□1:1-2 «Xuda Atimizdin méhir-shepqet we xatirjemlik silerge bolghay!» — bezi kona köchürmilerde: «Xuda Atimiz we Reb Eysa Mesihdin méhir-shepqet silerge bolghay!» dep xatirilen’gen.
■1:1-2 Rim. 1:7; Gal. 1:3; Ef. 1:2; 1Pét. 1:2.
□1:3-4 «Biz Mesih Eysagha baghlighan étiqadinglar we barliq muqeddes bendilerge baghlighan muhebbitinglar toghruluq anglighandin kéyin... Reb Eysa Mesihning Xuda’Atisigha üzlüksiz rehmet éytimiz;» — toluq ikki ayetning bashqa birxil terjimisi: «Reb Mesih Eysagha baghlighan étiqadinglar we barliq muqeddes bendilirige baghlighan muhebbitinglar toghruluq anglighandin kéyin, Reb Eysa Mesihning Xuda’Atisigha üzlüksiz rehmet éytimiz. Bu étiqad we muhebbitinglar siler üchün ershlerde saqlaqliq ümidtin barliqqa kelgen». Emma bizningche ümid étiqadtin emes, eksiche étiqad ümidtin kélidu. Bizningche Pawlus ularning kélidighan bextini közlep uning üchün özi shadlinidu.
■1:3-4 Ef. 1:15; Fil. 1:3; 1Tés. 1:2; 2Tés. 1:3.
□1:7 «siler xush xewerni söyümlük ishdishimiz Epafrastin ögen’gensiler» — «ishdishimiz» grék tilida «(Xudaning) qulluqidiki ishdishimiz» dégen uqumni bildüridu. Epafras Kolossidin kelgen (4:12-ayetni körüng). U Pawlus we xizmetdashlirigha yardem bergenliki üchün, Pawlus tekellup bilen uning yardimini Kolossidiki jamaetning yardimi dep qaraydu. Bezi kona köchürmilerde: «u silerning yardiminglarda Mesihning sadiq xizmechtisidur» déyilidu.
□1:8 «u bizge silerning rohta bolghan muhebbitinglarni ayan qildi» — «Roh» mushu yerde Xudaning Muqeddes Rohi.
■1:10 Yar. 17:1; Yuh. 15:16; 1Kor. 7:20; Ef. 4:1; Fil. 1:27; 1Tés. 2:12.
□1:13 «U bizni qarangghuluqning hökümranliqidin azad qilip, söygen oghlining padishahliqigha yötkep qoydi» — «qarangghuluqning hökümranliqi» jin-sheytanlarning ilkini körsitidu.
■1:13 Mat. 3:17; 17:5; Ef. 2:4; 1Tés. 2:12; 2Pét. 1:17.
□1:14 «Uningda hörlük-azadliqqa, yeni gunahlirimizdin kechürümge muyesser bolduq» — «Uningda» mushu yerde «Mesihde» dégenni körsitidu.
■1:14 Ros. 20:28; Ef. 1:7; Ibr. 9:14; 1Pét. 1:19.
□1:15 «U bolsa körünmes Xudaning süret-obrazidur, pütkül kainattiki tunjidur» — grék tilida mushu yerdiki «tunji» adette «birinchi bolup tughulghan»ni körsitidu. Sözning toluq menisi töwendiki 16-17-ayette körülidu; Mesih: (1) pütün alem ichide birinchi orunda turidu; (2) we alemning hemmisidin burun bolghan; (3) alemge oxshash «yaritilghan» emes, belki esli Xuda Atisi bilen bille mewjut bolghan. Bu 16-20-ayetlerning meqsiti Mesihning ulughluqini körsitish üchündur.
■1:15 2Kor. 4:4; Fil. 2:6; Ibr. 1:3; Weh. 3:14.
■1:16 Yar. 1:3; Zeb. 33:6; Yuh. 1:3; Ef. 3:9; Ibr. 1:2.
□1:17 «U hemmidin burundur, we hemme mewjudatlar uningda bir-birige baghlinip turmaqta» — «U hemmidin burundur» dégen söz waqit teripidin hem ulughluq-muhimliq teripidinmu éytilidu.
□1:18 «U yene tenning, yeni jamaetning béshidur; u bashlinishtur, ölgenlerdin tunji bolup tirilgüchidur; buningdiki meqset, uning pütkül mewjudatlar ichide her jehettin eng üstün orunda turushi üchündur» — grék tilida mushu ayettiki «tunji» 15-ayettiki «tunji»gha oxshash sözdur; adette «birinchi bolup tughulghan»ni körsitidu.
■1:18 1Kor. 15:20; Ef. 1:22; 4:15; 5:23; Weh. 1:5.
□1:19 «Chünki Xuda Özining mukemmel jewhirini uningda turghuzushqa, ... (20) we Uning arqiliq ... Özi bilen epleshtürüshke...» — sözmusöz terjime qilsaq: «Chünki (Xudaning) barliq mukemmel jewhirini uningda turushqa layiq körgen, (20) we Uning arqiliq ... Özi bilen epleshtürüshke...».
□1:20 «Uning kréstte tökülgen qéni arqiliq» — Grek tilida «Uning kréstidiki qéni arqiliq».
■1:20 Yesh. 9:6; Yuh. 16:33; Ros. 10:36; Rim. 5:1; 2Kor. 5:18; Ef. 2:14; 1Yuh. 4:10.
□1:21-22 «...silernimu, U Öz etlik ténide ölüm arqiliq Özige pak-muqeddes, eyibsiz we daghsiz hazir qilish üchün Özi bilen ep qilghan...» — «Uning etlik téni» Mesihning heqiqiy insan ikenlikini tekitleydu.
■1:21-22 Luqa 1:75; Ef. 1:4; 5:27; 2Tim. 1:9; Tit. 2:12.
□1:23 «eger siler étiqadta ul sélinip mustehkem turup, xush xewerdiki ümidtin néri qilinmisanglar» — mushu sözler ademlerni nijatqa érishtürüshning shertini emes, belki ademlerde nijatning mewjut bolghanliqining addiy ispatini körsitidu.
□1:24 «Emdi men siler üchün tartqan japalirim üchün shadlinimen, we shuningdek Mesihning japalirida kem bolghanlirini öz etlirimde Uning téni, yeni jamaet üchün toluqlaymen» — biz bu sirliq bayan üstide «qoshumche söz»imizde toxtilimiz.
■1:24 Rim. 12:5; 1Kor. 12:27; 2Kor. 7:4; Ef. 3:13; 4:12; 5:23; Fil. 2:17; 2Tim. 2:10.
□1:25 «men jamaet üchün Xudaning söz-kalamigha emel qilish üchün» — yaki «men söz-kalamini toluq jakarlash üchün» yaki «men söz-kalamini hemmige jakarlash üchün». Bizningche Pawlusning közde tutqini özining (we bashqilarning) «Injildiki sir»ni jakarlishi bilen jamaetning sani toluq bolup, jamaet Xudaning toluq wehiyisige muyesser bolidu we bu xush xewerning meqsiti emelge ashurulidu.
■1:25 Rim. 16:25; Ef. 1:9; 3:9; 2Tim. 1:10; Tit. 1:3; 1Pét. 1:20.
□1:27 «chünki Xuda ulargha eller arisida emelge ashuruluwatqan bu sirning shereplik bayliqlirini bildürüshni xalidi» — «eller» bolsa «yat eller», «Yehudiy emesler»ni körsitidu.
□1:29 «Men shuninggha intilip, Uning wujudumda ishligini boyiche küresh qilip japa tartimen; Uning wujudumda ishligini derweqe tolimu zordur» — «küresh» dégenlik grék tilida «agon» déyilidu. «Agon» toghruluq «Filippiyliqlargha»diki qoshumche söz»imizni körüng.