. 20:2; Yⱨ. 18:22.

23:3 Huda seni uridu, ǝy aⱪartilƣan tam! — Pawlusning «aⱪartilƣan tam» degini, «sirti ap’aⱪ kɵrünidiƣan, iqi pǝⱪǝt patⱪaⱪ-laydin bolƣan sahtipǝzsǝn» degǝn mǝnidǝ. «Əz.» 13:8-16nimu kɵrüng.

23:3 Ⱪan. 17:9.

23:5 «Hǝlⱪingni idarǝ ⱪilƣuqining yaman gepini ⱪilma!» — Tǝwrat, «Mis.» 22:28.

23:5 Mis. 22:27.

23:6 Ros. 24:21; 26:6; Fil. 3:5.

23:8 Mat. 22:23; Mar. 12:18; Luⱪa 20:27.

23:9 Ros. 25:25; 26:31.

23:11 Ros. 18:9.

23:12 Ros. 23:21,29,30.

23:20 Ros. 23:12.

23:23 «nǝyziwaz lǝxkǝr» — bu sɵzning toluⱪ mǝnisi namǝlum. «keqǝ saǝt toⱪⱪuzda» — grek tilida «keqidiki üqiniqi saǝttǝ».

23:24 «Pawlusni waliy Feliksning yeniƣa saⱪ-salamǝt yǝtküzüx üqün, uning minixigǝ ulaƣlarni tǝyyarlanglar!» — «ulaƣlarni tǝyyarlanglar!» — bir ulaƣ ǝmǝs. Mingbexi Pawlusni Yerusalemdin 100 kilometr yiraⱪ bolƣan Ⱪǝysǝriyǝgǝ bihǝtǝr yǝtküzüxkǝ kapalǝtlik ⱪilix üqün ⱨazirliƣan kɵp ulaƣlar, ǝlwǝttǝ.

23:27 «Yǝⱨudiylar ... uni ɵltürmǝkqi bolƣanda, uning Rim puⱪrasi ikǝnlikini bilip yetip, ⱪisimni baxlap berip uni ⱪutⱪuzdum» — mingbexi Lisiyas ǝmǝliyǝttǝ Pawlusni tutⱪandin keyinla uning Rim puⱪrasi ikǝnlikini bilgǝnidi.

23:27 Ros. 21:33.

23:31 «Lǝxkǝrlǝr ... Pawlusni keqilǝp Antipatris xǝⱨirigǝ yǝtküzdi.» — Antipatris Yerusalemdin 55 kilometr yiraⱪ, Yerusalem bilǝn Ⱪǝysǝriyǝning otturisida.

23:34 «Waliy ... Pawlusning ⱪaysi ɵlkidin ikǝnlikini sorap,...» — waliyning «ⱪaysi ɵlkǝ?» degǝn soali grek tilida «ⱪaysi hil ɵlkǝ» deyilidu. Ikki hil ɵlkǝ bar idi: (1) imperator ɵzi biwasitǝ baxⱪuridiƣan; (2) wasitilik baxⱪuridiƣan. Pawlus ikkinqi hil ɵlkidin bolƣan bolsa, waliy ɵzi Pawlusning dǝwasini biwasitǝ bir tǝrǝp ⱪilalaytti.

23:35 «... uning Kilikiyǝdin kǝlgǝnlikini bilip, uningƣa: — Üstüngdin ǝrz ⱪilƣuqilar kǝlgǝndǝ ixliringni toluⱪ anglaymǝn, — dedi...» — Kilikiyǝ (ⱨazirⱪi ximaliy türkiyidǝ) Ⱪanaan (Pǝlǝstin)din yiraⱪ jay idi, u bǝlkim Feliks baxⱪuridiƣan jay bolmisa kerǝk. Kilikiyǝ xunqǝ yiraⱪ bolƣaqⱪa, Pawlusni xu yǝrgǝ yalap mangdurmay, bu ixni ɵzüm tǝkxürǝy degǝn ⱪararƣa kǝlgǝn boluxi mumkin.