4
Élifazning söz qilishi •••• «Adem Xudaning aldida heqqaniy bolalmaydu»
Témanliq Élifaz jawaben mundaq dédi: —
«Birsi sen bilen sözleshmekchi bolsa, éghir alamsen?
Biraq kim aghzigha kelgen gepni yutuwatalaydu?
Qara, sen köp ademlerge telim-terbiye bergen ademsen,
Sen jansiz qollargha küch bergensen,
Sözliring deldengship aran mangidighanlarni righbetlendürgen,
Tizliri pükülgenlerni yöligensen.
Biraq hazir nöwet sanga keldi,
Shuningliq bilen halingdin ketting,
Balayi’apet sanga tégishi bilen,
Sen alaqzade bolup ketting. «Balayi’apet sanga tégishi bilen, sen alaqzade bolup ketting!» — démey turalmaymizki, Élifazning «Balayi’apet sanga tégishi bilen» dégini Ayupning échinishliq ehwalini nahayiti yénik chaghlighan bir sözdur.
Ixlasmenliking tayanching bolup kelmigenmu?
Yolliringdiki durusluq ümidingning asasi emesmidi?
Ésingge al, kim bigunah turup weyran bolup baqqan?
Duruslarning hayati nede üzülüp qalghan? «Ésingge al, kim bigunah turup weyran bolup baqqan? Duruslarning hayati nede üzülüp qalghan?» — Élifazning bayani, shübhisizki, qiyamet künide emelge ashurulidu. Biraq bundaq sözlerning bu dunyada herdaim emelge ashurulushi natayin. Ayupning dostlirining hemmisi: «Bu dunyada gunah sadir qilghan herqandaq ademge külpet keltürülidu; Ayupqa külpet keldi; shunga u choqum melum bir éghir gunahni qilghan» dep perez qilidu. Bu közqarashni Ayup qobul qilmisimu, lékin bundaq gepler uni intayin azablaydu hem uni Xudaning adalitidin gumanlinishqa türtke bolidu. Ularning sözliridin qarighanda, Ayup we uning dewridikilerning qiyamet küni toghrisida asasen xewiri yoq idi.
Men körginimdek, gunah bilen yer aghdurup awarichilik térighanlar,
Oxshashla hosul alidu. Ayup 15:35; Zeb. 7:14-16; Pend. 22:8; Yesh. 59:4; Hosh. 10:13; Gal. 6:7, 8
Tengrining bir nepisi bilenla ular gumran bolidu,
Uning ghezipining partlishi bilen ular yoqilip kétidu. «nepisi» — «nepsi» emes.   Yesh. 11:4
10  Shirning hörkireshliri,
Hem esheddiy shirning awazi bar bolsimu,
Shir arslanlirining chishliri sundurulidu; «Shirning hörkireshliri, hem esheddiy shirning awazi bar bolsimu,...» — bashqa bir xil terjimisi: «Shirning hörkireshliri hem esheddiy shirning awazi jim bolidu...».
11  Batur shir bolsa ow tapalmay yoqilishqa yüzlinidu,
Chishi shirning küchükliri chéchilip kétidu.
12  — Mana, manga bir söz ghayibane keldi,
Quliqimgha bir shiwirlighan awaz kirdi,
13 Tün kéchidiki ghayibane körünüshlerdin chiqqan oylarda,
Ademlerni chongqur uyqu basqanda,
14  Qorqunch we titrekmu méni basti,
Söngek-söngeklirimni titritiwetti;
15  Köz aldimdin bir roh ötüp ketti;
Bedinimdiki tüklirim hürpiyip ketti. «bir roh ötüp ketti» — andin bu roh Élifazgha gep qilidu. «Ayup» 1-2-babtiki xewerdin qarighanda, rohning gépi yalghan bolghachqa, bu roh Sheytandin kelgen yaman bir roh ikenlikige bizde qilche guman yoq. Töwendiki izahatlarnimu körüng.
16  U roh ornida midirlimay turdi, biraq turqini körelmidim;
Köz aldimda bir gewde turuptu;
Shiwirlighan bir awaz anglandi: — «Shiwirlighan bir awaz anglandi» — bashqa bir xil terjimisi: «süküt ichide bir awaz anglandi».
17  «Insan balisi Tengridin heqqaniy bolalamdu?
Adem öz Yaratquchisidin pak bolalamdu? «Insan balisi Tengridin heqqaniy bolalamdu?» — bashqa bir xil terjimisi: «Insan balisi Tengri aldida heqqaniy bolalamdu?».
18  Mana, U Öz qullirigha ishenmigen,
Hetta perishtilirinimu «Nadanliq qilghan!» dep eyibligen yerde, Ayup 15:15; 2Pét. 2:4
19  Uli topilardin bolghan insanlar,
Laydin yasalghan öylerde turghuchilar qandaq bolar!?
Ular perwanidinmu asanla yanjilidu! «Laydin yasalghan öylerde turghuchilar qandaq bolar!?» — roh éytqan bu sözler (17-21-ayetler) pütünley yalghan shikayet sözliridur; chünki biz kitabning béshida Xudaning Ayupni «Méning qulum Ayup» dep atap uninggha bolghan ishenchisi toghrisidiki xatirilerni köreleymiz. Hemme rohlarning sözining toghra bolushi natayin! Shuning üchün tekitleymizki, barliq «rohlarning sözliri»ni, shundaqla insanlarning sözlirinimu muqeddes yazmilar (Tewrat, Zebur, Injil)diki toluq heqiqetlerge asasen tekshürüp ispatlash tolimu zörürdur. «Ular perwanidinmu asanla yanjilidu!» — rohning mushu sözining köchme menisi: Insan balisi Xudaning aldida héchnéme hésablanmaydu, shunga Xudaning heqqaniyliqigha ademning eqli qilche yetmeydu, dégenliktur. Démek, insanlar Xudaning heqqaniyliqini qet’iy chüshinelmeydu. Biraq Ayupning qarishi undaq emestur. Ayup: — Gerche adem we Xudaning arisida insanlarning gunahi sewebidin zor hang peyda bolghan bolsimu, insanlarning beribir öz wijdanida heqqaniyliq toghrisidiki birxil ghil-pal körünidighan chüshenchisi bolidu, dep qaraydu.
20  Ular tang bilen kech ariliqida kukum-talqan bolidu;
Ular héchkim nezirige almighan halda menggüge yoqilidu. «Ular héchkim nezirige almighan halda menggüge yoqilidu» — rohning bu sözi yenila bir aldamchiliqtur; Injilgha asesen, Xuda hetta quchqachning yerge yiqilghininimu nezirige alidu.
21  Ularning chédir tanisi yulup tashlan’ghan’ghu?
Ular héch danaliqqa téxi érishmeyla ölüp kétidu!». «Ular... héch danaliqqa téxi érishmeyla ölüp kétidu!» — Élifaz ademning hayatini chédirgha oxshitidu; chédirning taniliri yulun’ghada chédir derhal ghulap kétidu. Élifazning bu sözige qarighanda, hayatning bir meqsiti danaliqqa érishishtur. Melum nuqtidin éytqanda bu sözning asasi bar.
 
 

4:5 «Balayi’apet sanga tégishi bilen, sen alaqzade bolup ketting!» — démey turalmaymizki, Élifazning «Balayi’apet sanga tégishi bilen» dégini Ayupning échinishliq ehwalini nahayiti yénik chaghlighan bir sözdur.

4:7 «Ésingge al, kim bigunah turup weyran bolup baqqan? Duruslarning hayati nede üzülüp qalghan?» — Élifazning bayani, shübhisizki, qiyamet künide emelge ashurulidu. Biraq bundaq sözlerning bu dunyada herdaim emelge ashurulushi natayin. Ayupning dostlirining hemmisi: «Bu dunyada gunah sadir qilghan herqandaq ademge külpet keltürülidu; Ayupqa külpet keldi; shunga u choqum melum bir éghir gunahni qilghan» dep perez qilidu. Bu közqarashni Ayup qobul qilmisimu, lékin bundaq gepler uni intayin azablaydu hem uni Xudaning adalitidin gumanlinishqa türtke bolidu. Ularning sözliridin qarighanda, Ayup we uning dewridikilerning qiyamet küni toghrisida asasen xewiri yoq idi.

4:8 Ayup 15:35; Zeb. 7:14-16; Pend. 22:8; Yesh. 59:4; Hosh. 10:13; Gal. 6:7, 8

4:9 «nepisi» — «nepsi» emes.

4:9 Yesh. 11:4

4:10 «Shirning hörkireshliri, hem esheddiy shirning awazi bar bolsimu,...» — bashqa bir xil terjimisi: «Shirning hörkireshliri hem esheddiy shirning awazi jim bolidu...».

4:15 «bir roh ötüp ketti» — andin bu roh Élifazgha gep qilidu. «Ayup» 1-2-babtiki xewerdin qarighanda, rohning gépi yalghan bolghachqa, bu roh Sheytandin kelgen yaman bir roh ikenlikige bizde qilche guman yoq. Töwendiki izahatlarnimu körüng.

4:16 «Shiwirlighan bir awaz anglandi» — bashqa bir xil terjimisi: «süküt ichide bir awaz anglandi».

4:17 «Insan balisi Tengridin heqqaniy bolalamdu?» — bashqa bir xil terjimisi: «Insan balisi Tengri aldida heqqaniy bolalamdu?».

4:18 Ayup 15:15; 2Pét. 2:4

4:19 «Laydin yasalghan öylerde turghuchilar qandaq bolar!?» — roh éytqan bu sözler (17-21-ayetler) pütünley yalghan shikayet sözliridur; chünki biz kitabning béshida Xudaning Ayupni «Méning qulum Ayup» dep atap uninggha bolghan ishenchisi toghrisidiki xatirilerni köreleymiz. Hemme rohlarning sözining toghra bolushi natayin! Shuning üchün tekitleymizki, barliq «rohlarning sözliri»ni, shundaqla insanlarning sözlirinimu muqeddes yazmilar (Tewrat, Zebur, Injil)diki toluq heqiqetlerge asasen tekshürüp ispatlash tolimu zörürdur. «Ular perwanidinmu asanla yanjilidu!» — rohning mushu sözining köchme menisi: Insan balisi Xudaning aldida héchnéme hésablanmaydu, shunga Xudaning heqqaniyliqigha ademning eqli qilche yetmeydu, dégenliktur. Démek, insanlar Xudaning heqqaniyliqini qet’iy chüshinelmeydu. Biraq Ayupning qarishi undaq emestur. Ayup: — Gerche adem we Xudaning arisida insanlarning gunahi sewebidin zor hang peyda bolghan bolsimu, insanlarning beribir öz wijdanida heqqaniyliq toghrisidiki birxil ghil-pal körünidighan chüshenchisi bolidu, dep qaraydu.

4:20 «Ular héchkim nezirige almighan halda menggüge yoqilidu» — rohning bu sözi yenila bir aldamchiliqtur; Injilgha asesen, Xuda hetta quchqachning yerge yiqilghininimu nezirige alidu.

4:21 «Ular... héch danaliqqa téxi érishmeyla ölüp kétidu!» — Élifaz ademning hayatini chédirgha oxshitidu; chédirning taniliri yulun’ghada chédir derhal ghulap kétidu. Élifazning bu sözige qarighanda, hayatning bir meqsiti danaliqqa érishishtur. Melum nuqtidin éytqanda bu sözning asasi bar.