27
Yǝrǝmiya hǝlⱪni Babilƣa tǝslim boluxⱪa dǝwǝt ⱪilidu
1 Yǝⱨuda padixaⱨi Yosiyaning oƣli Zǝdǝkiyaning tǝhtkǝ olturƣan dǝslǝpki mǝzgilidǝ, xu sɵz Yǝrǝmiyaƣa Pǝrwǝrdigardin kelip mundaⱪ deyildi: —□ «Yǝⱨuda padixaⱨi Yosiyaning oƣli Zǝdǝkiya...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ muxu ayǝttǝ «Zǝdǝkiya»ning ornida «Yǝⱨoakim» deyilidu. Xübⱨisizki, «Zǝdǝkiya» toƣridur (3-ayǝtni kɵrüng). Bu babtiki wǝⱪǝlǝr bǝlkim Zǝdǝkiyaning tɵtinqi yilida yüz bǝrgǝn.
2 Pǝrwǝrdigar manga mundaⱪ dedi: — Asarǝtlǝr wǝ boyunturuⱪlarni yasap ɵz boynungƣa sal; ■ Yǝr. 28:10 3 bu boyunturuⱪlarni Edomning padixaⱨiƣa, Moabning padixaⱨiƣa, Ammoniylarning padixaⱨiƣa, Turning padixaⱨiƣa wǝ Zidonning padixaⱨiƣa Yerusalemƣa, Yǝⱨuda padixaⱨining aldiƣa kǝlgǝn ularning ɵz ǝlqilirining ⱪoli arⱪiliⱪ ǝwǝtkin; □ «bu boyunturuⱪlarni Edom..., Moab.. , Ammoniylar.., Turning padixaⱨiƣa wǝ Zidonning padixaⱨiƣa Yerusalemƣa, Yǝⱨuda padixaⱨining aldiƣa kǝlgǝn ularning ɵz ǝlqilirining ⱪoli arⱪiliⱪ ǝwǝtkin» — tarihtin ispat barki, bu ǝlqilǝrning Yerusalemƣa kelixtiki mǝⱪsiti Zǝdǝkiyani Edom, Moab, Ammon, Tur wǝ Zidon padixaⱨlirining Babil imperiyǝsigǝ kɵtürmǝkqi bolƣan isyanƣa ittipaⱪdax ⱪilixtin ibarǝt. 4 ⱨǝrbirini ɵz hojayinliriƣa xundaⱪ bir hǝwǝrni yǝtküzüxkǝ buyruƣin: —
Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar — Israilning Hudasi mundaⱪ dǝydu: — Ɵz hojayinliringlarƣa mundaⱪ dǝnglar: — 5 Mǝn zemin wǝ zemin yüzidǝ turuwatⱪan adǝmlǝr wǝ ⱨaywanlarni zor ⱪudritim wǝ sozulƣan bilikim bilǝn yaratⱪanmǝn; wǝ kim kɵzümgǝ layiⱪ kɵrünsǝ, bularni xularƣa tǝⱪdim ⱪilimǝn. ■ Dan. 4:14,22 6 Ⱨazir Mǝn bu zeminlarning ⱨǝmmisini Babil padixaⱨi, Mening ⱪulum bolƣan Neboⱪadnǝsarning ⱪoliƣa tapxurdum; ⱨǝtta daladiki ⱨaywanlarnimu uning ⱪulluⱪida boluxⱪa tǝⱪdim ⱪildim.■ Yǝr. 25:9
7 Barliⱪ ǝllǝr uning, oƣlining ⱨǝm nǝwrisining ⱪulluⱪida bolidu; andin ɵz zeminining waⱪti-saiti toxⱪanda, kɵp ǝllǝr wǝ uluƣ padixaⱨlar unimu ⱪulluⱪⱪa salidu. 8 Xundaⱪ boliduki, ⱪaysi ǝl yaki padixaⱨliⱪ Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarning ⱪulluⱪida boluxni, yǝni boynini Babil padixaⱨining boyunturuⱪi astiƣa ⱪoyuxni rǝt ⱪilsa, Mǝn xu ǝlni Neboⱪadnǝsarning ⱪoli arⱪiliⱪ yoⱪatⱪuzƣuqǝ ⱪiliq, ⱪǝⱨǝtqilik wǝ waba bilǝn jazalaymǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. 9 — Silǝr bolsanglar, «Babil padixaⱨining ⱪulluⱪida ⱨeq bolmaysilǝr» degǝn pǝyƣǝmbǝrliringlarƣa, palqiliringlarƣa, qüx kɵrgüqiliringlarƣa, rǝm aqⱪuqiliringlarƣa yaki jadugǝrliringlarƣa ⱪulaⱪ salmanglar; □ «qüx kɵrgüqiliringlar» — yaki «qüx ɵrügüqiliringlar». 10 qünki ular silǝrgǝ yalƣanqiliⱪ ⱪilip bexarǝt beridu; gǝplirigǝ kirsǝnglar, silǝrni ɵz yurtunglardin sürgün ⱪilidu; qünki Ɵzüm silǝrni yurtunglardin ⱨǝydǝymǝn, silǝr nabut bolisilǝr. 11 Lekin ⱪaysi ǝl boynini Babil padixaⱨining boyunturuⱪi astiƣa ⱪoyup ⱪulluⱪiƣa kirsǝ, xu ǝlni ɵz yurtida turƣuzimǝn, ular uningda teriⱪqiliⱪ ⱪilip yaxaydu.
12 — Mǝn Yǝⱨuda padixaⱨi Zǝdǝkiyaƣimu xu sɵzlǝr boyiqǝ mundaⱪ dedim: «Boynunglarni Babil padixaⱨining boyunturuⱪi astiƣa ⱪoyup uning wǝ uning hǝlⱪining ⱪulluⱪida bolsanglar, ⱨayat ⱪalisilǝr. 13 Əmdi nemixⱪa Pǝrwǝrdigarning Babil padixaⱨining ⱪulluⱪiƣa boysunmiƣan ⱨǝrⱪaysi ǝllǝr toƣrisida deginidǝk, sǝn wǝ hǝlⱪing ⱪiliq, ⱪǝⱨǝtqilik wǝ waba bilǝn ɵlmǝkqi bolisilǝr? 14 Pǝyƣǝmbǝrlǝrning: «Babilning ⱪulluⱪida bolmaysilǝr» degǝn sɵzlirigǝ ⱪulaⱪ salmanglar; qünki ular silǝrgǝ yalƣanqiliⱪtin bexarǝt ⱪilidu. ■ Yǝr. 14:14; 23:21; 29:8 15 Mǝn ularni ǝwǝtkǝn ǝmǝs, — dǝydu Pǝrwǝrdigar, — lekin ular Mening namimda yalƣandin bexarǝt beridu; bu sɵzlǝrning aⱪiwiti xuki, Mǝn silǝrni yurtunglardin ⱨǝydiwetimǝn, xuningdǝk nabut bolisilǝr; silǝr wǝ silǝrgǝ bexarǝt bǝrgǝn pǝyƣǝmbǝrlǝr nabut bolisilǝr».
16 Andin Mǝn kaⱨinlarƣa wǝ bu barliⱪ hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ dedim: — Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Silǝrgǝ bexarǝt beridiƣan pǝyƣǝmbǝrlǝrning: «Mana, Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki ⱪimmǝtlik ⱪaqa-ⱪuqilar pat arida Babildin ⱪayturulidu» degǝn sɵzlirigǝ ⱪulaⱪ salmanglar; qünki ular silǝrgǝ yalƣanqiliⱪtin bexarǝt ⱪilidu. ■ Yǝr. 28:3 17 Ularƣa ⱪulaⱪ salmanglar; Babil padixaⱨining ⱪulluⱪida bolsanglar, ⱨayat ⱪalisilǝr; bu xǝⱨǝr nemixⱪa wǝyran bolsun? 18 Əgǝr bular ⱨǝⱪiⱪǝtǝn pǝyƣǝmbǝrlǝr bolsa ⱨǝm Pǝrwǝrdigarning sɵzi ularda bolsa, ular ⱨazir Pǝrwǝrdigarning ɵyidǝ, Yǝⱨuda padixaⱨining ordisida wǝ Yerusalemning ɵzidǝ ⱪalƣan ⱪimmǝtlik ⱪaqa-ⱪuqilar Babilƣa elip ketilmisun dǝp samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarƣa dua-tilawǝt ⱪilsun!
19 Qünki samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar ikki mis tüwrük, mis «dengiz», das ⱨarwiliri wǝ bu xǝⱨǝrdǝ ⱪalƣan ⱪimmǝtlik ⱪaqa-ⱪuqilar toƣruluⱪ mundaⱪ dǝydu: — □ «mis dengiz» — ibadǝthanida kaⱨinlar yuyunidiƣan, mistin yasalƣan qong bir kɵlqǝk das.
«Das ⱨarwiliri» (yaki «das tǝglikliri») «dengiz»din kiqikrǝk bolƣan daslarni yɵtkǝxkǝ ixlitidiƣan qaⱪliⱪ tǝgliktur. «1Pad.» 7-babni kɵrüng. 20 (bularni bolsa Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar Yǝⱨoakimning oƣli Yǝⱨuda padixaⱨi Yǝkoniyaⱨni Yǝⱨudadiki wǝ Yerusalemdiki barliⱪ esilzad-ǝmirlǝr bilǝn tǝng Yerusalemdin Babilƣa sürgün ⱪilƣanda u elip kǝtmigǝnidi) ■ 2Pad. 24:14,15 21 Bǝrⱨǝⱪ, Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning ɵyidǝ, Yǝⱨuda padixaⱨining ordisida wǝ Yerusalemda ⱪalƣan ⱪimmǝtlik ⱪaqa-ⱪuqilar toƣruluⱪ samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — 22 ularmu Babilƣa elip ketilidu; ular Mǝn ulardin ⱪaytidin hǝwǝr alidiƣan küngiqǝ xu yǝrdǝ turidu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar: — xu waⱪit kǝlgǝndǝ, Mǝn ularni elip bu yǝrgǝ ⱪayturup berimǝn.□ «Men ulardin ⱪaytidin hǝwǝr alidiƣan küni» — ibraniy tilida «Mǝn ularni yoⱪlaydiƣan küni». ■ 2Pad. 25:13; 2Tar. 36:18,22; Yǝr. 29:10
«Das ⱨarwiliri» (yaki «das tǝglikliri») «dengiz»din kiqikrǝk bolƣan daslarni yɵtkǝxkǝ ixlitidiƣan qaⱪliⱪ tǝgliktur. «1Pad.» 7-babni kɵrüng. 20 (bularni bolsa Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar Yǝⱨoakimning oƣli Yǝⱨuda padixaⱨi Yǝkoniyaⱨni Yǝⱨudadiki wǝ Yerusalemdiki barliⱪ esilzad-ǝmirlǝr bilǝn tǝng Yerusalemdin Babilƣa sürgün ⱪilƣanda u elip kǝtmigǝnidi) ■ 2Pad. 24:14,15 21 Bǝrⱨǝⱪ, Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning ɵyidǝ, Yǝⱨuda padixaⱨining ordisida wǝ Yerusalemda ⱪalƣan ⱪimmǝtlik ⱪaqa-ⱪuqilar toƣruluⱪ samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — 22 ularmu Babilƣa elip ketilidu; ular Mǝn ulardin ⱪaytidin hǝwǝr alidiƣan küngiqǝ xu yǝrdǝ turidu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar: — xu waⱪit kǝlgǝndǝ, Mǝn ularni elip bu yǝrgǝ ⱪayturup berimǝn.□ «Men ulardin ⱪaytidin hǝwǝr alidiƣan küni» — ibraniy tilida «Mǝn ularni yoⱪlaydiƣan küni». ■ 2Pad. 25:13; 2Tar. 36:18,22; Yǝr. 29:10
□27:1 «Yǝⱨuda padixaⱨi Yosiyaning oƣli Zǝdǝkiya...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ muxu ayǝttǝ «Zǝdǝkiya»ning ornida «Yǝⱨoakim» deyilidu. Xübⱨisizki, «Zǝdǝkiya» toƣridur (3-ayǝtni kɵrüng). Bu babtiki wǝⱪǝlǝr bǝlkim Zǝdǝkiyaning tɵtinqi yilida yüz bǝrgǝn.
□27:3 «bu boyunturuⱪlarni Edom..., Moab.. , Ammoniylar.., Turning padixaⱨiƣa wǝ Zidonning padixaⱨiƣa Yerusalemƣa, Yǝⱨuda padixaⱨining aldiƣa kǝlgǝn ularning ɵz ǝlqilirining ⱪoli arⱪiliⱪ ǝwǝtkin» — tarihtin ispat barki, bu ǝlqilǝrning Yerusalemƣa kelixtiki mǝⱪsiti Zǝdǝkiyani Edom, Moab, Ammon, Tur wǝ Zidon padixaⱨlirining Babil imperiyǝsigǝ kɵtürmǝkqi bolƣan isyanƣa ittipaⱪdax ⱪilixtin ibarǝt.
□27:9 «qüx kɵrgüqiliringlar» — yaki «qüx ɵrügüqiliringlar».
■27:14 Yǝr. 14:14; 23:21; 29:8
□27:19 «mis dengiz» — ibadǝthanida kaⱨinlar yuyunidiƣan, mistin yasalƣan qong bir kɵlqǝk das. «Das ⱨarwiliri» (yaki «das tǝglikliri») «dengiz»din kiqikrǝk bolƣan daslarni yɵtkǝxkǝ ixlitidiƣan qaⱪliⱪ tǝgliktur. «1Pad.» 7-babni kɵrüng.
□27:22 «Men ulardin ⱪaytidin hǝwǝr alidiƣan küni» — ibraniy tilida «Mǝn ularni yoⱪlaydiƣan küni».
■27:22 2Pad. 25:13; 2Tar. 36:18,22; Yǝr. 29:10